10 jaar na aanslagen IS in Parijs: hoeveel macht heeft terreurgroep nog in Europa? 'Veiligheidsdiensten hebben veel geleerd'

De terroristen van de Islamitische Staat pleegden op zes verschillende plekken tegelijk een aanslag. In poppodium Bataclan opende ze het vuur op het publiek tijdens een rockconcert, in een populaire uitgaansstraat blies een terrorist zich op en werd geschoten op het uitgaanspubliek. En vlak buiten het voetbalstadion Stade de France, bliezen drie zelfmoordterroristen zich op. Er vielen 130 doden en meer dan honderden gewonden.

'Heeft veel indruk gemaakt'

Midden-Oosten-deskundige en auteur Fernande van Tets herinnert zich die dag nog goed. Zij zit dan op een terras in dezelfde wijk als de terroristen toeslaan. "We hoorden de knal van een afstand, dan duikt natuurlijk iedereen op zijn telefoon", vertelt ze.

"We zagen wat er in de Bataclan aan de hand was. Toen was er wel paniek ja, iedereen probeert naar huis te gaan. Maar het is chaos op straat", weet de deskundige nog. "Dat heeft wel indruk gemaakt."

IS heeft nog macht

Als journalist in het Midden-Oosten volgende Van Tets IS toen op de voet en dat is sinds die avond in 20215 zo gebleven. En hoewel de internationale coalitie in 2019 verklaarde dat IS verslagen was, is de organisatie niet helemaal 'dood', kan ze vertellen.

"Ze hebben her en der in de wereld echt nog wel wat plekjes waar ze veel macht hebben", zegt de auteur en journalist. "In het Midden-Oosten, Afrika en Afghanistan", somt ze op.

Islamtische geloof en zwakke staat

"Het zijn gebieden met een sterk islamitisch geloof en een zwakke staat, in zo'n omgeving kan IS wortel schieten", legt Van Tetst uit over waarom de terreurgroep op deze plekken nog invloed geeft.

"In Syrië zijn nog groepen die zijn overgebleven van het oorspronkelijke kalifaat. Die roeren zich de afgelopen tijd steeds meer, ze richten zich op het nieuwe regime van president Al-Sharaa. Maar hij heeft zich als reactie weer aangesloten bij de internationale coalitie voor de bestrijding van Islamitische Staat."

'Glans is ervan af'

IS is dus nog wel een globale organisatie, maar het ziet er heel anders uit dan in de hoogtijdagen, benadrukt Van Tets. "De tijden dat ze in staat waren gecompliceerde aanslagen in Europa te plegen ligt ver achter ons."

"De glans is er wel een beetje van af", zegt ze.

Veel geleerd

Toch is IS niet helemaal uitgespeeld. Met hun propaganda weet de organisatie nog altijd mensen te bereiken die zich aangetrokken voelen door hun gedachtegoed. Dat zijn meestal eenlingen, in veel gevallen opvallend jong, zoals het 14-jarige meisje in Wenen dat een aanslag plande op een concert van Taylor Swift.

"Maar gelukkig hebben onze veiligheidsdiensten veel geleerd van de periode waarin het IS wel lukte om aanslagen te plegen in Europa", zegt de journalist hierover. "Zijn ze veel beter geworden in het voorkomen van dit soort plannen."