Bluf, ontregelen en humor. Dat zijn de krachtigste wapens van Mark Rutte, zegt neerlandicus Robbert Wigt. Hij bestudeerde de debatkunsten van de minister-president en schreef het boek 'Supergaaf'. "Wat hem onderscheidt is dat hij er plezier in heeft."
Het debatteren beheerst Rutte als een soort topsporter, vindt Wigt. "Hij is een heel taalvaardige premier. Als je hem vergelijkt met zijn voorgangers, steekt hij er debattechnisch met kop en schouders bovenuit."
Veel in huis
Als langstzittende premier heeft Rutte talloze keren op televisie en in de Tweede Kamer gedebatteerd met politici, ministers en journalisten. "Hij oefende al in zijn jonge jaren interviews", zegt Wigt. "Hij heeft heel veel in huis. Veel technieken, veel reacties die hij snel paraat heeft. En wat hem echt onderscheidt is dat hij er plezier in heeft."
En als je iets leuk vindt, ga je er ook goed in worden, zegt de neerlandicus. "Het is bij hem een combinatie van factoren. Zijn taalvermogen, woordenschat, snelheid en ook zijn uithoudingsvermogen. Hij is erg veerkrachtig."
Chaos
Rutte maakt weinig fouten, ziet Wigt, en dat maakt hem volgens de neerlandicus ook zo sterk. "Hij bedenkt goed wat er gaat komen. Er zijn heel weinig momenten waarop iets wat hij zegt onrust veroorzaakt, of dat er misverstanden over ontstaan bij coalitiepartners."
Toch betekent dat natuurlijk niet dat er nooit iets fout gaat. Zoals toen Kajsa Ollongren tijdens de formatie haar papieren per ongeluk aan de pers liet zien, en er 'Omtzigt functie elders' op bleek te staan. "Toen zei hij dat hij het niet over Omtzigt had en dat zorgde voor ontzettende chaos."
'Hij beheerst iets'
Ook Kamerleden uit de oppositie erkennen dat de premier goed is in debatteren. "Ik denk dat als je naar meneer Rutte kijkt als technisch debater dat ie dat ontzettend goed kan, de trucs uit het doosje goed beheerst", zegt BIJ1-fractievoorzitter Sylvana Simons.
"Ik kan mij nog de Nacht van Rutte herinneren, 1 april 2022. Toen gingen we het debat in en we dachten allemaal dat hij het niet zou overleven. En dan komt hij er toch op een of andere manier weer redelijk ongeschonden uit. Hij beheerst iets."
GroenLinks-voorman Jesse Klaver is wel over de technieken van de premier te spreken, ook als hij het er niet altijd mee eens is. "Het is een hele goede debater. Hij bluft veel en hij maakt veel gebruik van autoriteitsargumenten. Daar valt hij veel op terug", zegt hij.
"Hij probeert weg te blijven bij details en gaat altijd in de aanval. Als je hem iets vraagt, of als je in het nauw komt, probeert hij je altijd een tik te geven en je weg te zetten."
Opdelen in stukjes
Maar Rutte laat zich niet gek maken, benadrukt Wigt. "Hij vindt dingen niet heel erg. Als de rest nog ergens boos over is, is hij al een fase verder", legt hij uit. "Hij weet zaken ook heel erg klein te maken."
"Als hij een vraag krijgt over iets waar mensen boos over zijn, dan deelt hij die vraag op in heel veel stukjes. Het ene stukje dat nog een probleem is, erkent hij dan, en dat speelt hij dan mee. Het is dan zijn algemene wendbaarheid en vaardigheid die hem vaak redt."
Verkiezingen winnen
Volgens Wigt heeft Rutte dan ook veel trucs om zijn tegenstanders het bos in te sturen. "Hij kan mensen afleiden, persoonlijk aanvallen of doen alsof een vraag heel raar is", legt Wigt uit. "Zo heeft hij veel tools om ervoor te zorgen dat zijn tegenstander zich even raar of dom voelt."
"In campagnes maakt het hem ook niet uit hoe redelijk hij is", vervolgt hij. "Hij is dan maar met één ding bezig: die verkiezingen winnen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.