Veel kritiek op coalitieplan om spreidingswet weer in te trekken: 'Gemeenten die geen asielzoekers opvangen worden nu beloond'

De nieuwe regering wil de veelbesproken spreidingswet voor asielzoekers weer intrekken. Dit besluit valt bij het COA en bij veel gemeenten niet in goede aarde: "Dit gaat ons niet helpen."

De spreidingswet geeft de regering de mogelijkheid om gemeenten te verplichten asielzoekers op te vangen. De wet is politiek gevoelig, omdat veel gemeenten niet gedwongen willen worden tot opvang. Nu zijn er nog veel gemeenten die stelselmatig geen asielzoekers opvangen, waardoor andere gemeenten juist veel méér mensen moeten opvangen.

'Niet meer nodig'

Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel voerde daarom de spreidingswet in, onder meer om het overvolle Ter Apel te ontlasten.

Na veel politieke strijd werd deze wet door de Eerste en Tweede Kamer aangenomen, maar de nieuwe regering wil deze wet nu weer intrekken. De partijen willen de instroom van asielzoekers aan banden leggen, waardoor de spreidingswet niet meer nodig zou zijn.

'Het was een zegen'

Wethouder Froukje de Jonge uit Almere is niet te spreken over het voornemen om deze wet weer in te trekken. "Wij hebben als stad stappen naar voren gezet en op den duur gezegd dat andere gemeenten aan de beurt zijn. Die spreidingswet was voor ons een zegen. En die gaan we nu missen, dus daar ben ik niet blij mee."

Ze zag in haar omgeving dat de spreidingswet al effect leek te hebben. "Toen de spreidingswet werd aangenomen, dachten sommige gemeenten opeens: 'nu moeten we wel'. Toen gingen gemeenten ineens samenwerken om de opvang te regelen."

Andere gemeenten beloond

Ze vindt het wrang dat de wet nu weer ingetrokken lijkt te worden. "Toen wij zagen dat er in Ter Apel mensen in het gras moesten slapen, hebben wij dezelfde dag eigenlijk nog een stap naar voren gezet. Omdat we dachten: dat willen we niet in Nederland."

Ze vervolgt: "Maar nu heb je wel het gevoel dat al die gemeenten die toen dachten 'joh, kijk even de andere kant op, wacht even tot dit over gaat' nu beloond worden."

Volle AZC's

De Jonge vreest dat de asielketen door het intrekken van de spreidingswet verder op slot komt te zitten. Dat heeft tot gevolg dat asielzoekerscentra die er al zijn alleen nog maar voller komen te zitten en dat er niet voor iedereen plaatst is.

Verder wil de nieuwe regering ervoor zorgen dat statushouders niet meer met voorrang een sociale huurwoning kunnen krijgen. De wethouder is bang voor grote nadelige effecten: "Op papier snap ik deze maatregel, maar in praktijk zie ik dat het alleen maar overvolle AZC's gaat opleveren. Want er zal nog minder uitstroom zijn uit de AZC's dan er nu al is."

Zorgen om Ter Apel

Ook het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) maakt zich grote zorgen over het intrekken van de spreidingswet. In een verklaring laten zij weten bang te zijn 'dat gemeenten op de rem trappen en we minder in plaats van méér duurzame opvangplekken voor elkaar krijgen. Dan is het grasveld in Ter Apel weer heel dichtbij'.

Ook de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, maakt zich zorgen. Waarnemend burgemeester Leendert Klaassen zegt: "We hebben ons als gemeentebesturen gezamenlijk uitgesproken voor het belang van de wet. Dat er nu 3 maanden na het ingaan van de wet plannen liggen om deze niet uit te voeren, is onbegrijpelijk."