Basim wil 2,3 miljoen dollar compensatie na bombardement door Nederlandse F-16: 'Ik ben alles kwijt'
Familie kwijt, huis met de grond gelijk gemaakt en geen 200 meter meer kunnen lopen. Vorig jaar bleek de bom die het huis van Basim vernietigde afkomstig van een Nederlandse F-16. Nu eist hij 2,3 miljoen dollar compensatie van de Nederlandse staat.
Op 21 september 2015 werd het huis van de Iraakse Basim Razzo gebombardeerd door een Nederlandse F-16. Er werd onterecht aangenomen dat zijn huis een IS-hoofdkwartier was. In een klap werd het huis van Basim verwoest en verloren zijn vrouw en dochter het leven. "Ik dacht eerst dat het een nachtmerrie was."
7.500 dollar voor een leven
De gebrekkige informatie kwam van Amerikaanse surveillancebeelden. Basim probeerde eerst compensatie te krijgen bij de regering van Amerika. Zonder succes. Wel accepteerden de Amerikanen hun deel van de verantwoordelijkheid en boden ze hem 'excuusgeld' aan voor de dood van zijn vrouw en dochter: 7.500 dollar per persoon. Dit kwetste Basim erg. "Ik vond het belachelijk en kleinerend, en heb het afgewezen. Daarna heb ik niets meer van ze gehoord."
Vorig jaar bleek dat de aanval uitgevoerd was door een Nederlandse piloot. Basim is hier boos om. "De Nederlanders hebben alleen op de Amerikanen vertrouwd en niet hun eigen onderzoek gedaan." Basim legt uit dat er overdag geen mensen te zien waren, omdat het enorm heet was. "Als er beter was gekeken hadden ze gezien dat we 's avonds gewoon in de tuin koffie en thee zaten te drinken, of te barbecuen." Hij vindt dat Nederland ook zelf onderzoek had moeten doen. "Voordat ze die bommen gooiden. Dat is waarom ik het de Nederlandse overheid verwijt."
'Ze lag onder het puin'
Voor het bombardement werkte Basim als accountmanager bij Huawei. Hij had gestudeerd in Amerika en daar een graad in Industrial Engineering verdiend. Aangeslagen vertelt hij over de nacht die zijn leven voorgoed veranderde. 'Mijn vrouw was een ochtendmens, dus zij ging die avond op tijd naar bed. Mijn dochter en ik bleven nog even televisiekijken samen", herinnert hij zich.
"Een uur nadat ik ook naar bed was gegaan werd ik wakker van een oorverdovend geluid. Een enorme explosie." Toen Basim zijn ogen opende, zag hij dat het dak er niet meer was. "Mijn vrouw..." Hij corrigeert zichzelf. "Wijlen mijn vrouw sliep naast me, maar ik zag haar niet meer. Ze lag onder het puin."
Werkloos, invalide en geen geld voor cruciale operatie
Zelf had Basim een gebroken voet, schade aan zijn bekken en ernstige wonden op zijn rug. "Ik ben mijn baan kwijt en kan ook geen baan meer krijgen door mijn verwondingen. Door de schade aan mijn bekken kan ik nog geen 200 meter lopen". Met een brok in zijn keel vertelt hij over de vervolgoperatie die hij eigenlijk al in 2017 had moeten krijgen, maar waar hij geen geld voor heeft. "Daardoor zitten er nu platen in mijn lichaam die er eigenlijk uit moeten, die schade en infecties veroorzaken."
Basim vertelt over de emotionele schade en imagoschade die hij geleden heeft. "Ik ben alles kwijt, alle herinneringen en foto's. En het YouTube-filmpje heeft ongeveer een jaar online gestaan, dat heeft mijn imago veel schade gedaan. Zoveel mensen hebben dat gezien, zij dachten hierdoor dat ik iets te maken heb met Isis."
Irakese overheid eindverantwoordelijk
Minister Bijleveld van Defensie legt de verantwoordelijkheid bij de regering van Irak. Zij geeft aan dat de coalitie ter bestrijding van Isis onder leiding van de Irakese overheid staat en dat Irak daardoor eindverantwoordelijk is.
"Ik ben niet naar de Irakese overheid gegaan", vertelt Basim. "Daar zijn honderdduizenden zaken van mensen die gebombardeerd zijn. Door de bureaucratie komt daar niets uit. Dan wordt de zaak pas over 10 jaar gehoord." Hij is het er ook niet mee eens dat Irak verantwoordelijk zou zijn. "Want zij hadden geen drones of satelliet-afbeeldingen, dus zij konden geen eigen inlichtingen verkrijgen."
Gezien worden als mens, niet als Irakees
Basim wil vooral gewoon zijn leven heropbouwen, samen met zijn zoon, en de zaak laten rusten. "Ik heb empathie nodig. Dat ze mij als mens zien, en niet als Irakees. Dat ze mij behandelen zoals ze ook hun eigen inwoners zouden behandelen." De 2,3 miljoen dollar compensatie heeft hij vooral nodig voor de schade aan zijn huis, zijn meubels en de hersteloperatie. Door zijn verwondingen kan hij niet meer werken.
Of hij de compensatie van de Nederlandse overheid zal krijgen, weet hij niet zeker. "Maar ik denk dat ik uiteindelijk wel iets zal krijgen om mijn leven weer op te pakken. Ik ben 2 jaar geleden begonnen, ik wil het doorpakken tot het einde."
'Meerderheidskabinet zit er niet in', zegt politiek commentator Joost Vullings over onderhandelingen tussen D66 en CDA
De gesprekken tussen D66 en CDA over 'de positieve agenda' gaan tot nu toe succesvol. Het stuk is halverwege volgende week al af om te worden gepresenteerd, bevestigen bronnen tegenover EenVandaag.
