Nederlandse boer in Lviv ziet situatie in Oekraïne verslechteren: 'Bezig met een exit-plan'

Agrariër Willem Nammensma woont in de Oekraïense stad Lviv en maakt de oorlog van dichtbij mee. Nadenken over een vertrek uit Oekraïne wilde hij de afgelopen weken niet. Maar de huidige situatie verandert snel.

"Ik wil niet alles riskeren en dat ik hier dan vast blijf zitten", vertelt Willem Nammensma. Hij wilde zo lang mogelijk helpen met de voedselvoorziening in het land, waar de situatie volgens hem verslechtert. Maar het beeld van een nieuw IJzeren Gordijn beangstigt hem.

'Lviv graaft zich in'

De Nederlandse agrariër ziet de gevolgen van de oorlog steeds duidelijker in het westelijk gelegen Lviv. "De situatie is ernstig nu. De stad graaft zichzelf helemaal in met wegversperringen, zandzakken en loopgraven. Het begint op een vestingstad te lijken."

Ook op straat merkt hij dat de stad zich voorbereidt op de strijd. "Er lopen veel meer gewapende soldaten op straat. En je ziet een continue stroom van vluchtelingen door Lviv. Die blijven hier niet, maar zijn op doorreis richting Europa." Het gaat veelal om Oekraïners uit het oosten van het land, zegt de agrariër.

Terug naar Oekraïne

Willem en zijn gezin verruilden in 2020 Nederland voor Oekraïne. Net buiten Lviv werkt hij als leidinggevende bij de Continental Farmers Group, een groot akkerbouwbedrijf. Het is de grootste aardappelproducent van Oekraïne.

Zijn vrouw Inge en kinderen Elise en Thijs bracht hij enkele weken voor de Russische invasie naar Nederland. Willem ging terug naar Oekraïne om bij te dragen aan de voedselvoorziening. "Het voelt niet goed om als manager als eerste het schip te verlaten."

'Dat beeld maakt me angstig'

De huidige situatie maakt dat hij toch over een vertrek nadenkt. "Wat als Kiev valt en er op een gegeven moment een grens wordt getrokken waar je met geen mogelijkheid meer door kunt? Het is al eens eerder gebeurd", zegt hij, doelend op de grens tussen Oost- en West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog. "Dat beeld maakt me angstig."

Ook schrikt hij van de aanval op de kerncentrale in Zaporizja. "Er worden hele vuile spelletjes gespeeld om Kiev omver te werpen, maar hoeveel risico willen de partijen lopen om elkaar af te schrikken? Dan bedenk je verschrikkelijke scenario's en dan wil je hier niet zijn. Ik ben bezig met een vluchtplan."

'Ik kan vluchten, mijn collega's niet'

Hij zegt te vertrekken wanneer het echt niet meer veilig is in Lviv. Dat is tot nu toe niet het geval. Zijn akkerbouwbedrijf draait bijvoorbeeld nog steeds. "Ik kan naar mijn gezin vluchten. Mijn collega's hebben niet dezelfde keuze. Bovendien heeft iedereen familie door heel Oekraïne, dat verbroedert."

Zijn collega's zijn blij met het werk dat ze kunnen doen. "Dit doen ze het liefst, in plaats van opgeroepen te worden naar het front. We helpen waar we kunnen, het vervoer van de aardappels via de belangrijkste route richting het oosten blijft voorlopig doorgaan. Zo houden we de voedselvoorziening daar in ieder geval deels in stand."

Inzamelingsactie is ontploft

Ondertussen zijn Willem en zijn gezin druk in de weer met de inzamelingsactie die ze hebben opgezet. "Het is ontploft. Negen vrachtwagens vol met gedoneerde noodspullen: van kleding en voeding tot medische spullen en noodstroomaggregaten."

De meeste vrachtwagens zijn bij de grens tussen Polen en Oekraïne of zijn onderweg daar naartoe, zegt hij. Twee vrachtwagens zijn al voorbij het Oekraïense Lviv op weg naar de zwaar getroffen hoofdstad Kiev. "De chauffeurs hebben zelf gezinsleden daar, die willen heel graag helpen. Hopelijk houdt het logistiek gezien stand."