ProRail waarschuwt: oplossen knelpunten kan ten koste gaan van de nieuwe Lelylijn in noorden van het land

Er is onvoldoende geld om alle ambities van het kabinet voor het Nederlandse spoor uit te voeren. Er is één miljard extra nodig, zegt ProRail. Anders gaat de voorkeur uit naar het opknappen van bestaand spoor in plaats van het aanleggen van nieuwe lijnen.

In Noord-Nederland komt die boodschap hard aan. Daar wordt al jaren gestreden voor de komst van de Lelylijn, een treinverbinding van Groningen naar Lelystad. De vlag ging uit toen het kabinet de Lelylijn opnam in het coalitieakkoord.

Prioriteit bij opknappen

Dat ProRail in eerste instantie de prioriteit legt bij het opknappen van het bestaande spoor, daar schrikt gedeputeerde Avine Fokkens van de provincie Friesland van. "Ik werd er niet echt vrolijk van toen ik het las. Dat heeft er met name mee te maken dat wij als noorden zeggen dat we graag goed ontsloten willen zijn."

Één miljard euro extra per jaar

Maar spoorbeheerder ProRail ziet de bui al hangen, schrijft de organisatie vandaag in een brief aan het kabinet. Het kabinet wil dat de trein nieuwe woonwijken gaat ontsluiten, een alternatief wordt voor het vliegtuig en dat treinen zorgen voor duurzamer goederenvervoer.

Daarnaast moet nieuw spoor Groningen dichter bij de rest van het land te brengen. Om al die ambities uit te kunnen voeren, is één miljard euro extra per jaar nodig, zegt Prorail.

Sporen zijn verouderd

Want teveel sporen zijn verouderd en alleen onderhoud is niet meer afdoende. Er moet gemoderniseerd worden om de ambities van dit kabinet uit te kunnen voeren, zegt de directeur van Prorail, John Voppen.

"We hebben spoordijken, die liggen onder het spoor. Die liggen daar al 130 jaar en dat was altijd genoeg. Maar nu er meer en zwaardere treinen gaan rijden. Moet je echt wat doen aan de stabiliteit van het spoor."

Upgraden heeft het meeste effect

Investeren in bestaand spoor levert volgens ProRail meer op dan nieuwe lijnen aanleggen. "Er zit nog zoveel potentieel in het bestaande spoor. Als we daar moderniseren dan kunnen we daar nog veel meer treinen op laten rijden. Dat is de beste manier. Want nieuw spoor kost heel veel geld."

"Dus als we ons bestaande spoor kunnen upgraden, is dat de effectiefste manier om al die reizigers en goederen te vervoeren."

'Ontzettend verbaasd'

Wim van Weegen is oprichter van de Initiatiefgroep Lelylijn. Hij stoort zich aan de open brief die ProRail vandaag aan het kabinet schreef. "We waren ontzettend verbaasd dat uitgerekend ProRail terugkrabbelt als het gaat om de Lelylijn", vertelt Van Weegen.

"Moderniseren van het spoornet is nodig", vervolgt hij. "Er zijn tal van knelpunten. Maar nieuwe spoorlijnen zijn ook nodig als het gaat om landsdelen verbinden. Dat kun je alleen doen met een nieuwe verbinding. Dat scheelt een uur reistijd."

Leefbaarheid op peil houden

De nieuw te ontwikkelen lijn moet de noordelijke provincies ontsluiten en daarmee tegelijkertijd ruimte bieden voor meer woningbouw.

"Wij reizen al 160 jaar via Zwolle naar de Randstad", zegt gedeputeerde Fokkens van de provincie Friesland. "Dat was logisch toen de Zuiderzee er nog lag. Maar dat is nu allang niet logisch meer. Wij in het noorden hebben een goede aansluiting nodig om de leefbaarheid op peil te houden. Het kan niet zo zijn dat je vanuit Rotterdam sneller in Parijs bent dan in Leeuwarden."