Von der Leyen erkent vaccinproblemen: volgens deze politiek analist moet ze opstappen

Veel kritiek tijdens het debat vandaag in het Europees Parlement. De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen moest door het stof en erkent fouten bij het vaccinbeleid.

"We hebben onderschat wat er allemaal komt kijken bij de massale productie van vaccins", zei ze. Maar niet iedereen neemt genoegen met de excuses, zegt politiek analist Pieter Cleppen. "Er was wat ongenoegen te merken", blikt hij terug. "Onder andere Dirk Jan Eppink, een van de meest kritische parlementsleden uit Nederland, was niet tevreden met het feit dat Von der Leyen zo snel weg was."

Excuses

Ook op de inhoud van haar excuses was er volgens Cleppen iets aan te merken. "Ze betreurde dat niet alles goed gelopen was. Op zich was dit een stap vooruit, want enkele weken geleden was er zogezegd nog geen vuiltje aan de hemel. Toch kreeg ik de indruk dat Von der Leyen haar verantwoordelijkheid ontliep."

"Ze zei: "We waren te laat met het goedkeuren van de vaccins", maar dat is geen verantwoordelijkheid van de Europese Commissie, maar van het Europees geneesmiddelen gemeenschap (EMA)", zegt Cleppen.

Contracten met vaccinproducenten

De Europese Commissie is volgens Cleppen wél verantwoordelijk voor de aankoop en de contracten van de vaccins. Ook daar heeft Von der Leyen steken laten vallen.

"Volgens Von der Leyen was de Europese Commissie te optimistisch over de mogelijkheid om massaal te produceren. Misschien hadden we te veel vertrouwen in dat het ook op tijd geleverd zou worden. Daarmee gaf ze onmiddellijk weer een sneer naar de farmabedrijven."

Onderhandelen

Cleppen vraagt zich af of de Europese Commissie überhaupt wel de aangewezen partij is voor het onderhandelen met grote farmaceuten. "Als je kijkt naar het Verenigd Koninkrijk zie je dat ze daar iemand op de onderhandelingen hebben gezet, die zelf gepokt en gemazeld is in de farmawereld."

De politiek analist denkt dat de Europese Commissie de onderhandelingen met de vaccinproducenten 'zeer politiek heeft gespeeld'. "Von der Leyen ontkent wel dat ze de prioriteit heeft gegeven aan een lage prijs, maar als je bijvoorbeeld kijkt naar de prijs die Israël betaalt: die is 2 of 3 keer de prijs voor het Pfizer-vaccin van de Europese Unie. Dan zie je dat Israël toch meer levering krijgt. Ze krijgen bijvoorbeeld 40 procent meer dan Duitsland, ook al hebben zij maar 12 procent van de bevolking van Duitsland."

Traag proces

De vaccinatieachterstand zal volgens Cleppen mogelijk veel geld gaan kosten. Dat is jammer, zegt hij, want volgens hem was er in juni al een principeakkoord voor het AstraZeneca-vaccin.

"In juni was er een zogenaamde vaccin-alliantie tussen Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië. Onder druk van onder meer Angela Merkel heeft men het initiatief aan de Europese Commissie gegeven. De Europese Commissie heeft toen pas in augustus het akkoord met AstraZeneca bezegeld. Dus dat is allemaal zeer traag verlopen."

Ontslag Von der Leyen?

Cleppen vindt het onverantwoord dat Von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie blijft. "Als je hier geen ontslag voor neemt, waarvoor zou je dan wel ontslag nemen?", vraagt hij zich af.

"Dit gaat niet alleen over geld, want de vertraging zal ook zeker mensenlevens kosten. Op dit moment wordt haar de hand boven het hoofd gehouden door bondskanselier Merkel, die haar die verantwoordelijkheid heeft gegeven. Als Von der Leyen zou opstappen is dat ook een erkenning van het falen van Merkel. Ik denk dat ze dit nu wel overleeft, maar als de pandemie in maart sterk terugkeert met economische- en gezondheidsschade, dan verwacht ik dat men terugkomt op dit besluit."