Zorgpersoneel moet meer inspraak krijgen op de werkvloer, vinden VVD en GroenLinks: 'Juist nu nog belangrijker dat er naar hen wordt geluisterd'

Medewerkers in de zorg moeten mee kunnen praten over besluiten die invloed hebben op hun werk. Dat vinden VVD en GroenLinks. De partijen komen met een initiatiefwet die de zeggenschap van zorgverleners moet regelen.

De zorg kampt al jaren met een personeelstekort. Dat komt onder andere omdat veel mensen de zorg verlaten. Een van de redenen hiervoor is dat ze te weinig mee mogen praten over hun werk. GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet: "We hebben alle zorgverleners, verpleegkundigen en verzorgenden keihard nodig. En we moeten voorkomen dat heel veel mensen die nu in de zorg werken, vertrekken. Als wij hen vragen 'Waarom vertrekken jullie?', dan horen we nu heel vaak: "Er wordt te weinig naar ons geluisterd."

Gevolgen van gebrek aan zeggenschap

Marjolijn Broers is verpleegkundig specialist en bestuurslid van het Netwerk Verpleegkundig Specialisten in het verpleeghuis. Ze schetst waar gebrek aan zeggenschap toe kan leiden: "In een nieuwbouwlocatie was vloerbedekking op de vloer gelegd in plaats van zeil of linoleum. Dat is zwaar om rolstoelen te verrijden. Ook is het niet hygiënisch."

Het is niet het enige voorbeeld dat ze kent: "Het meest onbegrijpelijke wat ik heb meegemaakt, is dat bij een andere werkgever de voedingsassistenten werden wegbezuinigd, zonder dat daar echt een gesprek over was geweest. Een voedingsassistent is heel belangrijk om zicht te hebben op wat mensen eten en drinken. Daarbij moet ook opgelet worden of mensen hun eigen eten opeten en dat het niet door de buurman wordt opgegeten, wat soms nog wel gebeurt als mensen wat dementerend zijn."

Keuzes maken zonder overleg

VVD-Kamerlid Hayke Veldman begrijpt dat bestuurders soms moeilijke keuzes moeten maken, maar dat moet volgens hem wel altijd in overleg gebeuren. "Een bestuurder heeft ook verantwoordelijkheid voor het organiseren van de zorg met een bepaald budget. Als je ermee wordt geconfronteerd dat je volgend jaar minder budget hebt, dan moet je keuzes maken", vindt Veldman. "Maar ik snap dus niet dat dat zonder overleg gebeurt."

Het vertrek van personeel uit de zorg baart de VVD en GroenLinks zorgen. Volgens Veldman en Ellemeet is inspraak van zorgpersoneel belangrijk voor de motivatie. Daarnaast verbetert het ook de kwaliteit van het werk.

Zonder hun ideeën kunnen we deze crisis niet aan

Corinne Ellemeet, Tweede Kamerlid GroenLinks

Coronacrisis

Het GroenLinks-Kamerlid ziet dat de coronacrisis de problemen in de zorg alleen nog maar vergroot. "Het is nu nog belangrijker om heel goed naar de zorgverleners te luisteren."

Volgens Ellemeet moet er dan ook goed gekeken worden naar wat het zorgpersoneel in deze crisis nodig heeft. "Zonder hen en zonder hun ideeën kunnen we deze crisis niet aan. Deze wet geeft ze een stevige positie om ook echt te zeggen wat ze vinden dat er nodig is en ook te zorgen dat alle bestuurders goed naar hen luisteren."

Samenwerken, het kán wel

Toch is er niet altijd en overal te weinig inspraak. Vooral door de coronacrisis ziet de verpleegkundig specialist Marjolijn Broers ook lichtpuntjes: "Wat een heel goed voorbeeld is van samenwerking tussen alle lagen van de organisatie is hier op de COVID-unit, waar in het voorjaar steeds verder moest worden opgeschaald."

"We waren aan het zoeken naar een manier om de afdeling verder op te delen in wel en niet besmet", vervolgt Broers. "En op een gegeven moment is er binnen een dag een tussendeur geplaatst. Dat is wel uitzonderlijk, want normaal moet daar wel 36 keer over worden overlegd in alle lagen van de organisatie en kost alles tijd. Nu was die deur er zomaar."

Waarom beslissingen worden genomen

in het Rijnstate in Arnhem zijn verpleegkundige wél bij het beleid betrokken in de eerste coronagolf. "Bij het begin van de crisis hebben we onze meteen bij de raad van bestuur gemeld en gezegd dat we graag wilden meepraten", vertelt Gerjanne ter Beest, verpleegkundig specialist en voorzitter van de verpleegkundig adviesraad.

Ter Beest denk dat ze echt van toegevoegde waren door mee te kunnen praten. "Met name bij zaken van de verpleegkundige zorg. Dus het wel of niet toelaten van bezoek, maar ook heel erg over het gebruik van beschermingsmaterialen en over het tempo van het opstarten van de reguliere zorg. Daarin hebben wij echt meebeslist." Vooral op goede communicatie moet de nadruk liggen volgens Ter Beest. "Dat er echt uitgelegd wordt waarom beslissingen worden genomen."