Veel kinderen in Turkije en Syrië hebben niets en niemand meer na aardbevingen: 'Wat voor leven gaan zij tegemoet?'

10 jaar geleden vluchtte Bader Atem van Syrië naar Nederland. Deze week reisde hij naar het aardbevingsgebied in Turkije om zijn familie te helpen bij de opvang van kinderen die hun ouders kwijtraakten: "Het is niet voor te stellen hoe groot de ramp is."

Aangeslagen en bekaf van zijn 5 dagen in het gebied, doet hij zijn verhaal. "Mensen beseffen niet hoe groot de ramp is in Turkije en Syrië, en hoe ontzettend veel hulp er nodig is. Als je daar even bij stilstaat, gaat het je al snel duizelen."

Gesprekken met kinderen

De enorme verwoesting in de plaats Antakya, en vooral de verhalen van overlevenden, laten hem niet los. Extra aangrijpend vond hij vooral zijn gesprekken met kinderen die hun ouders, hun huis en soms hun hele familie kwijtraakten.

"Zelf beseffen ze vaak nauwelijks wat er gebeurd is, maar het is wel belangrijk dat er mensen zijn die zich om deze kinderen bekommeren."

Hulp in Mersin

Iemand die dat doet, is Baders zus Samira. Waar hij vluchtte naar Nederland, bleef zij dichter bij huis. Samen met haar man en vier kinderen kwam ze terecht in de Turkse kustplaats Mersin. In die regio, dichtbij de Syrische grens, wonen veel bekenden uit hun geboortestreek.

De aardbeving van 6 februari trof ook Mersin, maar de meeste gebouwen en ook de haven van Mersin bleven in tact. Mersin is nu een kruispunt voor hulpgoederen naar de hele regio. In de plaatselijke ziekenhuizen worden veel gewonden uit de harder getroffen gebieden verpleegd.

Niet dezelfde hulp voor Syriërs

Vanuit zijn werk en zijn omgeving kreeg Bader de laatste weken spontaan donaties binnen. Dat spoorde hem aan om de ergst getroffenen voor korte termijn uit de brand te helpen. "Dat komt ook omdat Syriërs in Turkije niet dezelfde toegang tot hulpverlening hebben als Turkse staatsburgers", vertelt Bader. "Vaak worden zij in 'officiële' tentenkampen en noodopvang geweigerd."

Afgelopen week reisde hij af naar Mersin, nadat een goede vriend van hem uit Antakya samen met zijn vrouw omkwam door de aardbeving. Van hun zes kinderen liggen er nu nog twee in het ziekenhuis: de andere vier wonen in huis bij Baders zus Samira.

Opvang van een bevriend gezin

De oudste zoon, Mohammed (18), is zijn beide benen kwijt en ligt in een ziekenhuis in Adana, een paar uur van Mersin. Zijn zus Hanan (16) is opgenomen in Mersin, omdat zij meerdere dagen buiten kennis was.

Eenmaal aangekomen, filmde Bader met zijn telefoon - met hun toestemming - een aantal van zijn gesprekken met de kinderen. De kleine gesprekjes laten ongefilterd zien hoe wreed en onverbiddelijk deze enorme natuurramp toesloeg in de levens van honderduizenden mensen. In Baders omgeving zijn dat Syriërs, die al uit hun eigen land moesten vluchten, en nu soms letterlijk niets en niemand meer hebben.

'Ik weet niet meer wat er gebeurde'

Hanan vertelt hoe ze het moment van de aardbeving heeft beleefd. "Ik lag te slapen en ineens maakte mijn broer mij wakker. We stonden op en liepen naar de voordeur, toen stortte de flat in." De eerste dag was ze bij bewustzijn, maar wat er daarna gebeurde weet ze niet meer. "Het duurde 2 dagen voordat ik onder het puin vandaan werd gehaald."

Hanan krijgt veel bezoek van haar twee oudere zussen, haar twee jongere broertjes verblijven dan bij Baders zus. Naast Hanan ligt Lama (6) met haar benen in het gips. Het gaat goed met haar, vertelt ze, maar ze weet niet wat er is gebeurd. Af en toe krijgt ze bezoek van haar tante, haar ouders zijn overleden.

Alles kwijt

Al snel komt Bader erachter dat het gezin van zijn goede vriend lang niet het enige is dat enorm heeft geleden. Alleen al in zijn eigen omgeving ontdekte hij al snel 8 kinderen in verschillende leeftijden die zo'n beetje alles kwijt zijn.

"Ik hoorde verhalen over andere kinderen die ouders of zelfs hun hele gezin kwijt zijn. Als er familie is, dan proberen zij te helpen, maar vaak zijn die zelf ook getroffen."

'Mijn oom is nu mijn vader'

Zo sprak Bader onder andere ook met de 9-jarige Shab. Aan zijn pols is een infuus bevestigd en om zijn voet zit verband. "Er was een aardbeving en de flat stortte in, maar we waren niet op tijd buiten", vertelt hij.

Helaas heeft zijn familie de aardbevingen niet overleefd: "Mijn vader heeft samen met mij 3 dagen overleefd, 5 dagen later hebben ze mij als enige gered. Mijn oom Omar is nu mijn vader."

Wat brengt de toekomst?

De gesprekken die Bader voerde in en rond Mersin, laten goed zien hoe ernstig de situatie nu is. "Heel veel mensen kunnen of durven hun huis niet in. Iedereen heeft het zwaar en is getraumatiseerd."

Vooral over het uiteindelijke lot van de kinderen die hij sprak, en de vele anderen in dezelfde situatie, maakt hij zich flinke zorgen. "Ze hebben het overleefd, maar wat voor leven gaan ze tegemoet? Dat hangt ook van anderen af."