Vanaf 16 jaar stemmen bij verkiezingen? 'We moeten ze dat vertrouwen geven'

Is het klimaat geholpen met het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd? Jongeren onder de 18 zien klimaatverandering als een groter gevaar dan volwassenen en pleiten eerder voor actie, blijkt uit onderzoek van de VN en de universiteit van Oxford.

Het onderzoek was voor Volkskrant-columnist Sheila Sitalsing reden een pleidooi te houden voor het verlagen van de stemleeftijd: "Laat kinderen stemmen over kwesties waar bejaarde professoren een bloedspuwing van krijgen", schrijft ze. "Deze kinderen leven misschien nog wanneer het water hier langs de enkels klotst."

Het klimaat, Black Lives Matter en de wooncrisis

Huri Sahin werkt bij de Raad voor het Openbaar bestuur, een overheidsinstelling die vorig jaar al adviseerde de stemgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar te brengen. "Het klimaat zal dan hoger op de agenda komen en er zullen meer en effectievere maatregelen worden genomen dan nu, als jongeren ook mogen stemmen", voorspelt ze.

"Toen we startten met het adviestraject vonden we het heel belangrijk om niet alleen over jongeren te praten, maar ook met hen. We zijn zelf naar onze oude middelbare scholen gegaan en naar onderwijsinstellingen door het hele land en hebben zo met allerlei jongeren gesproken. Zij gaven aan zich zorgen te maken over belangrijke maatschappelijke vraagstukken zoals het klimaat. Datzelfde zie je bij de Black Lives Matter-protesten en de wooncrisis."

In het buitenland al mogelijk

In het buitenland gebeurt het al: Brazilië was het eerste land waar 16-jarigen mochten stemmen. Inmiddels kan het ook in andere Zuid-Amerikaanse landen, maar ook in Oostenrijk en vanaf de volgende Europese verkiezingen ook in België.

Sahin vertelt wat dit daar al voor effecten heeft gehad. "In Oostenrijk zie je dat, sinds de kiesgerechtigde leeftijd in 2007 van 18 naar 16 werd verlaagd, de politieke betrokkenheid groter werd. Overheids- en politieke instituties moeten nu beter nadenken over hoe ze jongeren kunnen bereiken en zich tot hen moeten verhouden."

Gemeenteraadsverkiezingen

Ondanks het advies van de Raad voor het Openbaar bestuur is de stemgerechtigde leeftijd nog niet verlaagd. Bij verschillende gemeenteraadsverkiezingen is er wél verandering op komst. "In Rotterdam en Amsterdam mogen 16-jarigen bij de komende verkiezingen stemmen voor wijkraden en gebiedscommissies. Het is heel belangrijk dat dit gebeurt."

Want: als zij daadwerkelijk mee mogen beslissen zorgt dat volgens Sahin echt voor verschil. "Het heeft veel meer impact als ze zelf hun stem mogen uitbrengen op degenen die hen mogen vertegenwoordigen. Met wat er nu aan de hand is, moeten we jongeren ook dat vertrouwen geven."