'Schoten op CS. Ik ben veilig. Later meer…'

Oud-politicus Ton Elias was getuige van de terroristische aanslag op het centraal station in Amsterdam afgelopen augustus. Daar stak de Afghaan Jawed S. twee toeristen neer. Hij staat dinsdag voor het eerst voor de rechter.

Het is vrijdag 31 augustus als oud-VVD-Kamerlid Ton Elias de trein neemt richting de hoofdstad. "Normaal ga ik nooit met de trein", zegt Elias, maar die middag heeft hij een lunch met borrel op zijn agenda staan. Rond het middaguur stapt hij nietsvermoedend uit op Amsterdam Centraal.

Politie: erger wordt voorkomen

Terwijl hij uit de trein stapt, speurt de negentienjarige asielzoeker Jawed S. uit Afghanistan in de stationshal naar slachtoffers. De man woont in Duitsland en zijn asielverzoek is afgewezen. Gewapend met twee messen reisde hij naar Amsterdam. In de hal steekt hij lukraak in op twee reizigers. Twee Amerikaanse toeristen raken zwaargewond.

Speciaal getrainde politieagenten, zogenoemde spotters, konden de steekpartij niet voorkomen. Maar politiechef Aalbersberg vermoedt dat S. nog meer slachtoffers had gemaakt als zijn agenten niet snel hadden ingegrepen. "Ik denk dat zij veel ellende hebben voorkomen met hun optreden", zegt de korpschef in de uitzending van Pauw.

In paniek naar de roltrap

Als Elias bijna beneden is, ziet hij een groep mensen in paniek richting zijn roltrap rennen. Op dat moment valt een schot en is de chaos compleet. "Ik dacht nog, dat is geen bom, dus ik heb nog een kans", zegt de oud-politicus. De mensen rennen de roltrap op, ook al gaat die in tegengestelde richting. Elias probeert zich om te draaien en mee naar boven te komen, maar komt ten val. Hij hoort mensen huilen en schreeuwen.

Dan valt een tweede schot. Achteraf blijken dat de schoten waarmee de politie de aanvaller uitschakelt, maar dat weet niemand op dat moment. De gevallen Elias komt door vluchtende mensen niet meer overeind. Een jongen van een jaar of twintig helpt hem tegen de roltrap in omhoog. Elias zegt tegen de jongen dat hij zonder hem moet gaan. De jongen is nog jong, hij is 63 jaar. Maar de jongeman houdt voet bij stuk. "Nee mijnheer, we gaan samen naar boven", zegt hij.

Incident snel op de achtergrond

Voor het politieoptreden heeft Ton Elias alle lof. Ook hij denkt dat er door het snelle optreden, erger voorkomen is. Maar volgens Elias is het hele incident hierdoor wel sneller op de achtergrond geraakt. Hij weet zeker dat als de paniek gefilmd was, de impact veel groter zou zijn. "Er was absoluut veel meer paniek dan bleek uit de beelden achteraf, en ik ben bang dat dat komt omdat er geen beelden waren", zegt Elias.

Schoten op CS. Ik ben veilig. Later meer...

Sms't Ton Elias aan zijn thuisfront

Testament gevonden in woning S.

De verdachte Jawed S. legt al snel verklaringen af dat hij heeft gehandeld met een terroristisch motief en dat hij daarvoor ook naar Nederland was gekomen. Het Openbaar Ministerie schrijft dat in Nederland 'de profeet Mohammed, de Koran, de Islam en Allah veelvuldig worden beledigd.' Ook verwijst S. naar Geert Wilders.

Hij zou 'diep beledigd' zijn over de cartoonwedstrijd die Wilders had afgekondigd. De Duitse politie heeft een inval in zijn woning gehouden en een gegevensdrager in beslag genomen. De advocaat stelt dat zijn cliënt er rekening mee leek te houden 'dat hij zijn actie zelf niet zou overleven, want in zijn woning in Duitsland is een testament gevonden.'