"Het grote probleem is angst. Vooroordelen over elkaar moeten we aan de kant schuiven." Mohamed El Bachiri verloor zijn vrouw bij de aanslagen in Brussel van 2016 en roept in een nieuw boek op tot een samenleving waarin verschil mag bestaan.
Op 22 maart 2016 veranderde zijn leven. Trambestuurder Mohamed sliep uit na een avonddienst. Zijn vrouw Loubna, de liefde van zijn leven, was die ochtend vroeg van huis vertrokken. Met de metro. Even na negenen blies een terrorist zichzelf op in haar wagon.
'Gewoon leven niet meer mogelijk'
Loubna was een van de 21 mensen die tijdens die metrorit in Brussel omkwamen. Ook op vliegveld Zaventem werden aanslagen gepleegd. In totaal kwamen 35 mensen om het leven.
"Ik heb goede dagen en slechte dagen", vertelt Mohamed. "Ik probeer mijn leven te leiden zo goed en zo kwaad als het kan. Maar een terugkeer naar een gewoon leven is niet mogelijk. 22 maart 2016 was voor mij het einde van de wereld. We leden een enorm verlies. Het zal ons altijd blijven achtervolgen, mijn kinderen en ik."
Lees ook
Liefde als wapen tegen fanatisme
In zijn nieuwe boek De Odyssee van Mohamed uit hij kritiek op aan de ene kant witte onverdraagzaamheid, maar ook over de manier waarop sommige moslims hun geloof uitdragen. "Ik woon 650 meter bij het huis van een van de terroristen van Parijs vandaan", schrijft hij. "We wonen in dezelfde gemeente, we hebben dezelfde huidskleur, we komen oorspronkelijk uit hetzelfde land, maar onze kijk op het leven en de godsdienst zijn lichtjaren van elkaar verwijderd."
Een jaar na de aanslag liet Mohamed zijn stem voor het eerst publiekelijk horen. Eind 2016 hield hij een TED Talk en een jaar na de aanslagen verscheen zijn eerste boek: Een Jihad van Liefde, een krachtig pleidooi tegen religieuze haat. El Bachiri toonde zich kwetsbaar door zijn verdriet te tonen, maar tegelijkertijd door zijn oproep tot onvoorwaardelijke liefde als wapen tegen fanatisme.
Meer terrorist dan slachtoffer
Zijn nieuwe boek heeft een andere toon. Mohamed beschrijft wat hij het 'geweld van de instellingen' noemt: schooldirecteuren die zijn getraumatiseerde kinderen niet zien staan, kinderpsychiaters die zijn oudste zoon in een isoleercel stoppen, een maatschappelijk werkster die zegt: "We gaan niet flexibel doen. Het zal heel zwaar zijn voor jullie."
Hij realiseert zich dat zijn Marokkaanse afkomst zijn situatie waarschijnlijk niet helpt, net als de wijk waar hij woont: Molenbeek. De terroristen die de aanslagen pleegden in Brussel en een half jaar eerder in Parijs, kwamen daar vandaan. "Achteraf gezien denk ik dat ik misschien niet het ideale uiterlijk had om slachtoffer te zijn", schrijft hij. "Veel empathie of een voorkeursbehandeling was niet voor ons weggelegd, waarschijnlijk omdat ik er meer uitzag als een terrorist dan een slachtoffer."
Fragment uit 'De Odyssee van Mohamed'
'De moslim die ik ben verplaatst zich in anderen: vrienden, collega's, buren die geen moslim zijn. Hoe moeten zij zich voelen als ze horen dat ik hun de vlammen van de eeuwige hel voorspel? Wat een heftige visie onzerzijds. Ik kan me hun antwoord makkelijk voorstellen: 'Wat krijgen we nu? Jullie zijn je zware levensomstandigheden ontvlucht om bij ons te komen werken en leven, en nu zeggen jullie ons dat wij voorbestemd zijn voor de hel? Mooi is dat!'
Angst voor elkaar
Weer roept hij zijn geloofsgenoten op om zich open te stellen voor andere geluiden, geloven en gedachten. Vooral moslimjongeren moeten zich wat hem betreft niet laten inpakken door imams die de Arabische interpretatie van de islam verkondigen.
Tegelijk vindt Mohamed dat Belgen zich meer moeten inspannen om hun islamitische landgenoten beter te leren kennen. "Het gaat om het structurele racisme, dat ons belet ons te ontwikkelen en naar elkaar toe te groeien. Iedereen moet veranderen. Het grote probleem is de angst. De angst voor elkaar. Iedereen heeft vooroordelen over elkaar en die moeten we aan de kant schuiven."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.