GroenLinks en PvdA gaan definitief samen de Tweede Kamerverkiezingen in: er komt één lijst, met één lijsttrekker. Maar wie gaat dat doen? We vroegen het Evi, Kees-Jan, Ans en duizenden andere GroenLinks- en PvdA-kiezers uit het Opiniepanel.
Uit onderzoek van vorige week onder leden van het Opiniepanel die overwegen GroenLinks of PvdA te stemmen bleek al dat de linkse samenwerking op steun kan rekenen bij de gezamenlijke achterban. Beide kiezersgroepen noemen daar duidelijk één belangrijke reden voor: groot genoeg worden om rechts uit te dagen.
Helder verwoorden
Van de twee huidige partijleiders ligt Jesse Klaver van GroenLinks (63 procent) iets beter in de gezamenlijke achterban dan Attje Kuiken van de PvdA (53 procent). Ook de 21-jarige Evi Thijssen, PvdA-raadslid in Best, heeft meer geloof in Klaver: "Persoonlijk zou ik hem naar voren willen schuiven. Ik zou hem wel graag als een eventuele nieuwe premier zien."
Waarom kiest ze niet voor iemand van haar eigen partij als lijsttrekker? "Ik vind ook zeker dat we goede PvdA-politici hebben, maar ik vind Klaver altijd gewoon helder verwoorden waar hij voor staat. Hij is een goede speecher en pakt het kabinet goed aan, vind ik."
Een nieuw gezicht?
Daarmee is ze in de minderheid: uit het panelonderzoek blijkt namelijk dat Kuiken op meer steun van GroenLinks-kiezers (59 procent) kan rekenen dan Klaver andersom bij PvdA-kiezers (50 procent). Wel kunnen beide partijleiders op steun van een meerderheid van de verschillende kiezersgroepen rekenen.
En wat denkt Thijssen over een lijsttrekker die nu nog niet rondloopt op het Binnenhof? "Ik kan me voorstellen dat veel leden zeggen: 'Het moet niet iemand worden van één partij die er nu al zit, dus een Klaver of een Kuiken, maar laat een nieuw iemand komen.' Dus een nieuw gezicht om die gezamenlijke lijst samen te brengen. Ik denk dat dat ook heel goed zo zou kunnen zijn."
'Op z'n plek in Rotterdam'
Onder de ondervraagde GroenLinks- en PvdA-kiezers is ook de meeste steun voor politici die op dit moment niet in de landelijke politiek zitten. Zo vindt bijna driekwart van de gezamenlijke achterban (73 procent) de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb acceptabel als lijsttrekker.
De PvdA-burgemeester kan zowel onder kiezers van zijn eigen partij (76 procent) als GroenLinks-kiezers op veel steun rekenen. Raadslid Thijssen ziet toch liever iemand anders de kar trekken bij de Tweede Kamerverkiezingen: "Ik zeg geen 'nee', maar volgens mij is Aboutaleb nu goed op z'n plek in Rotterdam."
'Absoluut een stemmenkanon'
Een ander PvdA-kopstuk dat voor veel kiezers acceptabel is als lijsttrekker, is Frans Timmermans. De Eurocommissaris kan op steun rekenen van twee derde (68 procent) van de gezamenlijke achterban. Opvallend: GroenLinks-kiezers (74 procent) willen liever dan zijn 'eigen' PvdA-kiezers (62 procent) dat Timmermans lijsttrekker wordt.
Kees-Jan Kindt (62) is fractievoorzitter van de PvdA in Wormerland en tegen de linkse samenwerking. Timmermans is niet zijn favoriete kandidaat, "maar hij is absoluut een stemmenkanon, vooral in het zuiden van het land. In Limburg en Brabant weet hij een enorme kiezersgroep aan te spreken. En zo kan hij heel veel betekenen bij de aankomende verkiezingen."
'Meer een premierskandidaat'
Ans Koper (71) stemt sinds het kan al op GroenLinks en is voorstander van de linkse samenwerking. Ze ziet straks het liefst haar partijleider Klaver bovenaan de gemeenschappelijke lijst staan, nog boven PvdA-leider Kuiken. "Ik stem normaal eigenlijk altijd op een vrouw, maar in dit geval denk ik dat Klaver wat meer ervaring heeft en een iets makkelijkere debater is."
Timmermans als lijsttrekker zou ze ook "absoluut niet verkeerd vinden. Zeker niet." Ze ziet de Eurocommissaris wel meer als een premierskandidaat: "Ik vind hem heel bekwaam en verstanding, hij spreekt zijn talen, buitenlandse zaken zou hij heel goed doen, denk ik. Dus zie hem nog beter minister-president worden dan lijsttrekker van GroenLinks/PvdA."
Toch een oude bekende?
Een andere naam die veel genoemd is, is Marjolein Moorman. De PvdA-wethouder in Amsterdam wordt geroemd om het armoedebeleid dat ze voert en haar strijd tegen ongelijkheid in de hoofdstad.
Zij is voor 39 procent acceptabel als lijsttrekker, maar veel kiezers kennen haar (nog) niet. PvdA-raadslid Kindt vindt haar in ieder geval een zeer geschikte kandidaat: "Ik ben onder de indruk van haar. Zij heeft in Amsterdam het verhaal van verbinding als geen ander weten te vertellen."
Asscher en Halsema
Kindts 'absolute favoriet' is echter Lodewijk Asscher: "Die man belichaamt de visie op de noodzaak van bestaanszekerheid", zegt hij. Bij de gezamenlijke achterban ligt de voormalig PvdA-leider alleen duidelijk minder goed (48 procent).
Ook een andere bekende oud-partijleider, Femke Halsema van GroenLinks, kan op relatief weinig steun rekenen onder de linkse kiezers: 41 procent. Opvallend is dat er ook in haar 'eigen' GroenLinks-achterban geen meerderheid wil dat zij het gaat doen.
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 11 tot en met 13 juli. Aan het onderzoek deden 24.838 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, onder wie 2.428 mensen die nu op de PvdA stemmen als er Tweede Kamerverkiezingen zouden zijn en 1.785 huidige kiezers van GroenLinks.
Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.