Kinderen geboren op of na 1 juli boffen maar. Hun vaders mogen 5 weken verlof opnemen om de eerste periode langer bij ze thuis te zijn. Zij krijgen dan wel maar 70 procent salaris. Vakbond FNV is bang dat vooral armere vaders hierdoor afhaken.
Het is nog maar anderhalf jaar geleden, sinds januari 2019, dat partners in plaats van 2 dagen een week thuis mogen blijven na de geboorte van hun kind. Deze zomer wordt dat verlof met nog eens 5 weken verlengd. Partners van bevallen vrouwen in loondienst kunnen gebruik maken van het verlof.
Kloof tussen arm en rijk
De nieuwe wet moet ervoor zorgen dat meer en langer geboorteverlof voor vaders normaler wordt. Volgens vakbond FNV is het 'een stap in de goede richting', maar is het wel problematisch dat partners maar 70 procent van hun salaris doorbetaald krijgen. De bond vreest dat de regeling de kloof tussen arm en rijk vergroot en wil dat partners gewoon voor 100 procent worden doorbetaald.
"In veel gezinnen kan het lastig zijn om 5 weken 30 procent minder binnen te krijgen", zegt dagelijks bestuurslid Judy Hoffer van de FNV. De bond verwacht dat mannen in lagere inkomensgroepen dus minder van het verlof gebruik gaan maken. Terwijl juist in die gezinnen ook vaker sprake is van een meer traditionele rolverdeling: "Je ziet nu al dat vaders met hoge inkomens vaker vakantie of ouderschapsverlof opnemen dan vaders met lage inkomens."
'Vader belangrijk in opvoeding'
Hoogleraar familiesociologie Renske Keizer weet uit onderzoek in Scandinavische landen dat vooral hoogopgeleide mannen vaker verlof opnemen. "Er is een type man dat dit uit zichzelf al sneller doet. Als je het beleid aantrekkelijk maakt voor iedereen, vergroot je de kans dat je ook de mensen aantrekt die je wilt bereiken."
Het is voor gezinnen allereerst belangrijk dat ze kunnen rondkomen, zegt Keizer, maar de vaderrol is in de opvoeding ook van groot belang. "Ze zorgen voor een positief effect in de sociaal-emotionele ontwikkeling en in de taalontwikkeling van hun kinderen. Daarnaast voorkom je dat een traditionele rolverdeling wordt doorgegeven."
Vergoeding uit algemene middelen
De vergoeding voor het geboorteverlof wordt nu betaald door het UWV. De overgebleven 30 procent moet volgens vakbond FNV dan ook uit de algemene middelen komen, dus worden betaald door de overheid. "Je kan wel zeggen: 'Het is nu crisis en er is geen geld voor', maar het is nooit een goed moment", zegt Hoffer. "Als de zorgtaken in een gezin eerlijker verdeeld worden en vrouwen gelijke kansen hebben op de arbeidsmarkt betaalt zich dat terug in een groeiende economie."
Keizer stelt voor de vergoeding te koppelen aan de hoogte van het inkomen: "Laten we het verlof 100 procent vergoeden tot een bepaalde inkomensgroep. Alles daarboven krijgt 70 procent."
Cultuuromslag nodig
De hoogleraar doet ook nog een oproep: "Als alle mannen die zich het kunnen permitteren gebruik gaan maken van dit verlof zal het kabinet vanzelf inzien dat er behoefte is. Als blijkt dat alleen de hogere inkomensgroepen zich dit verlof kunnen veroorloven toon je vanuit de samenleving de noodzaak van de verhoging van de vergoeding."
Daarbij pleit Keizer voor een cultuuromslag. "Je hebt voorlopers nodig. Mannen moeten zich niet meer verschuilen achter excuses dat het werk het niet toelaat om meer thuis te zijn. Het is nu wettelijk mogelijk. Als opnemen van verlof gewoon is, dan wordt het ook voor iedereen normaler en makkelijker."
Papaklas
Presentator én vader Sander de Heer geeft 'Papaklassen' aan aanstaande vaders. Hij zet zich in voor gelijke rolverdeling in de opvoeding. Ook hij vindt het zorgelijk dat het verlof niet 100 procent wordt doorbetaald aangezien het één van de duurste periodes in je leven is. Terwijl hij zelf heeft gemerkt hoe bijzonder het is om de eerste momenten van je kind mee te maken.
"Het is zo mooi het hele traject mee te maken. Om veel samen te doen. Er is niks mooiers dan dat het kind niet alleen naar mama rent wanneer die pijn heeft, maar ook naar papa. Zo'n kind heeft twee volwassenen nodig om hem te helpen en te stimuleren."
Verlofregelingen voor partners:
Kraamverlof: Direct na de bevalling kan de partner, op basis van een voltijdbaan, 5 dagen verlof opnemen. De werkgever betaalt dit. Deze regeling bestaat sinds 1 januari 2019.
Geboorteverlof: 5 weken aanvullend verlof dat moet worden opgenomen in het eerste half jaar na de geboorte. De uitkeringsinstantie betaalt dan 70 procent van het salaris door. Deze regeling bestaat vanaf 1 juli 2020.
Ouderschapsverlof: Het verlof dat beide ouders kunnen opnemen tot de 8ste verjaardag van hun kind. Dit is onbetaald en op basis van een voltijdbaan van 26 weken.
Het kabinet is van plan om ouders de eerste 9 weken van het verlof een uitkering te betalen. Deze nieuwe regeling zou in augustus 2022 moeten ingaan. Kijk voor meer informatie ook op de site van de Rijksoverheid.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.