Oud-premier Dries van Agt was nauw betrokken bij Palestijnse zaak: 'Hij was daar heel erg door getroffen'

Oud-premier Dries van Agt, die maandag overleed, zette zich jarenlang in voor de Palestijnse zaak. "Dat is gekomen doordat hij zelf vanuit de eerste hand had gezien hoe de situatie van de Palestijnen was."

Toine van Teeffelen woont in het Palestijnse Bethlehem en ontmoette Van Agt in 2010 voor het eerst. Kort na de oprichting van zijn kenniscentrum The Rights Forum, die zich inzet voor de rechten van de Palestijnen.

Posters op de muur

"Mijn onderwijsorganisatie heeft eigenlijk initiatief genomen na de Tweede Intifada om grote muurposters op de zogenaamde afscheidend muur te plaatsen", vertelt Van Teeffelen. "Die loopt in Noord-Bethlehem rondom het graf van Rachel, een heilige plaats."

Op die muur hadden ze posters geplaatst met verhalen van Palestijns vrouwen en jongeren. "En hij kwam langs. Toen heb ik hem daar mogen rondleiden."

'Hij was daar heel erg door getroffen'

Van Teeffelen denkt dat het vooral de verhalen van Palestijnse studenten waren die Van Agt het meeste trof en ervoor zorgde dat hij zich ging inzetten voor de Palestijnen. "Dat waren toen verhalen zoals je die tegenwoordig eigenlijk ook wel hoort."

"Jongeren werden gevraagd om op hun armen en benen door het checkpoint heen te lopen", vertelt hij. "Dat waren onmenselijke opdrachten, hij was daar heel erg door getroffen."

Reportage 2018: 'Ik ben blij dat ik toen minister was en niet nu'

Het beklimmen van Everest

Van Teeffelen en Van Agt kwamen ook regelmatig bij elkaar over de vloer, zowel in Bethlehem als in Nijmegen. "We hadden het over een tweestatenoplossing tegenover een eenstaatoplossing", vertelt hij. Van Agt vertelde dat hij onder de indruk was van het verhaal van Uri Avnery, een Israëlische vredesactivist in de tijd.

"Die zei dat een tweestatenoplossing zoiets was als het beklimmen van de Mont Blanc in Europa", zegt Van Teeffelen. "Maar een eenstaatoplossing vergelijkbaar is met het beklimmen van Everest."

'Een hartelijke man'

Ook Robert Soeterik van het Nederlands Palestina Komitee heeft warme herinneringen aan Van Agt. "Een hele toegankelijke man, een hele hartelijke man."

De twee leerden elkaar voor het eerst kennen nadat Van Agt actief werd voor de Palestijnse zaak. "Toen ik een jaar of 15 geleden een boek gepubliceerd heb over dat onderwerp, heb ik ook het eerste exemplaar aan hem aangeboden tijdens een openbare bijeenkomst in Amsterdam."

'Dat vonden wij groots'

Soeterik vertelde Van Agt dat hij en het Komitee er respect voor hadden dat hij publiekelijk afstand nam van eerder ingenomen standpunten in de zaak rondom Israël-Palestina. "Dat is gekomen doordat hij zelf vanuit de eerste hand had gezien hoe de situatie van de Palestijnen was."

"Ja, dat doen mensen met een politieke achtergrond natuurlijk niet zo makkelijk en dat vonden wij groots van hem dat hij dat publiekelijk gedaan heeft." En dat deed hem volgens Soeterik goed. "Want het was ook de periode dat hij al behoorlijk zwaar onder vuur lag van zijn politieke tegenstanders."