Nicotine zonder tabak het nieuwe roken? Snus steeds populairder onder Nederlandse jongeren

Zanger André Hazes jr. gebruikt het, net als voetballer Hakim Ziyech en vele onbekende Nederlanders: snus. Een zakje met smaakstof en nicotine dat je tussen lip en tandvlees stopt. En over die nicotine maken ze zich bij de Jellinek kliniek veel zorgen.

Snus - je spreekt het uit als 'snuus' - zou rokers helpen om van hun verslaving af te komen. Het zit in kleine rechthoekige zakjes, zo groot als een stukje kauwgom. Om het te gebruiken, plaats je het zakje tussen je lip en tandvlees en laat het daar een paar minuten zitten. Het zakje geeft smaak en nicotine af.

Allerlei smaken

"Je ziet het niet, je ruikt het niet en het is lang niet zo schadelijk als roken", zegt Rick Jansen. Samen met Riny van den Berg verkoopt hij snus vanuit een autogarage in Wijchen.

Het goedje komt uit Zweden, vertelt Rick. Daar zit er tabak in, maar dat mag in Nederland niet. "We hebben allerlei smaken, zelfs tabakssmaak." Rick en Riny zien de verkoop elke maand stijgen. "We zijn inmiddels in contact met grote ketens als Primera."

Nieuwe verslaving

Bij Jellinek, een landelijke kliniek voor verslavingszorg, zien ze de opmars van snus ook. Het is niet zo onschuldig als het lijkt, zeggen zij. Jellinek vreest dat het gebruik van snus een opstapje wordt naar tabaksgebruik.

"Het wordt verkocht als een middel om van het roken af te komen, maar de marketing richt zich op jongeren", zegt preventiewerker Tom Bart van Jellinek. Hij maakt zich zorgen. "De nicotine werkt verslavend. Wie zit er nu op een nieuwe verslaving te wachten?"

Roken schadelijker

Toch zien verkopers Rick en Riny uit Wijchen ook pluspunten. Snus helpt wel degelijk om van het roken af te komen, zeggen zij.

Over één ding zijn de preventiewerker en de snusverkopers het in elk geval eens: als je toch nicotine wil, is roken van tabak schadelijker dan snus. "En het stinkt meer", voegt Rik daaraan toe.

Zweeds gebruik

Nicotine tot je nemen via een snuszakje is een Zweeds gebruik. "Ongeveer 20 procent van de mannen gebruikt het daar", zegt de in Nederland wonende Zweedse journalist Charlotte Boström. "De Zweden gebruiken de 'oervorm' van snus, die is op basis van tabak."

Toen er in 1995 in Zweden een referendum werd gehouden over toetreding tot de Europese Unie werd het zelfs een belangrijk punt: snus op basis van tabak moest wat de Zweden betreft legaal blijven. Daarom is Zweden nu het enige land dat snus op basis van tabak verkoopt. "Ik laat af en toe een pakje opsturen", bekent Boström. "Daar ben ik niet trots op. Het is toch een soort verslaving."

Verlangen naar nicotine

Via social media wordt er reclame gemaakt voor snus, daar worden bn'ers als André Hazes jr. voor ingezet. Ook voetballer Hakim Ziyech maakt er geen geheim van snus te gebruiken.

Tom Bart van Jellinek is er niet gerust op. "Uiteindelijk verlang je naar de nicotine. Je weet dat een op de vier mensen uiteindelijk overlijdt aan roken. Alles wat leidt tot het beginnen met roken moeten we aanpakken."