Van de eerste 10 duizend coronadoden stierf de helft in een verpleeghuis. Een verdrietige tijd voor bewoners, verzorgenden en familieleden. We blikken terug én vooruit met onder anderen ouderenverpleegkundige Soraya Rademaker.
"Op dit moment is het rustig in het tehuis", vertelt Soraya. Ze werkt in verpleeghuis De Oranjehoeck in Bergschenhoek. Het huis werd tijdens de eerste coronagolf flink getroffen door het virus. Van de toen 58 bewoners zijn er zeker twintig overleden aan het virus.
'Verdrietige tijd'
Tijdens die eerste golf in maart 2020 trof Laurens, de overkoepelende zorginstelling waar De Oranjehoeck onder valt, vergaande maatregelen voor alle verpleeghuizen. Alle besmette bewoners werden overgeplaatst naar een speciale corona-afdeling.
"Dat was een vreselijk verdrietige tijd", zegt Soraya. "Als bekend werd dat een cliënt positief was getest, werd gezegd dat we binnen 5 minuten klaar moesten staan met een tas kleding en de cliënt zelf."
Geen tijd voor afscheid
Voor afscheid nemen was haast geen tijd, herinnert ze zich. "Af en toe kon ik snel nog iemand een knuffel geven en dat was dan het laatste wat je van diegene zag."
Bij De Oranjehoeck ging het snel. Bijna de helft van de cliënten is niet meer teruggekeerd naar hun oude kamers. Ze kwamen te overlijden en doordat de verpleeghuizen gesloten waren, gebeurde dat bij veel bewoners zonder familie.
Het gemis
Nog steeds denkt Soraya af en toe terug aan de treurige periode van toen. "Je zag mensen weggaan en hoopte dat ze terug zouden komen, maar de meesten keerden niet terug. Normaal verzorg je iemand tot het einde, dat kon nu niet. Dat maakt het niet compleet."
Inmiddels is het alweer bijna 2 jaar geleden, maar veel gebeurtenissen staan de verpleegkundige nog helder voor ogen. "Soms loop ik een kamer in en besef ik dat de vorige bewoner er niet meer is. Dan voel ik dat gemis. Ik mis iemands loopje of de grapjes die iemand maakte."
'Bezoek is altijd welkom'
Inmiddels zijn de verpleeghuizen alweer een tijd open en dalen de besmettingscijfers. Een woordvoerder van zorginstelling Pieter van Foreest, legt uit hoe het nu gaat in de verpleeghuizen: "Wanneer de overheid versoepelt, versoepelen wij ook. We volgen de landelijke richtlijnen."
Sinds het einde van de eerste lockdown is bezoek altijd welkom geweest, benadrukt ze. "Ook als er sprake is van besmetting zijn naasten tegenwoordig welkom, alleen moeten ze dan wel de benodigde beschermende kleding aan. We vinden het belangrijk dat de bewoners contact kunnen houden met hun familieleden en vrienden."
Nieuw beleid
Ook in De Oranjehoeck wordt er nu anders met besmettingen omgegaan. Toentertijd was er al veel kritiek op het beleid. "We hebben vaak gevraagd waarom we de mensen moesten verplaatsen naar een ander tehuis", zegt Soraya.
"Waarom maken we geen aparte corona-afdeling? vroegen we. Maar daar werd toen geen gehoor aan gegeven. Gelukkig kwam daar na de eerste golf verandering in."
Herstellen in vertrouwde omgeving
Besmette bewoners worden nu door verzorgenden naar een aparte afdeling in hun eigen tehuis gebracht. "Daar krijgen ze hulp van vertrouwde gezichten. Dat is veel beter voor bewoners met dementie."
Soraya baalt ervan dat dit niet eerder gebeurd is: "Als we het toen ook al zo hadden aangepakt, hadden misschien veel meer mensen het overleefd, omdat ze op bekend terrein waren. Het was voor de overgeplaatste bewoners enorm verwarrend, onrustig en verdrietig dat ze uit hun vertrouwde omgeving werden gehaald terwijl ze ziek waren."
Preventieve maatregelen
Bij de huizen van Pieter van Foreest proberen ze zo min mogelijk maatregelen te gebruiken, vertelt de woordvoerder. "Maar er is nog steeds corona, ook op onze locaties. Dus we moeten met elkaar voorzichtig blijven. Zodra er een verdenking op besmetting is, wordt er direct getest", vertelt hun woordvoerder.
"Als het meerdere mensen op een afdeling betreft, nemen we preventieve maatregelen. Mensen gaan dan in isolatie op hun kamer." Bij klachten blijven de verzorgers thuis. "Een verpleeghuis is net een maatschappij."
Afdelingen worden niet meer gesloten
Mensen met dementie zijn wat moeilijker te instrueren. "Als de buurman besmet is, zetten we een stukje van een afdeling in quarantaine. Maar we proberen de groep die in isolatie moet zo klein mogelijk te houden." Een hele afdeling sluiten, dat doen ze bij Pieter van Foreest niet meer.
"We hebben alleen in het begin op slot gezeten, omdat dat moest van de overheid. En dat is iets wat niemand meer wil. Toen wist niemand wat ons te wachten stond, dat is nu een ander verhaal. Bezoek is nodig voor onze bewoners."
Mondkapjes moeten op
De verzorgers dragen tijdens hun werk in de huizen nog mondkapjes. Al zou Soraya het heel fijn vinden als die regel verdwijnt. "Het is best benauwd, vooral als je mensen moet douchen in zo'n klein hokje. Dat is af en toe echt niet te doen."
Sommige oudere mensen snappen het ook niet, merkt ze. "De cliënten zeggen vaak dat ik dat kapje af moet doen, aangezien ze mij niet herkennen of niet verstaan. Zelf moeten de bewoners ook een mondkapje op als ze mee boodschappen gaan doen. Maar ze worden er heel onrustig van."
Geen angst voor versoepelingen
Huiverig voor de versoepelingen is Soraya niet. "Wanneer er weer een nieuwe variant opduikt, draait mijn maag om", vertelt Soraya. Dan denk ik: oh nee wat gaan we nu weer krijgen."
"Maar ik denk niet dat het weer zo'n heftige periode wordt als eerst. Dus bang voor wat er gebeurt als we versoepelen ben ik niet."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.