'We hebben het te lang gebagatelliseerd': waarom we te maken hebben met meer geweld en agressie in de samenleving

Opnieuw een geweldsincident in het betaald voetbal: tijdens Roda JC - MVV Maastricht greep de ME in omdat supporters met elkaar op de vuist gingen. Agressie-expert Koetsenruijter ziet dat het uit de hand loopt. "Geweld is te lang gebagatelliseerd."

Tijdens de rellen raakten agenten en stewards gewond. Minister van Justitie Ferd Grapperhaus noemde het in een tweet 'gewelddadig crimineel gedrag'. Hij wil de relschoppers aanpakken en gaat in gesprek met de KNVB. De uit de hand gelopen wedstrijd is niet het enige incident in het betaald voetbal.

Toenemende dreiging en geweld

Ook Feyenoordbestuurder Mark Koevermans maakte eerder deze week bekend te stoppen na een aanhoudende reeks dreigementen. Hij voelt zich niet meer veilig en zei door de dreigementen niet meer goed te kunnen functioneren. Zijn huis werd beklad, zijn ruiten ingegooid. "Het doet pijn" zei hij, "maar ik denk dat dit het beste is". De berichten over bedreigde personen buitelen de laatste tijd over elkaar heen.

Politici, bestuurders, hulpverleners en journalisten zijn in toenemende mate het doelwit van intimidatie, dreigementen en geweld. Volgens onderzoeker Caroline Koetsenruijter hebben we dit zelf laten gebeuren. "We moeten stoppen met het vergoelijken en het goedpraten", stelt ze.

Geweld te veel genormaliseerd

Geweld en intimidatie zijn in Nederland te veel genormaliseerd. We hebben te weinig gedaan om het in te dammen, zegt Koetsenruijter. "Door te zeggen, dit hoort bij voetbal, dit hoort bij openbaar bestuur, kweek maar een teflon-laag." Maar ondertussen wordt het door die incidenten steeds moeilijker om talentvolle bestuurders te vinden.

Volgens Koetsenruijter moeten we het ook niet allemaal terug herleiden naar corona. "Je kunt zeggen: we hebben allemaal lang binnen gezeten. Maar ook voor corona kregen al 3 miljoen leraren, zorgprofessionals en hulpverleners te maken met agressie. Het speelt langer."

'Agressor direct benaderen'

Maar hoe krijgen we de geest weer in de fles? "Door te benadrukken dat geweld niet normaal is", zegt ze. "Laten we beginnen met altijd een reactie te hebben op geweld." Koetsenruijter schreef er het boek 'Het agressie-paradijs' over.

Het betekent volgens Koetsenruijter dat alle gevallen van agressie gemeld moeten worden. Zo oppert ze bijvoorbeeld er een stopgesprek wordt gevoerd met iemand die zich agressief heeft gedragen. "Die moet je heel direct benaderen."

'Zelf op gedrag aanspreken'

Daarnaast ziet ze ook een rol voor andere betrokkenen. "We kunnen niet nog meer verwachten van politie-inzet. We zijn zelf aan zet. De partners en vrienden van mensen die in dat stadion waren, moeten ze op dit gedrag aanspreken. Ook de supportersverenigingen en de KNVB kunnen hieraan bijdragen."

Direct zwaar straffen via het strafrecht hoeft volgens haar niet. Als iemand voor het eerst in de fout gaat, kun je een milde sanctie opleggen. "Maar daarna kun je wel straffen." Ook denkt Koetsenruijter aan boetes via de civiele route. Maar uiteindelijk moeten we allemaal eerst allemaal meedoen door ons uit te spreken, zegt ze. "Er is al een kentering gaande."