Schapenhouders snappen niet waarom ze geen compensatie krijgen voor schade door blauwtong: 'Bij wolf wel vergoed'

Voor schapen die aan blauwtong sterven, krijgen schapenhouders geen schadevergoeding. Maar voor schade die een wolf of de vogelgriep veroorzaakt wel. Schapenhouders zitten met hun handen in het haar. "Wij willen financiële compensatie."

"De nood is hoog", vertelt dierenarts en directeur van de Nederlandse Schapenfederatie (NSFO) Reinard Everts. Hij ziet elke dag hoe groot de schade door het blauwtongvirus is bij schapenhouders en hun dieren.

Honderdduizend dode schapen

Ondanks dat er een vaccin is, gaat nog steeds 1 op de 10 schapen dood door de ziekte. "Als dit zo doorgaat hebben we aan het eind van het jaar 100.000 dode schapen."

"Elk gestorven dier is een verlies aan inkomsten. Het laten ophalen van de kadavers is ook een grote kostenpost. Maar ook kosten zieke dieren veel geld. Die hebben extra zorg en medicatie nodig en moeten meer gevoed worden om weer op kracht te komen. En dan zijn er nog de vaccinatiekosten."

'Moet niet 2 jaar achter elkaar gebeuren'

Ook schapenhouder Wilko Kemp is veel geld kwijt aan het blauwtongvirus. "Ik ben vorig jaar in 42 dagen 284 schapen verloren. Ik had meer dan 50.000 euro aan onkosten. Dit moet niet 2 jaar achter elkaar gebeuren. Dan moet ik de handdoek in de ring gooien."

Kemp vindt het onbegrijpelijk dat de Nederlandse overheid geen schadevergoeding biedt aan schapenhouders. "Als een schaap gepakt wordt door een wolf, wordt de schade vergoed. Maar als een schaap gestoken wordt door een mug, gaat de overheid achterover hangen en doet niets. Ik begrijp er niks van."

Bestrijdingsplicht is nodig

Everts vindt dat ook vreemd, maar kan uitleggen hoe dit komt. "Volgens Europese regelgeving is er een meldingsplicht en een bestrijdingsplicht voor dierziektes. Ziektes zoals vogelgriep en mond- en klauwzeer zijn bestrijdingsplichtig. Die moeten actief worden bestreden en uitgeroeid door de overheid. De veehouder krijgt daar dan een schadevergoeding voor. Voor ziektes als blauwtong geldt alleen maar een meldingsplicht."

De EU baseert dit besluit onder andere op een variant van blauwtong uit Zuid-Europa. "Die is veel minder gevaarlijk dan het virus dat in Nederland voorkomt. Maar omdat hier dezelfde regels gelden als in de rest van de EU, geldt hier ook alleen een meldingsplicht. Dat moet worden veranderd. De variant die hier heerst zou juist bestrijdingsplichtig moeten worden."

Waarom niet bij mug?

En waarom is er wel schadevergoeding voor de wolf en niet voor slachtoffers van de mug? "Schade veroorzaakt door de wolf wordt onder bepaalde voorwaarden vergoed door de provincie (het bevoegd gezag)", zegt Wiersma. "Dit heeft te maken met de regels rondom natuurbescherming en staat dus los van dierziektebestrijding."

Over het bestrijdingsplichtig maken van blauwtong zodat er, net als bij de vogelgriep, schadevergoeding mogelijk is, zegt ze, "Blauwtong is in een Europese uitvoeringsverordening ingedeeld als een 'categorie C-ziekte'. Dit zijn ziekten waarin bestrijding niet verplicht is. Er hoeven dan geen verplichte maatregelen door de overheid getroffen te worden waardoor een houder schade ondervindt. Wel geldt er een meldingsplicht."

Risico van het vak

Hoewel ze zeer meeleeft met de schapenhouders geeft minister Wiersma aan: "Bij gehouden dieren is het uitgangspunt dat een houder van dieren primair verantwoordelijk is voor de gezondheid en het welzijn van zijn dieren. Iedereen die een dier houdt, moet er rekening mee houden dat een dier ziek kan worden en dood kan gaan."

"De eventuele financiële schade zullen ondernemers dan ook zelf moeten dragen. De eventuele financiële schade zullen ondernemers dan ook zelf moeten dragen."

'Overheid moet verantwoordelijkheid nemen'

Everts begrijpt niets van deze reactie. "Het is niet uit te leggen hoe dit gezien wordt als ondernemingsrisico waar de sector voor opdraait. Blauwtong wordt overgedragen door de knut. Het gevaar komt dus van buiten. De overheid moet juist steun voor de schapenhouders leveren en de verantwoordelijkheid nemen om de ziekte in te dammen in Nederland."

Dat de Nederlandse variant van blauwtong niet in dezelfde categorie zou vallen als de vogelgriep, vindt hij onbegrijpelijk. "Het virus is nu echt te laag gekwalificeerd. Het klopt gewoon niet. De overheid moet nu snel ingrijpen. De overheid loopt nu echt te veel achter de feiten aan. We hebben geen tijd te verliezen."