Rinze Visser zit al 52 onafgebroken jaren in de gemeenteraad: 'Ik doe het voor mensen die in de verdrukking zitten'

Mensen die gemangeld worden door het systeem, en in de verdrukking zitten, daar doet Rinze Visser (83) het voor. Hij is het langst zittende gemeenteraadslid in Nederland en begint nu aan zijn laatste termijn. "Ik wil gewoon wat voor de mensen betekenen."

Hij is een van de laatste écht communistische politici in Nederland en gaat voor de NCPN in de gemeente de Fryske Marren voor zijn dertiende termijn in de gemeenteraad. Links heeft naar zijn idee gefaald, wat rechts-populistische partijen in de kaart heeft gespeeld. Toch is een eerlijke, linkse en vooral menselijke politiek wat hem betreft harder nodig dan ooit en wil daarin zelf het goede voorbeeld geven.

'Ik voel me geen raadslid'

Een eerlijke politiek, dat verdient een eerlijk verhaal, vindt Rinze. Met een ietwat schorre stem, 'ik ben net ziek geweest', vertelt hij waarom hij het bijltje er nog altijd niet bij heeft neergegooid. "Ik ga geen verhaal vertellen van: ik wil de wereld een beetje beter maken, want dat zeggen ze allemaal", zegt hij met een milde sneer naar collega-politici.

"Ik wilde gewoon wat voor de mensen betekenen, vooral voor de mensen die in de verdrukking staan", zo licht hij zijn drijfveren toe. "Daar heb ik het altijd voor gedaan. Ik voel me eigenlijk nooit geen raadslid. Ik ben gewoon een bewoner die gekozen is door de bevolking. Ik voel me meer volksvertegenwoordiger dan gemeenteraadslid."

Communistische principes

In de ruim 50 jaar dat hij actief is geweest in de gemeenteraad, wisten de mensen hem waarschijnlijk om die reden altijd te vinden, vertelt hij. Het was midden in de koude oorlog dat Rinze als 31-jarige in de gemeenteraad van toen nog Lemsterland werd gekozen.

Dat was nog namens de CPN, de partij van de gestaalde kaders, met principes waar niet van mocht worden afgeweken. Maar Rinze is en was een man van de menselijke maat, die nooit iemand in de kou liet staan, wat overigens niet betekent dat hij zijn afkomst verloochend. "Mijn principes zorgen ervoor dat ik dwars door de bureaucratie heen kijk naar het belang van de mensen."

Niet direct boos worden

In de 52 jaar in de politiek heeft hij met die principes in combinatie met gezond verstand vooral in de praktijk veel geleerd. "Het is voor mij allemaal heel simpel: als iemand 50 euro te weinig in de maand krijgt, dan kijk ik naar wat de wet zegt waar ie recht op heeft. En als hij 50 euro minder heeft gehad, dan ligt de fout bij de gemeente. Of bij de instanties. Daar hoef ik geen stapels papieren door te kijken, echt niet. Tweede klas lagere school toch?"

"Het leven leert je heel veel. En je leert heel veel af", voegt hij er in een adem aan toe. "Wat ik afgeleerd heb is dat ik niet meer ongeduldig moet zijn. En dat ik niet direct boos moet worden, dat ik eerst moet nadenken. Sommige dingen kunnen snel opgelost worden, sommige dingen kunnen nooit opgelost worden. En sommige zaken kunnen alleen heel langzaam opgelost worden."

Jarenlang strijden

Voorbeelden van dat dat soort zaken van de lange adem heeft hij te over. "Ik ben met een vrouw hier een keer bijna 2 jaar mee bezig geweest. Dat was een goudeerlijk mens. Ze zat in de bijstand en moest 8000 euro van de levensverzekering beuren. Ze had het keurig opgegeven."

"In die 2 jaar is twee keer haar uitkering opgeschort en één keer stopgezet. En telkens moest ik weer ingrijpen. Na 2 jaar kreeg die mevrouw een briefje met: 'Het bedrag dat u van de belastingdienst heeft terug ontvangen heeft geen invloed op hoogte van uw uitkeringen'. Goed, dan moeten we al die slapeloze nachten maar wegstrepen. Zo gaat het."

