Polio verbannen uit Afrika: 'Vaccinatiecampagne uiteindelijk toch effectief in Nigeria'

Na 3 jaar zonder nieuwe gevallen durft de Wereldgezondheidsorganisatie het aan om te stellen dat polio niet meer bestaat in Afrika. Correspondent Femke van Zeijl zag hoe Nigeria op een knappe manier als laatste land polio verbande: "Alle lof."

Bestrijding van de kinderverlammingsziekte in het West-Afrikaanse land ging gepaard met grote tegenslagen, vertelt Nigeria-correspondent Femke van Zeijl: "Het probleem was dat het hardnekkig bleef in het noordoosten waar terreurgroep Boko Haram voor onrust zorgt."

Wantrouwen

Hierdoor waren 200.000 kinderen niet bereikbaar voor vaccinatie. Ook speelde het wantrouwen tegen vaccineren een rol: "Er gingen verhalen dat het eigenlijk geheim complot was van het Westen om Nigerianen onvruchtbaar te maken."

Volgens de journalist niet helemaal onlogisch: "Westerse landen hebben in Nigeria in het verleden wel met medicijnen geëxperimenteerd op de bevolking."

Vaccinatiecampagne effectief

Man en macht werd ingezet iedereen voor te lichten over het belang van de vaccinaties. Van Zeijl: "Het goede nieuws is dat het NCDC, zeg maar het Nigeriaanse RIVM, enorm effectief heeft opgetreden." Vooral vrouwen die met vaccins op pad gingen in het gevaarlijke gebied wisten in 2016 zo'n 1 miljoen kinderen te vaccineren in het noordoosten ondanks de aanwezigheid van de terreurorganisatie.

Mede door de enorme vaccinatiecampagne van de Nigeriaanse overheid is het dan nu toch gelukt het hele continent vrij van polio te krijgen. "Dat ging zowel van bovenaf als onderaf, vanuit de mensen zelf." Ook president Buhari zelf hielp in 2015 een handje aan mee, zag ze: "Hij heeft toen zelf zijn kleinkinderen gevaccineerd voor het oog van de televisiecamera's. Om te laten zien dat het goed zit."

Nieuwe variant

95 procent van de Afrikaanse bevolking is nu immuun voor de besmettelijke ziekte, zegt de Africa Regional Certification Commission. Maar het blijft opletten geblazen, vertelt professor Marianne van der Sande van het Instituut Tropische Geneeskunde in Antwerpen. Het gaat namelijk om een ander vaccin dan wij hier hebben.

"Anders dan in Nederland wordt het met druppeltjes toegediend", legt ze uit. Het vaccin heeft namelijk effect in de darmen. "Het verzwakte virus zorgt er voor dat de kinderen niet ziek worden maar wel hun afweer opbouwen. Dat betekent wel dat daardoor in de ontlasting dat verzwakte virus kan zitten." Ze wijst erop dat ook in tijden van COVID-19 er aandacht voor vaccineren tegen polio moet blijven. "Daarom is het belangrijk iedereen te blijven vaccineren. Als er niet genoeg gevaccineerd wordt, wat helaas moeilijk is in slecht toegankelijke gebieden, kan dat virus door de omgeving toch weer opnieuw kinderen ziek maken."