Spoedeisendehulpartsen willen meepraten over spreiding van patiënten: 'We voelen ons gepasseerd'

Hoe het mis kan gaan als je niet direct terecht kunt op de spoedeisende hulp, ontdekte Caroline 2 weken geleden. Haar 78-jarige vader kreeg last van zijn hart, maar kon niet naar de dichtstbijzijnde ziekenhuizen. Hij overleed nog voor ze hem kon zien.

Dat hij niet naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis kon, kwam omdat de spoedeisende hulpafdeling vanwege grote drukte tijdelijk was gesloten. De ambulance reed door naar een tweede ziekenhuis, maar ook daar waren de deuren dicht. Alle bedden die gebruikt konden worden, lagen vol. Er kon niemand meer bij. Uiteindelijk nam ziekenhuis nummer drie Caroline's vader op.

Vader overleden

"We wisten op dat moment niet eens waar de ambulance met mijn vader naartoe reed", vertelt Caroline. "Toen ik erachter kwam waar hij uiteindelijk heen was gebracht, belde ik dat ziekenhuis. Toen werd mij verteld dat mijn vader zojuist was overleden. Of het aan de langere rit ligt dat haar vader is overleden, valt niet te achterhalen, benadrukt Caroline. "Maar geholpen heeft het natuurlijk niet."

Caroline vertelt gevat, maar de schok, het verdriet en het ongeloof over wat er is gebeurd klinkt tussen de woorden door. "Mijn vader was 78 jaar oud en had een prima gezondheid. Hij werkte nog in een supermarkt, met heel veel plezier. Dat ging zelfs zo goed dat ze hem een vast contract wilden aanbieden. En opeens is alles voorbij. Het is voor ons moeilijk te bevatten dat hij er niet meer is en dat we geen afscheid konden nemen. Hij is alleen gestorven."

'Dit houden we niet vol'

"Ook voor het personeel op de spoedeisende hulp is dit vreselijk, dat ze ambulances moeten wegsturen. Ze doen zo hun best, maar het is gewoon te veel, met alle coronapatiënten erbij. Bij sommige ziekenhuizen kunnen ze op dit moment simpelweg niet meer iedereen die acuut hulp nodig heeft direct helpen. Met alle nare gevolgen van dien", zegt Caroline.

"Het wordt steeds zwaarder", beaamt voorzitter David Baden van de Nederlandse Vereniging Spoedeisende Hulp Artsen. "We lopen tegen de grenzen aan van wat kan. De kwaliteit van de zorg op SEH's komt daarmee in het gedrang." Het is niet zo dat de mensen die de meest acute zorg nodig hebben niet meer worden geholpen, zegt Baden. "Maar een klein kind met een gebroken arm moet ook binnen een redelijke tijd geholpen kunnen worden, in plaats van dat het zes uur moet wachten. En dat geldt ook voor de persoon met een verdenking van een longontsteking."

Anders dan eerste golf

Verpleegkundigen en artsen staan continu aan, weet Baden. "Dat wens je deze mensen niet toe. Je wilt hen de ruimte geven om hun werk te kunnen doen zonder dat ze onafgebroken onder hoge druk staan. Dit houden ze niet nog maandenlang vol." De situatie op spoedeisende hulpafdelingen is anders dan tijdens de eerste golf, ziet Baden. De reguliere zorg gaat namelijk door en tegelijkertijd komen er steeds meer coronapatiënten binnen. In het ziekenhuis is daardoor nauwelijks opnamecapaciteit.

"Een patiënt die normaal gesproken 3 of 4 uur op de spoedeisende hulp ligt en daarna naar een andere afdeling wordt verplaatst, kan daardoor niet anders dan er blijven liggen. Dat proberen ziekenhuizen op te lossen door te kijken of er ziekenhuizen in de buurt zijn die nog wel wat plek hebben. Maar als alle ziekenhuizen in Nederland, zoals nu, heel vol zijn, loop je vast." Uit interne cijfers van het Landelijk Coördinatiepunt Patiënten Spreiding blijkt dat afgelopen zondag 31 van de 46 patiënten vanwege gebrek aan beddencapaciteit niet verplaatst zijn naar andere ziekenhuizen, gisteren waren dat er 25. Ongeveer de helft van de aanvragen kan niet gehonoreerd worden.

Domino-effect

Een gevolg daarvan is dat ambulances geen nieuwe patiënten kwijt kunnen, vertelt Baden. "En als dat op elke spoedeisende hulpafdeling het geval is, krijg je een soort domino-effect. Dan kunnen ziekenhuizen op een gegeven moment niet anders dan de boel weer opengooien", vertelt hij.

In dat geval ontstaat er een situatie die we in Nederland nog niet meemaakten, vreest hij. "Dat er ambulances op de gangen gaan staan, dat patiënten op stoelen zitten in de gang, terwijl ze eigenlijk een bed verdienen." Baden maakt zich grote zorgen en denkt niet dat dit iets is wat snel is opgelost.

Aan tafel

Voor veel patiënten is de spoedeisende hulp hun eerste ziekenhuisbestemming. Vreemd dus dat de vertegenwoordigers ervan niet worden uitgenodigd voor landelijk corona-overleg, vindt Baden. "We voelen ons gepasseerd."

Hij doelt op een brief die minister Van Ark van Medische Zorg onlangs naar de Tweede Kamer stuurde. In de brief bood zij oplossingen voor de acute zorg tijdens de tweede coronagolf. "Wederom hebben wij niet aan tafel gezeten toen het over die oplossingen ging. Dat is niet nieuw, er wordt vaak over de acute zorg gepraat, maar niet mét de acute zorg. Maar juist tijdens corona hadden we verwacht het samen te kunnen doen."