Sinds 1 juli zit er 15 cent statiegeld op kleine plastic flesjes. Het doel? Minder zwerfafval. Toch zijn supermarkten er minder blij mee, want zij hebben een inzamelplicht. "Hoe moet het straks als ook het statiegeld op blik erbij komt?"
"Ik ben heel erg voor het inzamelen van plastic flessen, ik vind het echt een goede zaak", zegt Arnold Both, supermarktmanager van de PLUS Both in Rotterdam. "Maar het is wel veel werk." Hij vraagt zich af of supermarkten wel de juiste plek zijn om flesjes en straks ook nog blikjes op te nemen.
Kost tijd en ruimte
"Behalve de kleine plastic flesjes zijn we ook verplicht om grote plastic flessen van ándere merken aan te nemen", vertelt hij. "Dus je fles van de Lidl kan je ook inleveren bij de Albert Heijn, en andersom. Die extra hoeveelheid aan plastic wordt in het supermarktmagazijn opgeslagen en dat neemt best wat ruimte in beslag."
Omdat de flessen nog niet in elkaar geperst zijn, kost het vooral heel veel volume in het magazijn. En dat is een opslagruimte die normaal voor andere voorraad wordt gebruikt, legt de supermarktmanager uit. "Bovendien moeten we werknemers inzetten om dit te sorteren en organiseren, of ze moeten bijspringen als er iets mis is met het emballage-aparaat. Dat kost allemaal mankracht en tijd is geld."
Innamesysteem voor blikjes
Daarom heeft de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) een week na de invoering van het statiegeld op flesjes gepleit voor een innamesysteem voor blikjes buiten de supermarkten om. "Het gaat om 2 miljard blikjes, en het zou fijn zijn als supermarkten niet ook hiervoor een innameplicht krijgen", zegt Both.
"Want dan moeten we weer een ander apparaat aanschaffen dat ook blikjes inzamelt. Bovendien bevatten blikjes veel lucht dus dat kost ook veel volume in het magazijn."
Gelijktijdige invoering van statiegeld
"Precies hierom hadden wij zo graag gezien dat het statiegeld op flesjes, blik en drankkarton gelijktijdig was ingevoerd", zegt Rob Buurman, directeur van Recycling Network Benelux. "Zodat niet bij elk nieuw statiegeldbesluit de terugnamemachines aangepast moeten worden en we weer allemaal vertragingsmanoeuvres krijgen."
Hij vindt verzet van de supermarkten tegen verdere innameplicht dan ook onterecht, want '80 procent van de flesjes wordt in de supermarkten zelf verkocht'.
'Onnodig ingewikkeld'
Bovendien denkt Buurman dat het wel meevalt qua kosten. "Je kunt beter de blikjesinname toevoegen aan het bestaande systeem in de supermarkt dan weer een heel nieuw systeem gaan uitdenken bovenop het huidige statiegeldsysteem."
"Dat is onnodig ingewikkeld, omslachtig en veel duurder", zegt hij. "Het valt onmogelijk te realiseren binnen de wettelijke deadline. En de consument begrijpt er niks meer van."
Ontwijkverpakkingen
Doordat het statiegeld in Nederland niet tegelijkertijd op alle verpakkingen is ingevoerd, ziet Buurman nu escaperoutes ontstaan. "Daar hebben we vanaf het begin voor gewaarschuwd. Als je een wetgeving gaat doen rond statiegeld, moet je oppassen dat bedrijven niet de kans krijgen om allerlei escapes te gaan zoeken."
"Als flesjes en blikjes straks statiegeld hebben, bestaat het gevaar dat drankverkopers bijvoorbeeld overstappen op zogenaamde ontwijkverpakkingen. Dat zijn knijpzakjes en drankkartons, waar ook plastic in zit."
Zwerfafval moet stoppen
Toch is Buurman heel blij dat het statiegeld op plastic flesjes er nu is. "Per jaar belanden nu nog 50 tot 100 miljoen plastic flesjes in het milieu en 100 tot 150 miljoen aluminium blikjes." Hij vindt het belangrijk dat het zwerfafval wordt geminimaliseerd.
"Dieren stikken erin, grond wordt vervuild en microplastics komen in het eten en drinkwater terecht. Dat moet stoppen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.