Rita wacht door uitgestelde zorg al een jaar op haar knie-operatie: 'Ik word intussen steeds zieker'

Een verviervoudiging van amputaties, vergroeiingen, blindheid en grote psychische schade. Het is maar een kleine greep uit de ernstige gezondheidsproblemen waar patiënten volgens medisch specialisten door uitgestelde zorg mee te maken krijgen.

"Mensen met een wond aan de voet zijn niet naar de huisarts gegaan. En als je daarmee niet naar de huisarts gaat, wordt zo'n wond steeds dieper en gaat ook het bot eronder ontsteken. En dat is heel moeilijk te behandelen", zegt Sjoerd Bulstra, voorzitter Nederlandse Orthopedische Vereniging. "We zien een verviervoudiging van het aantal amputaties van voeten doordat mensen te lang doorlopen met een probleem. Dat is heel zorgelijk."

Geen plek meer

Een van de slachtoffers van uitgestelde zorg is Rita Vonk-Martens uit Pijnacker. Zij wacht al een jaar op een knie-operatie. "Zonder corona was ik allang aan de beurt geweest. Het is om gestoord van te worden."

"Een jaar geleden ben ik in het ziekenhuis geweest voor een hartfilmpje en heb ik alles met de chirurg doorgesproken. Hij vertelde me dat hij een team ging samenstellen en dat ik binnen een week bericht zou krijgen. Maar toen bleef het weken stil. De ic's lagen overvol en voor mij was er geen plek meer. Als ik belde, werd gezegd dat ze ermee bezig waren", vertelt Rita.

Voorrang corona-patiënten 'niet eerlijk'

Een jaar in de wachtstand staan heeft grote gevolgen voor de gezondheid van Rita. "Ik zit inmiddels de hele dag in mijn rolstoel. Ik probeer met de rollator van de huiskamer naar de wc te gaan, maar dat lukt me al niet meer. Het doet zoveel pijn, ik zak onderweg in elkaar."

Een operatie zit er voorlopig ook nog niet in, denkt Rita, nu ze de besmettingscijfers weer ziet oplopen. "De ic's stromen weer vol, corona-patiënten krijgen opnieuw voorrang. Dat vind ik niet eerlijk meer, want als deze mensen een vaccinatie hadden genomen waren ze niet op de ic terecht gekomen. En ik word ondertussen steeds zieker."

Spreekuren gereduceerd

Sjoerd Bulstra ziet mensen in een slechte toestand het ziekenhuis binnenkomen. "En die gaan ook weer slechter naar buiten", vertelt hij. Normaal gesproken kijken verschillende dokters wat er aan de hand is en wordt er op tijd iets aan gedaan. "Voor corona probeerden artsen bijvoorbeeld een operatie door fysiotherapie te voorkomen. Maar door corona konden mensen niet naar fysiotherapeut. Spreekuren in de ziekenhuizen werden beperkt. En patiënten durven ook niet te komen uit angst voor besmetting."

Veelheid aan achterstallige behandelingen

Het komt volgens Bulstra niet alleen voor bij orthopedie, maar bij alle specialismes. "Staaroperaties zijn bijvoorbeeld ook allemaal stilgevallen. Deze patiënten zijn dus functioneel blind. Dit leidt tot minder bewegen, en dat leidt weer tot secundaire klachten. Ook internisten en urologen zien hun patiënten op de wachtlijst verslechteren."

"Mensen met scoliose kampen met vergroeiingen, urologen zien complicaties bij hun patiënten bijvoorbeeld als een katheter er niet op tijd uitgaat", vervolgt hij zijn opsomming. "Maar ook borstreconstructies. Dat is dan wel niet levensbedreigend maar het is wel heel mutilerend. Verlies aan kwaliteit van leven betekent dat mensen psychisch lijden, en dit wordt echt zwaar onderschat. Dat kost ook uiteindelijk heel veel extra geld."

Onzichtbare groep

Bulstra snapt de frustratie van patiënten zoals Rita. "Ze vormen een bijna onzichtbare groep en staan machteloos aan de kant", vertelt hij.

"Ruim 40.000 tot 45.000 orthopedische ingrijpen zijn tijdens de pandemie uitgesteld. In 2020 zijn er 14.000 heupoperaties minder gedaan, in 2021 nog eens 8000 minder. En dan heb je het alleen over heup- en knieprotheses. In totaal zijn er meer dan 200.000 uitgestelde operaties."

Vaccineren en meer handen aan het bed

Om een inhaalslag te kunnen maken, is het belangrijk dat mensen zich laten vaccineren, zegt Bulstra. "We hebben nu helaas een groot probleem in de zorg door het tekort aan personeel, waardoor deze lange wachtlijsten zijn ontstaan en we nu zelfs bij patiënten ledematen moeten amputeren. Nieuw zorgpersoneel is niet zo snel geregeld. We hadden al een tekort aan verpleegkundigen en het loopt alleen maar op. Maar een vaccinatie is wel snel te regelen. En door de vaccinatiegraad te halen kunnen we voorkomen dat de zorg weer vastloopt en er onnodige slachtoffers vallen."

Daarnaast moet er snel meer geld naar de zorg, zegt Bulstra. " Ik weet dat de zorg veel kost, maar bezuinigen op de zorg kost uiteindelijk veel meer, dat zien we nu. Laten we dus in de toekomst voorkomen dat de zorg verder achteruit gaat. Meer handen aan het bed is cruciaal om onze samenleving gezond te houden. Maar we moeten echt samen doen. Alleen als groep kunnen we deze problemen oplossen."