Hielp Saudi-Arabië de aanslagplegers van 9/11? Volgens nabestaanden van 9/11 wel, en met een grote rechtszaak proberen ze nog steeds bewijs boven tafel te krijgen. Terry Strada is één van hen. "Alle wegen leiden naar Saudi-Arabië."
Terry's handen raken de plaats aan waar de naam van haar man, Tom, gegraveerd staan in de Empty Sky gedenksteen. Het monument beeldt de twee torens uit die nu al 20 jaar ontbreken in de skyline van New York. Dan gaan haar handen naar de namen van andere bekenden die bij de aanslagen omkwamen. "Ik raak hun namen altijd even aan als ik hier ben."
"Tom klonk heel paniekerig"
Het is voor Terry bijna niet te bevatten dat het al 20 jaar geleden is dat ze haar man verloor. Haar jongste zoon was op 11 september 2001 4 dagen oud. "Tom verliet die ochtend het huis, hij draaide zich om op de trap en beloofde vroeg thuis te zijn om te helpen met de baby. Dat is de laatste keer dat ik hem heb gezien."
Even later belt Tom haar. "Ik stond voor de tv maar daar was nog niks op te zien. Tom vertelde me dat er een vliegtuig in het World Trade Center was gevlogen. Hij klonk heel paniekerig. We spraken af dat hij via het trappenhuis, het pand zou verlaten. We wisten allebei niet dat het trappenhuis was weggevaagd."
Rechtszaak
Het was het begin van een leven als weduwe en alleenstaande moeder. "Mijn kinderen hebben mij gered. Als ik hen niet had gehad, dan denk ik niet dat ik uit mijn bed was gekomen en normaal had kunnen functioneren."
Maar voor Terry was het ook het begin van een strijd die nu al bijna 20 jaar duurt. Al in 2002 begint ze samen met 3.500 andere nabestaanden een rechtszaak bij een rechtbank in New York tegen Saoedi Arabië. "Meteen na de aanslagen waren er onderzoeken naar wat er gebeurd was. Al snel werd duidelijk dat alle wegen en dan vooral het geldspoor, leidden naar Saudi-Arabië."
Documenten openbaar gemaakt
Het is het begin van een lange strijd, waar niet alleen de Saudische overheid, maar ook de Amerikaanse overheid wordt bevochten door de nabestaanden. Een speciale 9/11-commissie en de FBI deden speciaal onderzoek naar de Saoedische betrokkenheid, maar uit beide onderzoeken kwam geen keihard bewijs.
Maar een deel van het FBI-onderzoek met mogelijk belastend materiaal werd door de Amerikaanse overheid geheim gehouden. Na een dreigement van nabestaanden dat hij niet bij de 20-jarige herdenking hoefde te zijn, besloot de Amerikaanse president Biden deze week dat deze documenten het komende half jaar openbaar gemaakt zullen worden.
Aanwijzingen voor Saoedische betrokkenheid
Een keerpunt denkt Terry Strada. Volgens haar zal nu eindelijk bewezen worden dat de Saoedische overheid de aanslagplegers faciliteerde. Volgens de nabestaanden zijn er al verschillende aanwijzingen dat dat het geval is. 15 van de 19 aanslagplegers waren Saoediërs. Twee van hen zijn geholpen met het vinden van een appartement en het boeken van vlieglessen door een Saoedische man die weer in contact zou staan met het Saoedische consulaat.
Daarnaast zouden leden van de Saoedische geheime dienst in 1999 een 'dry run', een soort generale repetitie hebben gedaan, door te proberen de cockpit van een vliegtuig binnen te komen. En het is algemeen bekend dat Al Qaeda financieel gesteund werd vanuit Saoedi Arabië.
Geld aan terroristen geschonken
Volgens Saoedi Arabië-kenner Leo Kwarten is het niet waarschijnlijk dat de Saoedische overheid als geheel de aanslagplegers heeft gesteund. Maar is wel aannemelijk dat geld van Saoedische liefdadigheidsinstellingen, die gelieerd zijn aan de Saoedische overheid, aan terroristen werd geschonken.
De Saoedische geestelijkheid, die verstrengeld is met het Saoedische bestuur, staat namelijk bekend als dé verspreider van een extremistische vorm van Islam. Bekend is dat terroristische groeperingen in Afghanistan en Pakistan geld uit Saoedi Arabië ontvingen.
Bondgenoot
Kwarten verwacht dat de documenten zullen aantonen dat de Saudische ambassade relaties had met twee aanslagplegers. "Dat ze daar bankrekeningen voor hebben geopend, appartementen hebben geregeld en geld hebben gegeven. Maar je weet nooit of ze ook wisten waarvoor dat geld werd gebruikt."
Dan komt de vraag op waarom de Amerikanen de Saoedi's al die tijd de hand boven het hoofd hebben gehouden. Volgens Kwarten is Saoedi Arabië te belangrijk als bondgenoot voor de Verenigde Staten. Zowel als bondgenoot in de Arabische wereld, als als investeerder in de VS.
'Niemand mag wegkomen met moord'
Volgens Kwarten heeft de Saoedische overheid na 9/11 de charitatieve instellingen flink aangepakt en wordt nu beter gecontroleerd waar het geld uit Saoedi Arabië aan wordt besteedt. Maar is Saoedi Arabië daarmee uitgeschakeld als bron van terrorisme? "Nee", zegt Kwarten. "Want er gaat heel veel geld in om. Binnen het koningshuis en de regering zijn altijd mensen met heel veel geld. Die kunnen dat doorschuiven naar groepen die aanslagen plegen. Dat kun je heel moeilijk in de hand houden."
Terry Strada wil daarom dat Saoedi Arabië nu de consequenties gaat voelen en hoopt dat de documenten die geopenbaard gaan worden nu eindelijk een einde gaan maken aan haar twintig jaar strijd. "Voor mij persoonlijk is het heel belangrijk om Saudi-Arabië verantwoordelijk te stellen voor het aanvallen van de VS op 11 september 2001 en het vermoorden van mijn man. In de kern vind ik dat niemand weg mag komen met moord."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.