Moeten winkels verplicht worden contant geld aan te nemen? 'Dat is wel de duurste en meest onveilige optie'

Winkeliers moeten worden verplicht om naast betalingen met de pinpas ook contant geld te accepteren. Dat wil de SP naar aanleiding van onderzoek van De Nederlandsche Bank, waaruit blijkt dat te veel winkels geen cash meer aannemen.

Die verplichting is hard nodig, zegt SP-Tweede Kamerlid Mahir Alkaya. "Niet alleen voor de 2,6 miljoen Nederlanders die moeite hebben met pinnen en internetbankieren, maar voor de stabiliteit van onze hele samenleving. Contant geld moet een optie zijn om op terug te vallen als er bijvoorbeeld een storing is, of de elektriciteit uitvalt."

'Ik tel niet meer mee'

Hoewel je in de meeste winkels (96 procent) nog altijd kunt betalen met cash geld, zijn er bepaalde plekken waar dat steeds minder wordt, vertelt Renate Evers van ouderenbond ANBO. "Dat geldt bijvoorbeeld voor apotheken, bij één op de acht kunnen mensen alleen nog met pin betalen."

Terwijl het bij apotheken juist belangrijk is om ook cash te kunnen betalen, vervolgt ze. "Je kunt niet zomaar naar een andere apotheek gaan om je medicijnen op te halen." Daarmee wordt een bepaalde groep uitgesloten, vervolgt ze, met vervelende gevolgen: "Mensen voelen zich buitengesloten, dat doet mentaal wat, ze denken: ik tel dus niet meer mee."

Apotheken en overheden

ANBO is het dan ook eens met de verplichting die de SP voorstelt, maar de ouderenbond zou die in instantie willen beperken tot apothekers en overheden, plekken waar bijna ieder mens weleens komt.

Dat er bijvoorbeeld in apotheken niet meer contant kan worden afgerekend is voor senioren een probleem, omdat zij lang niet allemaal internetbankieren hebben, legt Evers uit. "Zij hebben contant geld nodig om te zien hoeveel geld ze nog te besteden hebben. Ze halen het geld van hun bankrekening, besteden dat en als het op is, is het op. Het is een manier om hun uitgaven in het gareel te houden."

'Niet alleen ouderen'

Of de oplossing niet ligt in het digitaal vaardiger maken van ouderen? "Deels wel," erkent Evers, "maar het gaat 4,6 miljoen Nederlanders die niet digitaal vaardig genoeg zijn, een hele grote groep en niet alleen ouderen. Een deel van hen kun je wel digitaal vaardiger maken. Sommigen zijn bang fouten te maken, als je die mensen meeneemt en goed instrueert kan dat werken, maar er zal altijd een groep zijn die het niet kan."

"Het is niet zo dat iedereen die opgroeit met die toepassing de toepassing ook snapt, de ontwikkelingen gaan zo snel. Sommige ouderen zijn net vaardig en dan komt er weer een update en durven ze niet meer. En dan heb ik het nog niet eens over laaggeletterden of mensen met een beperking."

Onveilig en duur

Jan-Willem Burgering van brancheorganisatie de Nationale Winkelraad ziet op zijn beurt niets in een plicht. "Het is absoluut niet zo dat winkeliers het gebruik van contanten ontmoedigen. Contant geld wordt nog veel gebruikt", zegt hij. Maar er zijn sectoren waar contant geld een veiligheidsrisico is, legt hij uit.

In bioscopen bijvoorbeeld, waar maar weinig mensen werken en die tot laat open zijn. "Als we kijken naar de vergelijking tussen cash en pin, dan is het voor de winkelier veel efficiënter om te werken met pin", zegt Burgering. "Omdat het veiliger is, dat is een hele belangrijke oorzaak, en het is ook veel goedkoper. Daarbij komt dat momenteel de afhandeling van cashtransacties heel lastig is. Er is bijvoorbeeld nog maar één waardetransporteur en veel minder afstortlocaties om als winkelier je geld kwijt te kunnen."

'Probleem niet bij de consument neerleggen'

Wat Evers van de ANBO betreft is veiligheid in een winkel geen goed argument. "Je kunt het in een kluis doen met een tijdslot erop. In de bus is dat anders, als iedereen daar contant betaalt heeft een chauffeur een grote tas met geld. We snappen dat dat niet wenselijk is, maar in winkels moet de mogelijkheid van cash er zijn."

"We snappen dat de kosten voor winkels en voor het afstorten voor contant geld steeds hoger worden, maar dat is een probleem aan de achterdeur dat je niet aan de voordeur moet oplossen. Je moet dat niet bij de consument leggen, dan moet je zorgen dat het minder duur is of meer mogelijkheden verzinnen. Je kan het niet bij die groep neerleggen die afhankelijk is van contant geld."