Neef van opgepakte maffiabaas Messina Denaro: 'Ik heb me altijd geschaamd voor mijn oom'

Giuseppe Cimarosa (33) heeft zijn oom nog nooit ontmoet. Toch is zijn hele leven bepaald door hem: maffiakopstuk Matteo Messina Denaro. Deze week werd hij na 30 jaar gearresteerd. "Ik kon het eerst niet geloven. Het leek te mooi om waar te zijn."

Cimarosa leeft een paar kilometer buiten het dorp Castelvetrano, het dorp waar zijn familie al generaties woont. Ook zijn oom Matteo Messina Denaro - tot afgelopen maandag de meest gezochte man van Italië.

Schaamte

"Ik heb vaak van justitie te horen gekregen dat ik hier weg moest", vertelt Cimarosa. "Dat het niet veilig was voor mij om hier te blijven. Dat ik een andere identiteit moest aannemen en een nieuw leven moest opbouwen ergens anders." Zijn hele volwassen leven heeft hij al afstand genomen van zijn gewelddadige maffiose familieleden.

Ook zijn vader was onderdeel van Cosa Nostra, de Siciliaanse maffia. "Zo lang ik me kan herinneren heb ik me afgezet tegen die praktijken. Ik schaamde mij ervoor dat Messina Denaro mijn oom was. Ik schaamde ervoor dat mijn vader in de gevangenis zat. Pas toen hij een spijtoptant werd en besloot samen te werken met justitie heb ik weer contact met hem gekregen."

Omgekeerde wereld

Doordat zijn vader overliep naar justitie - als gevangene in ruil voor strafkorting - zou het te gevaarlijk worden voor Giuseppe Cimarosa. "Maar ik heb altijd geweigerd om in een beschermingsprogramma te komen, om mijn eigen grond te moeten verliezen", legt Cimarosa uit. "Dan zou ik een voortvluchtige zijn, en niet Messina Denaro zelf. Dat is de omgekeerde wereld."

Messina Denaro bleek op een paar kilometer van zijn geboortedorp te wonen. Er zijn al twee appartementen gevonden waar de maffiabaas zich schuil hield. Bij huiszoekingen zijn designerkleren, parfums, restaurantbonnen en condooms gevonden. Onder een andere naam bewoog hij zich probleemloos op straat. Volgens buren was het een vriendelijke man die altijd goedemorgen zei, en dat ze geen idee hadden wie hij in werkelijkheid was.

'Zwijgcultuur nog altijd aanwezig'

Cimarosa vindt dat onvoorstelbaar. "Ik kan het nog geloven van jongeren, maar mensen die ouder zijn dan vijftig moeten zich toch wel hebben afgevraagd wie hij was. Dat hij gewoon uit eten ging en dat niemand een wenkbrauw heeft opgetrokken, vind ik een teken dat de maffia nog altijd machtig is en dat de zwijgcultuur op Sicilië nog altijd aanwezig is."

Messina Denaro is volgens maffiakenner en schrijver Vincenzo Ceruso het laatste grote kopstuk van de Cosa Nostra van de generatie van de aanslagen. "Hij stond er om bekend dissidenten zonder scrupules uit de weg te ruimen", legt de kenner uit. "Hij is bij verstek veroordeeld voor meerdere aanslagen met een terreurkenmerk, en heeft meerdere keren levenslang gekregen. Hij zal in de gevangenis sterven."

'Geweldig nieuws'

Begin jaren negentig schokten de aanslagen op onderzoeksrechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino de hele wereld. Messina Denaro is een van de opdrachtgevers voor die dodelijke aanslagen. In afgeluisterde gesprekken heeft hij aangegeven dat hij verantwoordelijk is voor 'een begraafplaats vol.'

Neef Giuseppe Cimarosa heeft zijn oom nooit ontmoet. Hij hield zich al verborgen voor justitie toen hij klein was. "Het is geweldig nieuws dat hij is opgepakt", vertelt hij. "Vooral voor de nabestaanden van alle slachtoffers."

Opluchting

"Het is voor mij zelf ook een opluchting", vervolgt Cimarosa. "De staat heeft gewonnen, ook al heeft het dertig jaar geduurd, en dat is een belangrijk signaal." Hij hoopt dat jonge mensen zien dat je aansluiten bij de maffia niet loont, en dat mensen niet langer bang zijn.

"Ik ben niet bang. Ik spreek me uit, ik laat me zien en ik blijf hier op de plek waar ik geboren ben. De politie doet hun werk, en op deze manier lever ik mijn bijdrage in de strijd tegen de maffia. Ik wil mijn verhaal vertellen en laten zien dat je geen angst hoeft te hebben voor de maffia, ook als je in een maffiose familie bent geboren."