Toeslagenaffaire

Het is een van de vele zaken die hij door de jaren heen oploste en toont volgens Rinze aan dat het nog altijd hard nodig is, dat ideaal van opkomen voor de zwaksten in de samenleving. "Als het dan 2 jaar moet duren voordat de zaak in orde komt, dan is er wel wat loos."

"Dat toeslagenschandaal staat niet op zichzelf", concludeert hij dan ook op basis van al die zaken waar hij zich door de jaren heen hard voor gemaakt heeft. "Dat gebeurt in de hele maatschappij: de ontkenning en het discrimineren van een hele grote groep mensen in het land."

Opkomst rechts door vacuüm op links

Dat mensen structureel buitengesloten worden, verklaart wat hem betreft dan ook het huidige politieke klimaat. "Daarom stemmen zoveel mensen op het Forum voor Democratie en de PVV. Omdat ze denken dat die de mond open doen. Maar ze hebben er niks van te verwachten hoor, het is alleen het idee dat ze wat terug kunnen schreeuwen."

Het zijn partijen die in het vacuüm gestapt zijn dat links heeft achtergelaten. Die stem geven, dat deden de communisten vroeger. "Dat is heel erg verdwenen", zegt hij met spijt in zijn stem.

Gemangeld door belasting, UWV of gemeente

Maar niet in Lemmer, waar Rinze doet wat hij vindt dat hij moet doen: tegen de stroom in opkomen voor de mensen die dat nodig hebben. "Er heerst hier een idee, dat als je gemeenteraadslid bent, je geen mensen moet helpen die iets tegen de gemeente in te brengen hebben. Nou, daar heb ik gewoon lak aan."

"Of het nou om de belasting gaat, om het UWV of om de gemeente gaat, als ik kans zie voor de mensen iets te betekenen die gemangeld worden door de gemeente of gemeentelijke instanties, dan probeer ik het recht te zetten. En dan draag ik er ook aan bij dat het gemeentebestuur beter functioneert."

Niet allemaal 'Rutte's in de gemeenteraad'

Zijn kritische houding betekent niet dat hij zich opsluit in zijn eigen gelijk. Samenwerken met andere partijen doet hij veelvuldig. "We werken samen met mensen als het in het belang van de bevolking is. Je moet ook met elkaar door een deur kunnen."

Het is die menselijke maat die hij bij iedereen hanteert, of je nou een politieke tegenstander bent of niet. "In zo'n gemeenteraad zitten niet allemaal Rutte's, dat zijn gewone mensen, middenklassers en zo. Geen arme mensen, maar ook geen rijke. Normale mensen waarmee je kunt praten. Op hun manier vinden ze dat ze iets kunnen betekenen."

Laatste termijn

De wetenschap dat 'Rinze je niet in de steek laat', zorgt ervoor dat mensen altijd bij hem kunnen aankloppen. "Ik hoef er niet op uit te gaan, mensen bellen we op. En de deurbel is ook bekend."

Toch heeft hij vorige week de knoop doorgehakt, toen hem bij het verkiezingsdebat werd gevraagd of het zijn laatste termijn wordt. "Toen heb ik maar ja gezegd, wat moet ik anders? Ik weet niet of ik er over 4 jaar nog ben. Ik ben ook niet zo gezond meer."

'Je eten goed kauwen en uitkijken met oversteken'

Maar hoe hij het uiteindelijk zo lang heeft volgehouden als actief gemeenteraadslid? "Ik zeg wel eens gekscherend tegen de mensen die er over beginnen: je eten goed kauwen en uitkijken met oversteken. Dan kom je een heel eind. Daar kun je zelf voor zorgen."

Zijn grote kracht is misschien wel dat hij het eigenbelang nooit voorop heeft gesteld, legt hij uit. "Voor mezelf hoef ik het niet te doen. Ik heb een AOW met een klein pensioentje. We zijn gewend sober te leven en we eten er goed van. Ik heb niet zoveel nodig."