Systemen om de uitstoot van schadelijke gassen bij auto’s terug te dringen zijn doodeenvoudig te omzeilen. Gespecialiseerde bedrijven bieden aan dit soort systemen ‘softwarematig’ uit te schakelen. Roetfilters en andere milieusystemen, die bedoeld zijn om de uitstoot van schadelijke stikstofoxiden te beperken, kunnen op deze manier worden ‘uitgezet’. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag.
Hoewel het rijden in een auto met uitgeschakelde emissiestemen verboden is, wordt er amper op gehandhaafd. Milieudefensie spreekt van ’schandalige praktijken’. Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Millieu laat weten de pakkans te willen verhogen door de APK-keuring aan te scherpen.
Autofabrikant Volkswagen kwam vorige maand in opspraak vanwege gemanipuleerde emissietesten. Maar ook voor autobezitters in Nederland blijkt het omzeilen van uitstootnormen kinderspel. EenVandaag stuitte op talloze bedrijven die adverteren met het verwijderen en het uitschakelen van roetfilters en milieusystemen. Die systemen hebben tot doel de schadelijke uitstoot van auto’s te verminderen, maar kunnen de motor vervuilen, en daardoor ook voor storingen zorgen. Tuningbedrijven bieden daarom, vaak uit voorzorg, aan de systemen uit te schakelen. Voordeel daarvan is ook dat de auto wat meer vermogen krijgt, en minder brandstof verbruikt. Maar de auto gaat daardoor fors meer schadelijke gassen uitstoten. ,,Je gaat qua uitstoot terug naar vóór 2000”, aldus Ruud Metselaar, directeur van GMTO, een opleidingsinstituut voor auto-elektronica in EenVandaag. ,,Schoon is de auto dan absoluut niet meer.”
Pakkans
Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu blijkt dat in Nederland zo’n 100.000 dieselauto’s zonder roetfilter rond rijden. Auto's waarvan het roetfilter is verwijderd of andere emissiesystemen zijn uitgeschakeld, mogen niet de weg op. Maar de pakkans is nihil. Bij een APK-keuring worden niet alle emissies gemeten. Bovendien zijn de normen zo hoog, dat vrijwel iedere auto door de keuring komt. ,,Een auto wordt bij toelating eenmalig gekeurd”, aldus Metselaar. ,,Daarna kan er vanalles mee gebeuren, zoals het verwijderen van een roetfilter. Maar dat wordt niet gecontroleerd. En of een auto nu wel of niet een roetfilter heeft, hij komt gewoon door de APK.”
Delict
Milieudefensie spreekt in EenVandaag schande van de handelwijze van de tuningbedrijven. ,,Het is schandalig dat dit kan”, reageert campagneleider Ivo Stumpe van Milieudefensie. ,,Er zou een straf op moeten staan, dit is een delict.“ Volgens Stumpe stoten auto’s zonder roetfilter en milieusystemen tot wel 30 keer meer uit dan met filter. Hij verwijt de overheid ‘laksheid’. ,,Maar dat leidt wel tot meer doden.” Staatssecretaris Mansveld erkent in een reactie dat de pakkans laag is, maar laat weten die te willen verhogen. Zo doet TNO in haar opdracht onderzoek naar een betere methode om de roetuitstoot te meten. Ook wil ze autobezitters beter gaan voorlichten. Bedrijven die roetfilters en andere emissiesystemen uitschakelen, moeten volgens haar in Europees verband worden aangepakt.
Reactie staatssecretaris Mansfeld (I & M)
Ik ben net terug uit Luxemburg waar ik gisteren in de Transportraad heb aangedrongen op het snel invoeren van een strengere en eerlijkere test waarbij nieuwe auto’s in de praktijk getest worden. De recente gebeurtenissen met VW tonen opnieuw aan dat dit noodzakelijk is.
· Voertuigen mogen op de weg niet meer uitstoten dan op papier. Niet omdat er door de fabrikant met de software gesjoemeld is, en ook niet omdat gebruikers auto’s aanpassen door bijvoorbeeld roetfilters te laten verwijderen of uit te schakelen. Dit is slecht voor de luchtkwaliteit en daarmee voor de volksgezondheid.
· Zoals toegezegd aan de Kamer is TNO op dit moment in opdracht van IenM bezig te onderzoeken of met behulp van een eenvoudige test in de APK-keuring kan worden nagegaan dat een roetfilter is verwijderd. Dit onderzoek verloopt voorspoedig en hierover wordt de Kamer in het voorjaar van 2016 geïnformeerd. Er is helaas nog geen zicht op een eenvoudige test die controle op te hoge uitstoot van stikstofoxiden (NOx) binnen het kader van een APK mogelijk maakt.
· Op dit moment is het niet verboden om filters uit auto’s te (laten) verwijderen maar het is absoluut verboden om er daarna mee op de openbare weg te rijden omdat het voertuig niet meer in overeenstemming is met het goedgekeurde type. Met een auto met verwijderd roetfilter mag namelijk alleen op een circuit worden gereden. Bedrijven die roetfilters verwijderen moeten Europees breed worden aangepakt want anders laten chauffeurs hun auto eenvoudig in een buurland aanpassen.
· In de aanloop naar invoering van een roetfiltertest in de APK zullen automobilisten er op worden gewezen dat het (laten) verwijderen van roetfilters 2x geld kost; 1x vele honderden euro’s om het filter te verwijderen en 1x vermoedelijke nog wel meer geld om het filter weer terug te laten plaatsen en de software aan te passen. Door hier publiciteit aan te geven wil ik voorkomen dat gebruikers hiertoe overgaan. Daarnaast wil ik bereiken dat kopers van tweede hands dieselauto’s er bij aankoop naar vragen of het roetfilter nog goed werkt. Als in de APK een roetfiltertest wordt ingevoerd komen ze dan niet voor verrassingen te staan.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.