Een dag voor de verkiezingen staan de PVV en GroenLinks-PvdA allebei op 8 zetels. Dat blijkt uit de slotpeiling voor het Europees Parlement van EenVandaag en Ipsos I&O. Ze zijn hiermee virtueel de grootste partijen.
De partijen staan daarmee op vrijwel gelijke hoogte als een week geleden.
PVV stijgt flink
Bij de vorige Europese verkiezingen in 2019 werd de PvdA met 6 zetels de grootste. GroenLinks haalde toen 3 zetels, opgeteld 9. Nu doen ze als één partij mee en blijven ze met 8 zetels samen dus vrijwel gelijk in de peiling.
De PVV boekt juist virtuele winst. Die partij kreeg door herverdeling van zetels na de brexit één zetel toegewezen, en haalt nu 7 zetels meer.
Verschil met Tweede Kamerpeiling
Terwijl deze partijen in de Europese peiling dus op gelijke hoogte staan, zit er in de peiling voor de Kamer juist een groot verschil tussen de twee.
Ook landelijk zijn de PVV en GroenLinks-PvdA de twee grootste partijen, maar daar is de PVV met 48 zetels ongeveer twee keer zo groot als de partij van Timmermans: die staat op 24.
2 zetels
De VVD heeft nu 5 leden in het Europees Parlement en houdt die in deze peiling ook. Het CDA halveert en komt op 2. Ook D66 staat op 2, en blijft daarmee stabiel vergeleken met de vorige verkiezingen.
NSC deed, net als BBB, in 2019 nog niet mee. NSC staat deze week op 2 zetels, BBB op 1.
Meerdere partijen op het randje
BBB balanceert daarmee, net als andere partijen, op het randje van een zetel. Ook de SP, Volt en de Partij voor de Dieren staan op 1. Maar door de onzekerheid in de peiling, kunnen dat er ook 0 of 2 zijn.
Ook voor de ChristenUnie, SGP en Forum voor Democratie lijkt het spannend te worden. Zij halen de kiesdrempel in dit onderzoek net niet, waardoor ze op 0 zetels staan.
Hoeveel zetels heeft Nederland in het Europees Parlement?
Bij de vorige verkiezingen voor het Europees Parlement, in mei 2019, waren er 26 Nederlandse zetels te verdelen. Nadat het Verenigd Koninkrijk begin 2020 de Europese Unie verliet, werden de Britse zetels over andere landen verdeeld. Nederland kreeg er 3 bij en heeft daarom nu 29 zetels in het Europarlement. Na de verkiezingen van juni 2024 worden dat er 31. Nederland krijgt 2 extra zetels, omdat de bevolking is gegroeid. Het Europees Parlement heeft dan in totaal 720 leden uit 27 verschillende landen.
45 procent twijfelt
De verkiezingen zijn morgen al, maar nog lang niet iedereen die zegt (waarschijnlijk) te gaan stemmen, weet op welke partij. Bijna de helft (45 procent) van hen twijfelt nog in meer of mindere mate. Op welke partij deze groep uiteindelijk stemt, zou dus een flinke invloed kunnen hebben.
Om een definitieve keuze te maken, gaan veel zwevende kiezers deze week af op kieswijzers. Ook actuele gebeurtenissen en de mogelijke winst van rechtse partijen spelen bij de twijfelaars mee bij het bepalen van hun keuze, blijkt uit onderzoek onder het Opiniepanel.
Opkomst belangrijk voor PVV en GroenLinks-PvdA
Ook wie wel of niet gaan stemmen, kan effect hebben op de verkiezingsuitslag, zeker omdat de opkomst bij de Europese verkiezingen traditiegetrouw relatief laag is. Bij de vorige verkiezingen, in 2019, ging 41,8 procent naar de stembus.
Uit het onderzoek blijkt dat de PVV mogelijk profijt kan hebben van een hogere opkomst. GroenLinks-PvdA zou er juist baat bij kunnen hebben als er minder mensen gaan stemmen. Deze peiling is daarom geen voorspelling van de uitslag, maar geeft een beeld van de politieke verhoudingen op dit moment.
Over het onderzoek
Het onderzoek is gehouden onder 2.030 stemgerechtigde Nederlanders. Er is gevraagd naar stemgedrag als er vandaag verkiezingen voor het Europees Parlement zouden zijn en er is uitgegaan van 31 Nederlandse zetels. De gegevens zijn verzameld van 3 tot en met 5 juni 2024. Afwijkingen tussen de samenstelling van de uiteindelijke steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen worden door middel van een weging gecorrigeerd. Omdat de zetelaantallen zijn gebaseerd op steekproeven moet rekening worden gehouden met de statistische marges die daarbij horen. De marge rond de zetels per partij bedraagt + of - 1 zetel. Het effect van restzetels in een versplinterd politiek landschap vergroot de onzekerheid bij het vertalen van de percentages naar een zetelverdeling. Bij de peiling wordt gevraagd naar wat mensen zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden. Daarom moeten peilingen niet zozeer als voorspelling voor de verkiezingsuitslag worden gezien, maar als de stand van zaken op het moment van peilen. We weten dat veel kiezers pas op een laat moment beslissen op welke partij ze stemmen. Zaken als een televisiedebat of ontwikkelingen in het nieuws kunnen kiezers op het laatste moment nog beïnvloeden. Daarnaast maakt de traditioneel lage opkomst bij verkiezingen voor het Europees Parlement het inschatten van de uitkomst lastig.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.