Xtc-pillen worden steeds sterker, met alle risico's die daarbij horen

Het Trimbos-instituut merkt dat xtc-pillen steeds sterker en daarmee ook steeds gevaarlijker worden. De nieuwste onderzoeksresultaten van het instituut bevestigen het beeld dat al langer opviel.

"Het is een zorgelijke ontwikkeling die al langer gaande is", zegt Daan van der Gouwe van het Trimbos. Het instituut test al jaren de drugs die in Nederland worden gebruikt. Ook in 2018 werden de pillen weer sterker. De hoeveelheid MDMA, de werkzame stof in xtc-pillen, is verder toegenomen.

Drie keer zoveel MDMA

Het is een ontwikkeling die al jaren gaande is en maar door blijft gaan. En zo treft het Trimbos soms extreem sterke pillen aan. "We hebben dit jaar bij het testen een pil aangetroffen met bijna 300 milligram MDMA", zegt Van der Gouwe gealarmeerd. "Ter vergelijking, een pil bevatte 10 jaar geleden nog gemiddeld zo'n 100 milligram."

Die tijd ligt inmiddels ver achter ons. "Tegenwoordig zit in het leeuwendeel van de pillen sowieso meer dan 150 microgram. Maar die sterkere pillen zijn ook gevaarlijker."

4,10 euro voor een pil

Nederland behoort tot de wereldtop als het gaat om xtc-productie. 'Onze' pillen gaan de hele wereld over, maar worden ook in eigen land veel gebruikt. In het uitgaansleven is de drug veruit het meest populair. Ruim 1 miljoen mensen slikten ooit een pilletje en 130 duizend deden dat in de afgelopen maand, blijkt uit een recent rapport van Jellinek.

Met de productie van xtc is dan ook veel geld te verdienen, wat zorgt voor moordende concurrentie tussen producenten. Dat blijkt wel uit de prijs van een pilletje. Gemiddeld betaal je nu 4,10 euro per pil, zegt het Trimbos, te vergelijken met de prijs van een speciaalbiertje.

Moordende concurrentiestrijd

Het feit dat de pillen steeds sterker worden, heeft ook alles met die concurrentie te maken. "Wat we zien is dat de variëteit enorm is toegenomen, zowel in de vorm en kleur van het pilletje, maar vooral in de sterkte. Producenten willen zich onderscheiden met sterkere pillen, want dat leidt tot meer verkoopsucces."

De trend van steeds zwaardere pillen leidde aanvankelijk tot een toename van lichte en ernstige acute gezondheidsproblemen, vooral op grootschalige evenementen. Die toename heeft zich echter in recente jaren niet voortgezet. Of de pillen van betere zuiverheid zijn of dat gebruikers alerter zijn, valt niet te zeggen.

Minstens 15 doden per jaar

Maar, xtc-pillen zijn zeker niet onschuldig. Zwaardere pillen vergroten het risico op gezondheidsklachten. "Hoe hoger de dosering, hoe groter het risico. Het gevaarlijkst is de temperatuurstijging van je lichaam. Als die oploopt naar 41 of 42 graden Celsius, dan kan je daar aan overlijden."

Jaarlijks vallen in ons land naar schatting zo'n 15 tot 20 doden door het gebruik van xtc. "En dat is waarschijnlijk een onderrapportage," zegt Van der Gouwe, "want het wordt niet centraal geregistreerd. Daarnaast registreert lang niet iedere regio en iedere medische dienst de doodsoorzaak even goed." Naast het risico op overlijden kan je door sterke pillen onwel worden, is er een risico op hersenbeschadiging en kan je angstige momenten meemaken.

Wat zit er in je pil? Laat het testen

Om achter de samenstelling van pillen te komen, kan je op 31 locaties in heel Nederland je drugs laten testen. Ook kun je daar voorlichting krijgen over drugsgebruik. In het afgelopen jaar testte het Trimbos ruim 12.000 drugssamples via deze locaties. De meeste daarvan, ruim 60 procent, waren xtc-samples. De rest betrof vooral cocaïne, speed en andere synthetische drugs.

Testen op dancefeesten, zoals vroeger vaak gebeurde, is niet meer toegestaan. Maar dat is ook helemaal niet nodig, zegt Van der Gouwe. "We weten door die samples wat er precies in omloop is. Bovendien kunnen we op de 31 testlocaties prima in gesprek komen met gebruikers. Dat lukte op die feesten minder, omdat mensen daar al in feeststemming waren."