Zelfrijdende taxi's in San Francisco al op de weg, in Nederland voorlopig niet: 'Ons verkeer is te onvoorspelbaar'

In San Francisco mogen sinds dit weekend zelfrijdende taxi's de weg op. Andere steden experimenteerden al met auto's zonder bestuurder, maar de stad in Amerika is de testfase inmiddels voorbij. "Maar daar heb je dan ook geen anarchistische fietsers."

Dat zegt mobiliteitsexpert Carlo van de Weijer van TU Eindhoven op de vraag of we op korte termijn ook zelfrijdende auto's in Nederlandse steden zien rijden. Hij denkt van niet. Hij weet uit eigen ervaring hoe slim de auto's kunnen zijn, omdat hij er zelf in heeft gereden in San Francisco. Maar waar het Amerikaanse verkeer redelijk voorspelbaar is, is dat in ons land niet zo, vertelt hij.

Onvoorspelbaar Nederlands verkeer

"Weinig fietsers, weinig voetgangers en brede straten." Zo omschrijft Van de Weijer het verkeer in de VS. Hoe anders is dat in een stad als Amsterdam, waar de ene fietser zich nog minder van de regels aantrekt dan de ander, vaak in nauwe straatjes.

"Dat zijn allemaal hele onvoorspelbare dingen, waar een voorzichtige robot rekening mee moet houden. Dat zal erg moeilijk zijn."

Robots als 'onhandige chauffeurs'

De mobiliteitsexpert gaat verder: "Het is paradoxaal, maar wij zijn in Nederland gewend af en toe de wet flexibel te interpreteren om zo veilig door het verkeer te komen. Een bochtje afsnijden, bijvoorbeeld. Dat is voor een auto juist moeilijk."

Een robotauto kan per definitie de wet niet flexibel interpreteren, legt hij uit. "Dus in die situaties worden robots een klein beetje onhandige chauffeurs."

Kolderieke situaties

De zelfrijdende auto's noemt hij in principe veilig, al zijn er meerdere aanrijdingen geweest en ontstaan er regelmatig kolderieke situaties, bijvoorbeeld door storingen. Dat gebeurde afgelopen weekend nog, toen het netwerk in San Francisco platlag door een concert.

"Die auto's stopten, omdat ze geen verbinding meer kregen met hun veiligheidscontroleur die ergens achter een computer zit. De auto's stonden in één keer stil. Zo creëerden ze dikke files en dat was een grote ramp."

Leermomenten

Hij herinnert zich een andere situatie toen zo'n auto zonder bestuurder voorbij een brand reed. Terwijl de brandweer stond te blussen, wilde de auto erlangs. "Die dreigde over de brandslang heen te rijden. Want zoiets kende het apparaat nog niet."

"De brandweerman probeerde ondertussen de auto tegen te houden, maar dat ging heel moeilijk. Dus in dat opzicht zijn we er nog lang niet. Het zijn leermomenten, want als het goed is, gebeurt het vervolgens geen tweede keer."

Eigen leven leiden

Toch kan er angst bestaan dat auto's een eigen leven gaan leiden en zo dodelijke ongelukken veroorzaken. Van de Weijer zegt dat er geen dodelijke ongevallen gebeurd zijn met de zelfrijdende auto's die nu in San Francisco rijden.

"Met Tesla zijn wel dat soort ongevallen gebeurd, maar die auto's reden niet volledig autonoom. Daarbij ging om chauffeursondersteuning. De chauffeur bleef dus verantwoordelijk voor wat er gebeurt." Bij de zelfrijdende auto's is het bedrijf aansprakelijk voor ongelukken, zegt de mobiliteitsexpert.

Geen vervanging

Alhoewel Van de Weijer met enthousiasme de ontwikkeling volgt, gelooft hij er niet in dat zelfrijdende taxi's uiteindelijk de complete autoindustrie vervangen. "We gaan niet massaal onze eigen auto's inruilen voor een taxidienst. Dat gaat voorbij aan het doel van een auto en hoe we die zien: als iets waar je altijd direct toegang toe hebt."

"We blijven waarschijnlijk onze eigen auto houden, die weliswaar een groot deel van de tijd zelf rijdt", voorziet hij. "Maar dat maakt het alleen maar comfortabeler."