AVROTROSBron: Anouk van Drunen Fotografie/ANP

Een budget voor vriendschappen: Anouk kan niet altijd mee en weet hoe geld je sociale leven kan beïnvloeden

Wat 'kost' het om een vriendschap te onderhouden? In een tijd waarin we graag samen uiteten, naar de film of een festival gaan, zijn vriendschappen niet meer gratis. Dat kan niet iedereen betalen en dat heeft impact.

Anouk van Drunen (41) kan hierover meepraten. Jarenlang werkte ze als docent en onderzoeker aan een universiteit. Maar toen ontdekte ze dat ze eigenlijk een andere passie heeft: fotograferen. Ze ruilde haar fulltime baan in voor freelance werk als scriptiebegeleider en besloot de rest van haar tijd aan haar nieuwe passie te besteden.

Sociaal leven onderhouden

"Ik realiseerde me dat ik het eigenlijk zo leuk vond, dat ik daar meer mee wilde doen. De afgelopen 10 jaar heb ik me ontwikkeld in de fotografie. En ik ben nu bezig om als kunstenaar een praktijk op te zetten", vertelt Anouk. Ze is blij met de keuze die ze heeft gemaakt, maar twijfelt af en toe wel. "Je weet totaal niet hoe dit gaat uitpakken. En er moet ook geld zijn."

Geld voor het onderhouden van haar gezin, maar ook voor het onderhouden van haar sociale leven. Want dat laatste is een stuk moeilijker geworden zonder het salaris van een fulltime docent en onderzoeker, vertelt ze. "Het is lastiger om mijn vrienden te zien. En dat ik daardoor iets minder sociale contacten heb dan ik in de praktijk zou willen, dat is wel iets wat ik soms jammer vind."

'Op is op'

Waar Anouk haar vrienden vroeger meerdere keren in een maand zag, is dat tegenwoordig minder. "Nu is dat nog één keer per maand", vertelt ze. "Vroeger gingen we altijd uiteten, dat was dan vanzelfsprekend, maar nu niet meer. Ik moet dat nu echt plannen, financieel gezien." Ze heeft daarom een budget opgesteld voor hoeveel ze kan 'uitgeven' aan haar vriendschappen. "En als het op is, dan is het gewoon op en kan ik niemand zien."

Als het op is, dan is het gewoon op en kan ik niemand zien.
Anouk

Daar komt nog bij dat veel van haar vrienden in een andere stad wonen. Even op de fiets langs, zit er dus niet in. "Het moet nu echt in een bepaald schema passen", zegt ze over het onderhouden van haar contacten. "En het kost ook veel geld om naar iemand toe te gaan. De trein is tegenwoordig niet goedkoop meer, dus dat zijn wel echt dingen waar ik altijd over na moet denken."

Innerlijke worsteling

In het begin vond ze het moeilijk om aan haar vrienden te laten weten dat haar financiële situatie was veranderd. "Ik heb daar lang niet zoveel over gezegd", vertelt Anouk. "Het was soms lastig en jammer om te voelen dat je niet meer helemaal mee kan komen met alles, omdat je dan toch het gevoel hebt dat dat wel zou moeten."

Die gevoelens leidden tot een innerlijke worsteling, want ze is juist blij met haar carrièreswitch. "In de kern vond ik dus eigenlijk dat het gewoon goed was zo. Dat was een discrepantie waar ik soms tegenaan liep." En af en toe heeft ze dat nog steeds.

Compromissen sluiten

Op een gegeven moment besloot ze om open te zijn tegen haar vrienden. "Als mensen dan wilden afspreken om uiteten te gaan, dan zei ik gewoon: 'Deze maand kan ik dat niet.' We probeerden daarna dan een beetje een compromis te vinden daarin en meestal lukte dat ook wel."

"Maar ik merkte wel dat sommige mensen dat misschien vervelend vonden. Zo van: ik wil dat gewoon doen. En ik dacht: maar ik kan dat niet." Soms leidt dat ertoe dat de afspraken dan toch niet doorgaan. "Dat iemand dan zoiets had van: nou oké, zullen we het dan maar een andere keer doen, als het dan wel kan?" Jammer vond ze dat dan, "want dan zien we elkaar dus helemaal niet die keer."

Kiezen tussen verjaardag en uiteten

"Ik heb het ook weleens de andere kant op meegemaakt", gaat ze verder. "Dat ik dan aangaf: als ik naar jouw verjaardag kom en we kort daarna ook nog met een groepje uiteten willen gaan, dat lukt niet. Het wordt het één of het ander. En dat ze dan zo lief waren om voor mijn diner te betalen, omdat ze mij erbij wilden hebben."

Ze waardeerde het zeker, maar voelt zich niet altijd fijn bij dat soort situaties. Dus soms is 'nee' ook gewoon 'nee', vertelt ze. "De meesten weten dat inmiddels ook wel, maar soms vergeten ze het toch. Ze zijn daar natuurlijk niet bewust mee bezig, omdat ze er zelf niet over na hoeven te denken."

'Voor hen zijn dingen heel normaal'

Dat sommigen in haar vriendenkring het financieel breder hebben, merkt Anouk ook weleens aan de gesprekken die ze voeren. "Het is het gemak waarmee ze dingen doen of kopen. Dan zeggen ze iets als: 'oh deze tonic is zo lekker' of 'dat smeerseltje is zo lekker'."

"Ik denk dan, in stilte: hartstikke leuk maar dat koop ik dus niet, want ik vind het te duur." Het zijn de subtiele dingen waarin ze het verschil merkt. "Als je niet in een positie bent als die van mij, dan zijn sommige dingen gewoon heel normaal. En ik denk dat niet iedereen zich realiseert hoe bevoorrecht ze eigenlijk zijn."

Bron: Anouk van Drunen Fotografie
Fotografe Anouk van Drunen

Geen festivals meer

Wat ze het meeste mist nu ze een andere levensstijl heeft? "Meerdaagse festivals, zoals Down The Rabbit Hole. Ik vond dat echt altijd heel leuk. Als ik dat nu nog zou kunnen doen, dan zou ik dat zeker eens per jaar willen. Sommige vrienden doen dat nog wel en dan vind ik het wel écht jammer dat ik daar niet bij kan zijn."

Maar als ze er dan over nadenkt, beseft ze weer dat ze voor datzelfde geld veel andere dingen kan doen. Zelfs als het om een dagfestival gaat. "Minimaal 60 euro voor een kaartje en dan ben je nog minstens 40 euro kwijt op het festival zelf als je een dagje gaat. Dan geef je dus 100 euro uit, terwijl je daar ook vier keer een drankje van kan doen."

Verschil in perspectief

Maar klagen wil ze absoluut niet. Het is 'gewoon een verschil in perspectief', zegt Anouk. "Wat voor andere mensen normaal is, is voor jou niet normaal en andersom. Zo zijn er natuurlijk nog weer heel veel andere verhalen van mensen die bepaalde dingen helemaal niet kunnen doen, denk ik."

"Ik vind het eigenlijk wel interessant dat het ook een ander perspectief geeft op het leven. Het hoeft ook allemaal niet altijd zoveel. Je hoeft niet altijd meer te willen", ziet ze. "Ik heb zelf ook niet te klagen, want ik heb het echt nog steeds heel goed."