Waarom liet oud-minister Henk Kamp zoveel gas winnen? 4 Groningers blikken vooruit op de nieuwe verhoorperiode

Waarom is onder toezicht van Henk Kamp zoveel gas opgepompt in Groningen? Die vraag leeft bij veel inwoners van de provincie. Krijgen ze antwoord? Morgen gaat het onderzoek van de parlementaire enquêtecommissie naar aardgaswinning verder.

Met de tweede verhoorperiode op komst blikken vier Groningers terug én vooruit op de rol die verschillende politici hebben gespeeld en de verhoren de ze te wachten staan.

Voor de enquetecommissie

Drie van de vier bevingsgedupeerden zijn zelf ook voor de enquetecommissie verschenen: Annemarie Heite uit Bedum, Herman de Muinck uit Zuidlaren en Sybrand Nijhoff uit Uithuizen.

Ook Louis Stiller uit Warffum had graag zijn verhaal gedaan voor de commissie, maar is niet gevraagd. "Ik woon weliswaar aan de rand van het bevingsgebied, maar ook hier in de straat heeft 60 tot 70 procent van de huizen schade."

De rol van Henk Kamp

Alle vier kijken ze reikhalzend uit naar het publieke verhoor van voormalig minister van Henk Kamp, dat later in het proces zal plaatsvinden. Als minister van Economische Zaken was Kamp in 2013 verantwoordelijk voor het oppompen van gas.

Dat jaar is belangrijk, omdat de 54 miljard kubieke meter gas die werd opgepompt de grootste hoeveelheid gas is die ooit werd gewonnen in een jaar. Dat gebeurde vlak nadat in 2012 de zwaarste aardbeving ooit plaatshad: 3,6 op de schaal van Richter bij Huizinge. In 2012 werd er nog 47 miljard kuub gewonnen.

'Wat was de macht van Economische Zaken?'

"Hoe kwam dat besluit, om zo met de veiligheid en welzijn van mensen te spelen, tot stand? Wat is de macht van Economische Zaken geweest?" vraagt Stiller zich af.

Hij hoopt dat Kamp meer los zal laten dan oud-minister van Economische Zaken Annemarie Jorritsma eerder deed. Zij was tussen 1998 en 2002 verantwoordelijk voor de gaswinning en was tijdens een eerdere vragenronde al aan de beurt. Maar tijdens haar ondervraging gaf ze aan dat zij zich een hoop van de gesprekken en gebeurtenissen niet meer voor de geest kon halen.

'Professionele amnesie'

"Het was vrij desastreus omdat ze zich bijna niets wist te herinneren", vertelt Stiller. Hij noemt dat 'professionele amnesie'.

"Ik snap dat je tijdens je periode als minister af en toe beslissingen moet nemen die later heel slecht uitpakken, of waar je later spijt van hebt", zegt hij.

Hoop op erkenning

Maar volgens Stiller had ze daar eerlijk over moeten zijn. "Je bent minister af, je moet ervan leren. Dit iets heel groots geweest. En dat moet ook te zien zijn, te voelen zijn en te horen zijn aan degenen die daar zitten en die op professionele wijze bijgedragen hebben aan dit probleem."

Voor Kamp ligt de mogelijkheid om berouw te tonen er volgens Heite nu ook. Zij hoopt dat nu Kamp met pensioen is, de oud-minister vrijuit kan spreken. "Dat hij de eerlijkheid en menselijkheid kan opbrengen om te zeggen: 'Ik heb dat niet goed gedaan, ik had dat anders moeten doen'."

'Zoveel mogelijk geld in de staatskas'

De Muinck verscheen zelf ook voor commissie en werd daar gevraagd waarom hij dacht dat de productie in 2013 zo omhoog ging.

"Ik vond dat onbegrijpelijk. En ik was teleurgesteld. Ik mag er toch vanuit gaan dat de volksvertegenwoordigers zich goed inlezen. En ga je dat aan mij vragen?" Hij vindt dat het antwoord niet moeilijk te bedenken is, namelijk 'zoveel mogelijk geld in de staatskas'.

Op de agenda: Maxime Verhagen

Kamp is overigens niet het enige verhoor dat hoog op het wenslijstje van de gedupeerden staat. Zo kijkt Nijhoff ook uit naar de bevraging van Maxime Verhagen, minister van Economische Zaken tussen 2010 en 2012. "Die heeft besloten het winningsplafond te verhogen tussen 2011 en 2020."

"Hij is nooit naar Groningen gekomen na de aardbeving in 2012. Ik hoorde dat hij niet durfde". Dat had Verhagen volgens Nijhoff wel kunnen doen, want hij trad op 5 november 2022 pas af als minister, maanden na de beving op 16 augustus. Verhagen wordt volgende week verhoord. De datum van het verhoor van Kamp staat nog niet vast.