Wetenschappers noemen gasboring in Noordzee 'schandalig', maar volgens andere deskundigen is er geen snel alternatief

Zo'n 432 wetenschappers hebben felle kritiek op de beslissing van de regering om gaswinning in de Noordzee toe te staan. Dat staat volgens hen haaks op de klimaatambitie. Maar of we zonder dat gas kunnen, is volgens andere deskundigen nog de vraag.

De wetenschappers schreven een open brief die ze vandaag hebben overhandigd aan de Tweede Kamer. Om de temperatuur op aarde met niet meer dan 1,5 graad Celsius te laten stijgen, kan er volgens hen niet in de Noordzee naar gas worden geboord.

Middenin een klimaatcrisis

"Ik vind het tamelijk schandalig", zegt onderzoeker Pieter Pauw van de TU Eindhoven. "We zitten middenin een klimaatcrisis. Overheden hebben zich - waaronder de Nederlandse - gecommitteerd aan het Klimaatakkoord van Parijs."

"We weten allemaal hoeveel risico we lopen als we toch doorgaan met de uitstoot van broeikasgassen. Het is zoeken naar winst in een wereld waarin dat niet meer op deze manier kan."

'Oorlog wordt misbruikt'

Samen met onder andere Han Dolman, de directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) ondertekende Pauw de brief. "Ik denk dat deze brief een duidelijk signaal is dat er ook binnen Nederland zoveel wetenschappers zijn die zeggen: dit moeten we niet doen. Het is gewoon een slecht idee."

Dolman sluit zich aan bij de uitspraken van Pauw, en noemt dat de overheid niet de urgentie van een oorlog in Oekraïne moet aangrijpen om nu toch naar gas te gaan boren in de Noordzee. "Je zou zelfs kunnen zeggen dat de oorlog misbruikt wordt in dit geval. Er wordt nu een soort scenario geschetst dat we zonder gas en energie komen te zitten."

Economische en klimatologische ramp

"We lopen met zijn allen een economische en klimatologische ramp tegemoet. En in die omstandigheden heeft de overheid gezegd: 'Laten we nog een nieuw gasveld gaan aanboren'. Dat is gewoon ontzettend stom", zegt Pauw.

Dolman vergelijkt de situatie met een junkie, die eigenlijk moet afkicken, maar toch nog een laatste shot neemt: "Het laatste shot is dan eigenlijk het boren in de Noordzee, maar je moet gewoon cold turkey stoppen."

Te traag

Maar dat cold turkey stoppen is volgens gasexpert René Peters van TNO irreëel. Volgens Peters vergeten de wetenschappers die de brief ondertekenden twee dingen: "In een tijd van crisis, zoals de oorlog in Oekraïne, zijn ten eerste de duurzame oplossingen te traag en niet voldoende om het gasprobleem om te lossen."

Volgens Peters duurt het nog te lang voordat de duurzame oplossingen het gas kunnen vervangen.

Uit het buitenland

"Het tweede probleem is dat de klimaatcrisis een wereldprobleem is dat een negatief effect heeft op de hele wereld. Wanneer je gas niet in Nederland boort, zou je het op de korte termijn uit het buitenland halen", vertelt Peters.

"Maar als je gas uit bijvoorbeeld Amerika laat komen, is dat nog veel slechter voor het milieu dan Noordzeegas. We moeten wel van het gas af, maar zolang we nog gas willen, moeten we wel gaan boren," concludeert de gasexpert.

Andere methoden

Waar de wetenschappers het wel over eens zijn, is het op grote schaal verminderen van het gasgebruik. "Je kunt dus gigantisch veel doen", zegt Pauw. "Mensen zijn al veel minder gas gaan gebruiken door de hoge prijzen, maar je kunt ook autoloze zondagen invoeren, huizen isoleren en daarnaast vol inzetten op duurzame energie."

"We moeten er toch vanaf binnen 5 tot 10 jaar, dus zet nu massaal in op methodes waarin je kunt verminderen", vindt hij. Ook Peters is voor het inzetten van andere methodes zoals wind- en zonne-energie, maar we moeten volgens hem wel realistisch zijn. "We blijven nog wel een aantal jaren afhankelijk van gas."