Rode diesel? Dit moet je weten over de 'brandstof voor boeren' die in het coalitieakkoord staat

Rode diesel, de voordeligere brandstof die in 2013 werd wegbezuinigd, komt weer terug. Dat staat in het coalitieakkoord van de formerende partijen die ze vanochtend presenteerden. In dit artikel leggen we uit wat je hierover moet weten.

In de presentatie van het coalitieakkoord noemde BBB-leider Caroline van der Plas het een van de dingen waar haar partij op heeft ingezet. "Wij zijn heel erg trots dat wij dat hebben kunnen regelen."

Rode kleurstof

Maar wat is het eigenlijk? Rode diesel is in principe 'gewone' witte oliediesel waar rode kleurstof en 'Solvent Yellow 124' aan toe wordt gevoegd. Dit tweede is een vloeistof die rood kleurt, waardoor - ook als de brandstof niet meer in de tank zit - aangetoond kan worden dat deze erin heeft gezeten. Sinds 1962 zijn er lagere accijns op de brandstof, waardoor de rode diesel minder kostte om te gebruiken.

Oorspronkelijk werd de diesel vooral gebruikt voor de verwarming van huishoudens, maar in de loop van de jaren sloeg dit over naar voertuigen die bijna geen gebruik maken van de openbare weg, zoals landbouwtractoren. Deze soort diesel was dus voordeliger voor bijvoorbeeld boeren en tuinders.

Fikse boetes

Maar in 2013 kwam daar verandering in. Rode diesel mocht niet meer in Nederland gebruikt worden, behalve in de scheepvaart (met uitsluiting van plezierschepen). Dit was een van de maatregelen uit het Begrotingsakkoord 2013 met doel om de overheidsfinanciën op orde te krijgen. Hierdoor steeg de prijs van diesel voor voertuigen zoals tractoren met ongeveer 17 cent.

Voor het onwettig gebruik van rode brandstof staat een fikse boete. Voor een particulier is het 500 tot 5.000 euro. Voor zakelijk gebruik kan de boete nog hoger zijn, afhankelijk van het aantal liter. Het wordt namelijk gezien als een soort fraude, omdat je de belasting op de diesel niet hebt betaald.

Meerdere moties ingediend

Sinds 2013 is de terugkeer van rode diesel al meerdere keren opgebracht in de Tweede Kamer. In 2022 werd een motie aangenomen om te onderzoeken of de rode diesel kon terugkeren. Dit om de gestegen brandstofkosten te verminderen.

Van der Plas zei hier vanochtend over: "Ik heb meerdere moties hier ingediend de afgelopen jaren, maar het kabinet zei de hele tijd: het kan niet en het mag niet."

Duitse protesten

Rode diesel is niet alleen in Nederland een vraagstuk. In Duitsland was het de druppel die in het land de 'wutwoche' - de week van boerenprotesten - veroorzaakte. Boeren krijgen daar korting op de brandstof doordat ze de accijns na het tanken terug kunnen vragen.

Maar doordat de begroting van de coalitie van bondskanselier Olaf Scholz illegaal werd verklaard, werd er een noodpakket met bezuinigingen gemaakt, waaronder het plan om rode diesel af te schaffen. Uiteindelijk gingen de plannen niet door nadat de boeren massaal de straat op gingen.

'Ze hebben het hard nodig'

En vanaf 2027 komt ook in Nederland rode diesel weer terug voor 'boeren, tuinders en loonwerkers', staat er in het onderhandelaarsakkoord van NSC, PVV, VVD en BBB. Hoe dit precies in zijn werk gaat, en wat hier precies bij komt kijken, is nog niet in het akkoord omschreven.

Van der Plas heeft het er uitgebreid over tijdens het persmoment: "Zoals u weet: onze hardwerkende boeren en tuinders die werken op het land, hebben die diesel gewoon nodig." Volgens de BBB-leider kunnen de boeren, tuinders en loonwerkers voor wie deze regeling zou gelden 28 cent per liter terugkrijgen.