Russen hebben driekwart van Bachmoet in handen, wat zegt dat? Militair expert Peter Wijninga over de 'loopgravenstrijd'

De Russen hebben driekwart van de Oekraïense stad Bachmoet verovert. Toch zijn de Oekraïense soldaten daar nog niet weg en gaat de loopgravenoorlog door. Militair deskundige Peter Wijninga praat je bij over de stand van zaken in Oekraïne en Rusland.

1. Hoe heeft Rusland nu toch terrein kunnen winnen in Bachmoet?

Er wordt al 9 maanden gevochten om Bachmoet. De afgelopen maanden waren er berichten te horen over hoe Rusland grote verliezen leed aan het front. Toch is de stad in het oosten van Oekraïne nu voor het grootste deel in handen van de Russen.

"Het wordt de 'tactiek van verschroeide aarde' genoemd door de Oekraïners", vertelt Wijninga, die verbonden is aan het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). "Dat betekent dat de Russen eerst alles aan puin hebben geschoten, omdat het dan makkelijker is om het gebied in te nemen. Ze hoeven dan niet van huis tot huis gevechten te voeren. Daar hebben ze de afgelopen dagen vorderingen in gemaakt."

"Bachmoet is niet zo'n belangrijke stad, maar voor Rusland is het een springplak naar de rest van de provincie Donetsk, die ze helemaal in handen wil hebben. De Russen willen de Donbas veroveren, maar zolang ze de provincie Donetsk niet hebben, kunnen ze de hele Donbas niet claimen."

2. Waarom blijven de Oekraïners de stad verdedigen?

Eind februari waren er geluiden te horen dat het Oekraïense leger Bachmoet zou verlaten, maar toch vechten de Oekraïners nog altijd in de stad. "Dat doen de Oekraïners omdat ze in die streek in staat zijn om de Russen zodanig te verzwakken, als het gaat om militairen en materieel, dat de Russen in de toekomst geen offensief zouden kunnen opzetten", legt Wijninga uit. "Daarom houdt Oekraïne zo lang vast aan de stad. Oekraïne lijdt ook wel verliezen, maar lang niet zulke grote verliezen als Rusland."

3. De strijd om Bachmoet wordt vaak vergeleken met de Eerste Wereldoorlog, waarom?

"Dat hoor je experts inderdaad zeggen. Er is echt een loopgravenstelsel in Bachmoet en de Russen proberen met veel menskracht die stellingen te veroveren. Het klinkt cru, maar de Russen worden daar gewoon echt neergemaaid door de Oekraïners. En dat doet zeker denken aan de Eerste Wereldoorlog."

"Zeker in Frankrijk en België gebeurde dit toen ook veel: er vielen enorme aantallen slachtoffers terwijl er maar enkele meters terrein gewonnen werd. De stijd in Bachmoet is nu de hevigste strijd in Oekraïne en heeft de meeste slachtoffers te betreuren."

4. Er wordt in de media geschreven over een voorjaarsoffensief, wat moeten we daarvan verwachten?

"Ik denk dat de Russen nu niet in staat zijn om een offensief uit te voeren. Mede door het aantal slachtoffers dat nu valt in Bachmoet", vertelt Wijninga. "Maar aan de hand heb je Oekraïne, dat nieuwe eenheden aan het formeren is van tienduizenden nieuwgetrainde soldaten. Die militairen zijn in Polen en Engeland getraind, waar ook Nederlandse instructeurs aan hebben bijgedragen."

"Voor een offensief heb je een combinatie van vuurkracht en mobiliteit nodig. Dat wil zeggen: de grond moet goed droog zijn zodat grote tanks zich makkelijk kunnen bewegen. En je hebt vuurkracht nodig: artillerie, die de Russische posities kunnen bestoken. De combinatie van mobiliteit en vuurkracht vind je in tanks."

"En het helpt als je westerse tanks hebt, zeker in de voorste linies. Die westerse tanks zijn beter gepantserd en kunnen beter tegen de aanvallen van de Russen. En de kanonnen op die tanks hebben een groter bereik dan de Russische tanks. Als je dan ook nog genoeg mensen hebt, dan heb je een aardig goede voorwaarde voor een offensief. Maar het is de vraag of het gaat plaatsvinden en of de loopgraven veel vertraging zullen opleveren voor het offensief."

5. Tot slot: zojuist heeft de Russische senaat ingestemd met het digitaal oproepen van dienstplichtigen, wat zegt dat?

"Er word al langer een tweede mobilisatie in Rusland verwacht, dat is niet nieuw. Maar dat het nu via internet kan, is wel nieuw. Het betekent wel dat ze van iedere dienstplichtige een mailadres nodig hebben, ik weet niet of ze dat hebben. Maar het zegt wel dat Rusland dat eeuwenoude systeem van mobilisatie aan het vernieuwen is."

"Tijdens de vorige mobilisatie, toen mannen werden opgeroepen voor de dienstplicht, was het chaos. Steden hadden toen te maken met quota die ze moesten halen. Als ze daar niet aankwamen, pakten ze gewoon een groepje mannen op straat op. Alles om maar aan dat quotum te voldoen."