Tandeloze tijger

De Federal Election Commission (FEC) is de onafhankelijke commissie die de Amerikaanse presidentsverkiezingen reguleert. Ze zorgen voor de afhandeling van de publieke financiering, ze openbaren de financiën van de kandidaten en treden op als er klachten zijn of als de verkiezingswetgeving geweld wordt aangedaan. Behalve tijdens deze verkiezingen echter, want dit jaar is de FEC een tandeloze tijger.

De FEC werd in 1975 opgericht om er voor te zorgen dat de verkiezingen voortaan zonder schandaal zouden verlopen. Een logische stap, samen met wetgeving die het onbeperkt doneren van campagnefondsen onmogelijk maakte. De commissie moest zorgdragen voor het correct uitvoeren van de wet. De commissie was op papier onafhankelijk, maar is in de praktijk tweepartijdig. De Democraten en de Republikeinen leverden ieder drie commissarissen en dat vindt men in de officieuze tweepartijstaat kennelijk onpartijdig. Hoe derde partijen behandeld worden laat zich raden.

En hoe onpartijdig is het als de ene partij een klacht heeft en de commissarissen van de andere partij kiezen en bloc de zijde van hun eigen partij? Dan gebeurt er dus niets. Aan daadkracht ontbreekt het de FEC ook nogal eens, zeggen critici. Of moet dat zo geïnterpreteerd worden dat de FEC heel grondig is? In ieder geval worden klachten in een soms jarenlang durend proces onderzocht voordat er een uitkomst te verwachten is. Dat betekent dat de meeste kandidaten allang een andere carrière hebben opgepakt als de FEC nog eens met een uitspraak komt.

Aan de andere kant klagen mensen juist dat de FEC de wet juist te grondig handhaaft, waardoor zelfs de vrijheid van meningsuiting in gevaar komt (in Amerika is geld ook vrijheid van meningsuiting, dus als de FEC het inzamelen van geld inperkt – onderdeel van de campagnefinancieringswet van 2002 – is dat volgens sommigen het beperken van het eerste amendement op de grondwet).

Bovendien zijn de benoemingen van de commissieleden politieke benoemingen en dat heeft nog wel eens gevolgen. Zoals dit jaar. Van de zes leden zitten er nog maar twee in functie en die zijn ook aan vervanging toe.De leden worden voorgesteld door de president en de Senaat moet met de keuzes instemmen. Dat is dit keer niet zo goed gelukt. Elke twee jaar worden twee leden vervangen, maar bij de vorige slag en die daarvoor is het raderwerk tot stilstand gekomen en dus is de commissie zo goed als leeg.

Is dat een bezwaar? Best wel. Als de commissie een beslissing neemt, dan zijn vier stemmen noodzakelijk. In de FEC zitten nu dus twee commissarissen, dus als de FEC wordt geraadpleegd, dan is er gewoonweg geen beslissing te verwachten. Wat blijft er dan van de controlerende functie van de FEC over? Het enige dat er uit hun handen komt is het administratieve werk, dat gewoon door de staf van de FEC wordt uitgevoerd. Denk aan de openbaarmaking van alle contributies aan alle kandidaten (ook die voor zetels in het Congres). Die zijn namelijk verplicht hun hele financiële hebben en houden aan de commissie te rapporteren. Maar daar houdt het eigenlijk wel mee op. En dat allemaal omdat de Senaat de benoeming van vooral één van de kandidaten van de president (Republikeinse kandidaat Hans von Spakovsky) wordt tegengehouden. Door – inderdaad – de Democraten. Fijn, politiek.

Voor het eerst sinds 1975 zijn er dus verkiezingen waar de FEC geen controlerende rol heeft, hoe beperkt die dan ook was. Het is afwachten of dat grote problemen gaat opleveren.

Historicus Marc van Gestel schrijft sinds 2003 elke werkdag aan zijn weblog over de Amerikaanse presidentsverkiezingen vol: www.amerikalog.com