Torenhoge gasprijzen, inflatie en stop van coronasteun: zelfs met economische tegenslag lijken Britten nog achter brexit te staan

Wat voor winter staat de Britten te wachten? Analisten voorspellen niet veel goeds voor het armste deel van de bevolking. Volgens sombere voorspellingen wordt het voor velen kiezen tussen 'heat or eat'. Desondanks blijven ze achter brexit staan.

Voor de komende winter kan een combinatie van factoren desastreus voor voor hen uitpakken, vertelt Bill Blain. Hij is analist van de energiemarkten in het Verenigd Koninkrijk. "We hebben met de pandemie gezien dat het idee dat er ergens tekort aan is - ook al is het niet waar - tóch voor problemen kan zorgen."

Kettingreactie door tekorten

"We zagen het met de toiletrollen en we zagen het in Engeland met de benzine. Er wás geen tekort, maar omdat iedereen ging tanken liep het systeem toch vast. Er ontstaat een soort kettingreactie die overal kan opduiken."

"Zoiets is nu ook aan de hand met de gasprijzen op het niveau van landen", legt Blain uit. "Daar is wel een echt tekort want doordat iedereen bezig was met 'groene' energie is er te weinig geïnvesteerd in gas. China is daarom als een bezetene overal gas op aan het kopen. De prijzen schieten omhoog en iedereen probeert nu gas te kopen. Tankers wijzigen nu midden op zee hun koers om naar de hoogste bieder te gaan."

Kiezen tussen honger en kou

De prijzen gaan dus ook voor de consumenten flink omhoog. Blain: "Engeland heeft vroeger altijd buffervoorraden gas gehad, maar dat is afgeschaft omdat het te duur was. Als het koud wordt hebben ze nu nog maar voor 3 dagen gas. En door brexit is de pond gezakt en is er forse inflatie."

"De regering heeft ook nog eens besloten om te gaan bezuinigen en alle coronasubsidies voor burgers en bedrijven te stoppen. Een 20 pond per week toelage voor de allerarmsten, waar ze net aan gewend waren, stopt dan. Dat betekent dat grote groepen in Engeland voor een hele rauwe keuze komen te staan: ga ik kou of honger lijden? Wordt het 'eat or heat'."

'Winter of discontent'

Kunnen we dan zoiets krijgen als de beruchte 'winter of discontent', de winter van de grote onvrede in 1978? "Die winter herinneren alle Britten boven de vijftig nog precies", zegt Blain. "Toen legden de vakbonden Engeland zo'n beetje plat: er waren stroomstoringen, gastekorten, het vuil werd niet meer opgehaald. Dat zorgde voor een enorme onvrede."

"En weet je waarom ze toen staakten? Ze wilden hoger loon vanwege de inflatie en de hoge brandstofprijzen als gevolg van de oliecrisis in 1973."

Alleen zichzelf de schuld geven

Elementen van zo'n winter van onvrede kunnen zich volgens Blain dus aandienen, maar niet alleen in Engeland. "Brexit draagt natuurlijk bij aan de problemen, maar de Britten hebben één voordeel: ze kunnen alleen zichzelf de schuld geven van hun ellende."

"Als in Europa hetzelfde gebeurt, wijzen ze allemaal naar elkaar. Dus leedvermaak over die domme Britten, dat lijkt me iets waar jullie Europeanen beter niet al te veel tijd aan moeten besteden."

Vertrouwen in brexit

Want hoeveel ellende er ook op ze afkomt, de meeste Britten lijken nog steeds achter brexit staan, zegt Blain. Ook Boris Johnson ligt nog niet onder vuur. "Dat is merkwaardig."

"Brexit is voor veel Britten een kwestie van identiteit van zelfbeeld geworden. Ze blijven zelfstandigheid en een gevoel van vechtlust verkiezen boven economische feiten. Alleen de vraag is hoelang je dat volhoudt als het echt koud wordt."