Ook na aanpassingen blijven kiezers verdeeld over spreidingswet, BBB-stemmers in meerderheid tegen

Ook de na aanpassingen die de Tweede Kamer aan de 'spreidingswet' heeft gedaan, zijn kiezers er verdeeld over. De helft is voor en vier op de tien zijn tegen de wet waarmee asielzoekers eerlijker verdeeld moeten worden over het land.

Dat blijkt uit onderzoek onder 30.000 leden van het Opiniepanel. In de Tweede Kamer wordt morgen over de wet gestemd, in de Eerste Kamer gebeurt dat later. Het onderwerp kan ook worden doorgeschoven naar een nieuw kabinet.

Aanpassingen aan spreidingswet

In Den Haag wordt al maanden gesteggeld over de invoering van de spreidingswet, waarmee asielzoekers eerlijker over het land moeten worden verdeeld. Gemeenten moeten op basis van inwoneraantal asielzoekers opnemen. In het uiterste geval kunnen gemeenten ertoe verplicht worden. De wet heeft daardoor de bijnaam 'dwangwet' gekregen.

Op initiatief van de Tweede Kamer worden er nu aanpassingen aan de wet gedaan. Zo wilde het CDA dat gemeenten meer tijd krijgen om vrijwillig opvangplekken te zoeken, voordat er overgegaan wordt tot dwang.

BBB-stemmers tegen

Ook is er steun voor het idee van de SP om bij de verdeling van asielzoekers, naast het inwoneraantal, ook mee te laten spelen hoe rijk een gemeente is. Daardoor lijkt er in de Tweede Kamer nu een meerderheid voor de wet te zijn. In de Eerste Kamer is die hoogst onzeker, omdat de BBB, die daar veel zetels heeft, tegen is.

De meeste BBB-stemmers zijn ook geen voorstander van de spreidingswet, blijkt uit het onderzoek. Sommigen vinden dat het beperken van de instroom prioriteit moet krijgen. "Eerst de kraan sluiten, dan pas dweilen", schrijft een BBB-stemmer. Ook het element van dwang stuit veel BBB'ers tegen de borst.

'Element van dwang niet populair'

"Dat de BBB tegen de spreidingswet gaat stemmen, is best wel opvallend", zegt politiek commentator Joost Vullings. "Juist gemeenten op het platteland vangen nu onevenredig veel vluchtelingen op en dat zou met de spreidingswet meer rechtgetrokken worden."

"Maar de partij weet ook dat het element van dwang niet populair is bij hun kiezers, dus daarom zijn ze toch tegen. Omdat ze in de Eerste Kamer zo groot zijn, is hun stem daar waarschijnlijk doorslaggevend."

VVD- en NSC-stemmers verdeeld

Ook de VVD is tegen de spreidingswet, vooral omdat die niks zou doen aan de instroom van asielzoekers. Maar verantwoordelijk demissionair staatssecretaris van Migratie en Asiel, Eric van de Burg, ook een VVD'er, wil juist dat die wet er wél komt.

VVD-kiezers zijn verdeeld. Veel van hen zijn tegen het element van dwang en wijzen, net als de partij, op de instroom. Voorstanders vinden dat er een oplossing voor de huidige situatie moet komen, maar ook zij koppelen dat vaak aan het aantal mensen dat Nederland binnenkomt: "Dit moet gebeuren, maar er móet ook iets worden gedaan aan het aantal nieuwe vluchtelingen dat komt."

'Rijke gemeenten kunnen niet wegkijken'

Ook mensen die op Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt willen stemmen, zijn verdeeld over de wet. De grootste groep, 55 procent, is voor. Een aanzienlijk deel, 37 procent, is tegen.

Door de aanpassingen aan de wet die op initiatief van het CDA en de SP zijn gedaan, willen die partijen nu voor stemmen. De meeste van hun kiezers volgen die lijn. "Rijke gemeenten kunnen nu niet meer wegkijken", verwijst een SP-stemmer naar het voorstel om bij de spreiding ook mee te laten wegen hoe rijk een gemeente is.

Links overwegend voor

De meeste steun is er onder ChristenUnie-stemmers en de achterban van GroenLinks-PvdA. Vergelijkbare cijfers zijn te zien bij mensen die op D66 of de Partij voor de Dieren willen stemmen. Van al deze partijen zijn ongeveer 9 op de 10 kiezers voor de invoering van de spreidingswet.

PVV- en Forum voor Democratie-stemmers zijn juist massaal tegen. Zij vinden dat de politiek zich moet richten op het terugbrengen van het aantal mensen dat naar Nederland komt.

Zorgen over instroom

De zorgen over de komst van asielzoekers zijn ondertussen onverminderd hoog. Een ruime meerderheid van de kiezers (80 procent) maakt zich hier nu zorgen over.

Die zorgen gaan in de eerste plaats over de druk op de Nederlandse woningmarkt. Vooral linkse kiezers zijn daarnaast bezorgd over het aantal opvangplekken voor mensen die Nederland binnenkomen.

Rechtse kiezers vrezen relatief vaak voor de aanzuigende werking die asielzoekers in hun ogen kunnen hebben, bijvoorbeeld door gezinshereniging, en noemen criminaliteit en veiligheid. Ook veel NSC-kiezers maken zich, naast de woningmarkt, vooral zorgen over criminaliteit en veiligheid, en over spanningen in de Nederlandse samenleving.