Verplicht de verwarming lager en opwarmen in de sporthal: hoe Duitsland zich voorbereidt op een gascrisis

Jarenlang haalde Duitsland het grootste deel van de energie uit Rusland. Nu die gasvoorziening door de oorlog in Oekraïne onzeker is geworden, maakt het land zich op voor een koude winter. En dat zorgt voor creatieve oplossingen.

Onze oosterburen gaan richting een gascrisis. De oorlog in Oekraïne zorgde al voor schaarste op de gasmarkt. En nu is de belangrijke gaspijplijn tussen Rusland en Duitsland ook nog eens gesloten voor onderhoud.

Winter vol kou

Deze Nord Stream 1 pijplijn is goed voor 72 procent van al het Russische gas dat naar Duitsland stroomt, en de Duitsers zijn bang dat de Russen hem niet meer open zullen doen. "We moeten ons beseffen dat Rusland energie als wapen inzet," waarschuwde bondskanselier Scholz laatst al.

En dus bereiden de Duitsers zich voor op een winter vol kou. "Het is niet de bedoeling dat mensen in de kou komen te zitten," zei de Duitse Klimaatminister Habeck onlangs. "Maar ook gewone huishoudens zullen een bijdrage moeten leveren aan het bestrijden van deze crisis."

Limiet op de verwarming

Vonovia, met meer dan 500.000 woningen een van de grootste verhuurders van Duitsland, neemt die oproep serieus. Technici van het bedrijf zijn gelijk op pad gegaan om de verwarmingen van alle op gas verwarmde gebouwen te begrenzen.

Tussen 11 uur 's avonds en 6 uur 's ochtends kan de verwarming niet hoger dan 17 graden. Dat zou volgens woordvoerder Tristan Hinseler tot 8 procent besparen op het gasgebruik. "Daarmee helpen we heel Duitsland minder gas te verbruiken en bezorgen we onze huurders een lagere energierekening."

Inbreuk op de levenssfeer

Een win-win, zou je zeggen, maar daar is Hans-Jochem Witzke van de Mieterbund het niet mee eens. Deze bond voor huurders vindt het een inbreuk op de levenssfeer van huurders. Temperatuurregeling moet op individueel niveau geregeld kunnen worden, stelt Witzke.

"Niet iedereen heeft hetzelfde levensritme, sommige mensen werken 's nachts. En je kan een gezin met kleine kinderen ook niet dwingen om 's nachts de verwarming uit te zetten." Bovendien vindt Witzke dat deze crisis niet zomaar afgeschoven kan worden op simpele huurders. "Ze zouden ook het gebruik van privésauna's moeten beperken, en de temperatuur van privézwembaden moeten reguleren."

Zwembaden als grootverbruikers

Publieke zwembaden hebben inmiddels wel al maatregelen getroffen. Zo is in het Ossendorferbad bij Keulen de temperatuur van de baden de afgelopen tijd al geleidelijk 2 graden teruggedraaid.

Energiebesparing is al langer een thema in deze branche, want zwembaden staan bekend als grootverbruikers en de energieprijzen zijn al een tijd hoog. Maar nu de tekorten toenemen, groeit de angst.

'Houden met van alles rekening'

"Eigenlijk wil ik het niet hebben over sluitingen," zegt zwembadwoordvoerder Franziska Graalmann. "Maar we weten niet hoe de gascrisis zich verder ontwikkelt. We hopen dat deze maatregelen genoeg zijn, maar we houden met van alles rekening."

Als het echt de spuigaten uitloopt, en mensen in de kou komen te zitten, is het aan de gemeentes om voor opvang te zorgen.

Nederland heeft alternatieve bronnen

De gemeente Ludwigshafen heeft al aangekondigd komende winter de lokale sporthal om te toveren tot zogeheten 'Wärmehalle': een verwarmde ruimte waar mensen die in de kou komen te zitten terecht kunnen als ze het thuis niet meer aankunnen. En er zijn meer gemeentes die gezegd hebben met vergelijkbare ideeën te spelen.

Het is niet onrealistisch dat het zover gaat komen in Duitsland, bevestigt gasexpert René Peters van TNO. "In Nederland hebben we nog alternatieve bronnen voor gas, maar de Duitsers zijn afhankelijk van Russisch gas. Als Nord Stream 1 langer dicht blijft zullen de voorraden snel slinken en zal er snel een crisissituatie ontstaan."

Duidelijke communicatie

Peters heeft bewondering voor de heldere communicatie van de Duitse regering over gasproblemen. "Ze zijn heel duidelijk over wat er aan de hand is en wat er aan te doen valt. Ze nemen maatregelen en waarschuwen dat er meer kunnen volgen." Die duidelijkheid ziet hij nog niet in Nederland. "Hier zijn we een stuk relaxter. Er is geen reden tot paniek, maar er zou best wat meer gezegd mogen worden over de risico's van een gastekort."

Want hoewel we minder afhankelijk zijn van Russisch gas zal een gascrisis in Duitsland ook ons raken, stelt de gasexpert. "Al was het maar in nóg verder stijgende energie prijzen."