Politiek commentator Joost Vullings hoort vanuit meerdere kanten positieve geluiden over de onderhandelingen tussen D66 en CDA. 'Ze gingen stoeien', zei Rob Jetten. En het stoeien is zo goed gegaan dat er flinke vaart zit in de formatie, zegt Vullings. "Ze hopen andere partijen te verleiden om te zeggen: 'Hier willen we aan meedoen'."
1. Kunnen we echt halverwege volgende week wat verwachten en wanneer wordt het stuk gepresenteerd?
"Het was eerst woensdag, maar ik kwam ook nog een optimistische bron tegen en die had het over dinsdag", zegt Vullings. "Maar laten we wel voorzichtig zijn, laten we gewoon koersen op woensdag. Dan hopen D66 en CDA het stuk echt af te hebben."
Het presenteren van het stuk vinden de partijen nog wel ingewikkeld, weet Vullings. "Want ja, moet je zo'n stuk nou prijsgeven? Uiteindelijk moet je het toch aan andere partijen laten lezen, dus dan kan je het in Den Haag net zo goed maar presenteren."
2. Wat gebeurt er nadat die 'positieve agenda' is gepresenteerd?
"Als het volgende week woensdag al af is, dan heeft informateur Buma nog tot en met maandag de tijd om alle fractievoorzitters nog eens uit te nodigen. Hij kan dan zeggen: kijk, dit is die positieve agenda. Wat vind je ervan?"
De politiek commentator denkt dat een hoop partijen het een 'mooi stuk' zullen vinden, maar niet per se willen regeren. "En sommige partijen zullen zeggen: we zien helemaal niks in de inhoud, dus reken niet op ons."
Maar er zijn natuurlijk ook partijen die positiever zullen reageren. "Die zien dan in ieder geval voldoende aanknopingspunten om eventueel daarover te gaan praten."
3. En dan moet informateur Buma met een advies komen. Hoe gaat dat eruit zien?
Informateur Sybrand van Haersma Buma heeft, na de reacties van alle partijen, dan genoeg informatie om zijn eindverslag te schrijven, zegt Vullings. "Daarin komt hij waarschijnlijk tot de conclusie dat er vijf of zes partijen zijn die voldoende aanknopingspunten zien om verder te praten: laten we eens kijken of er uit deze groep partijen, een kabinet te vormen valt."
Maar uiteindelijk wordt dat een lastige keuze. "Want met wie wordt dat en waar? Daar zie je ook wel echt flinke ontwikkeling in het denken in Den Haag. Want ja, dan komt daar waarschijnlijk een volgende informateur en die nodigt dan op enig moment Dilan Yeşilgöz (VVD) uit, die zal gewoon blijven herhalen: 'Ik wil echt niet met GroenLinks-PvdA'."
"En ja, D66 zegt: onze samenwerking met JA21, dat zien we eigenlijk ook niet zitten", gaat Vullings verder. "Dus de verwachting is, maar dat hoor je bij D66 en CDA dat dan al vrij snel de conclusie wordt van zo'n informateur: een meerderheidskabinet zit er gewoon niet in."
"GroenLinks-PvdA wordt geblokkeerd door de VVD en de combinatie van D66 en JA21 is ingewikkeld. Dus laten we overschakelen naar de minderheidsvariant met D66, VVD en CDA", is de redenatie volgens Vullings.
"Daarin zie je echt een ontwikkeling, want in de eerste dagen na de verkiezingen wilde niemand het hebben over een minderheidskabinet." Dat zou niet stabiel zijn, en is niet wat het land nu nodig heeft, werd er gedacht. "En nu hoor je eigenlijk bij die twee partijen: ja, hier zal het waarschijnlijk wel op uitdraaien. Want zo zijn de kaarten nu eenmaal geschud op dit moment."
4. Maar zou zo'n minderheidskabinet nu dan wel kunnen?
"De vraag is: wat vinden GroenLinks-PvdA en JA21 hiervan nou goed? Dit is natuurlijk vooruitlopen op wat er gaat gebeuren, maar dit is toch wat heel veel mensen denken", zegt Vullings. "Maar het is de beste keuze van alle kwaden, zo wordt het dan een beetje gezien."
"Als je daar met mensen over doorpraat dan zeggen ze: we moeten dan ook wel de banden met JA21 en GroenLinks-PvdA goed houden, want we gaan die partijen gewoon ontzettend hard nodig hebben in de Tweede en Eerste Kamer."Maar dat wordt dan wel de grootste opgave, denkt de politiek commentator.
"Nederland heeft snel besluiten nodig", merkt hij ook op. "En zo'n minderheidskabinet voldoet dan in ieder geval aan de factor 'snel'."
5. Komt een nieuw kabinet voor de kerst dan toch nog in zicht?
Dat gaat nog wel even duren volgens de politiek commentator. "Volgende week is het stuk klaar, Buma moet nog gesprekken voeren en de week daarop komt hij met een eindverslag."
Daarna volgt er nog een debat en moet de nieuwe informateur worden aangesteld. "Dan is er nog maar een week tot het kerstreces en dat lijkt mij nét iets te snel om dan al hele grote zware conclusies te trekken."
Men moet ook nog wennen aan de mogelijkheden, zegt Vullings. "En als je dat te snel doet, denk ik ook een beetje dat je het begrip en het draagvlak in de samenleving verliest."
"Ze hopen dan wel zo snel mogelijk in januari die conclusie te trekken over welke groep partijen het gaat worden. En laat ik nou eens heel optimistisch zijn, we zouden begin maart een kabinet kunnen hebben."