Moeten boeren langer wachten op perspectief en 3 andere vragen over vertrek landbouwminister Henk Staghouwer

Hij was pas 8 maanden bezig, maar is alweer vertrokken: landbouw minister Henk Staghouwer (ChristenUnie) vond zichzelf niet de aangewezen persoon om boeren toekomstperspectief te bieden. Politiek commentator Joost Vullings over hoe het nu verder moet.

1. Was het een kwestie van 'wanneer' en niet van 'of' Henk Staghouwer op zou stappen?

"Staghouwer voelde zich niet de juiste man op de juist plek en premier Rutte straalde vanmiddag in de Tweede Kamer uit dat het van hem niet had gehoeven. En ook de coalitie lijkt er ook enigszins door overvallen. Ze wisten dat hij het moeilijk had, maar zagen dit niet aankomen."

2. Wat betekent het vertrek van Staghouwer voor het toekomstperspectief van de boeren? Loopt alles nu vertraging op?

"Rutte zegt van niet. Hij zegt: 'We hadden toch al besloten om te wachten op stikstofbemiddelaar Remkes, die praat met de sector'. Maar in eerste instantie had er in juli natuurlijk al een brief met een toekomstperspectief moeten liggen. Voor dat examen was Staghouwer al gezakt. Vorige week kwam hij met zijn herexamen en dat vond de ministersploeg niet voldoende."

"Maar wat je hoort is natuurlijk dat als een minister zelf een opdracht moeilijk vindt, je ambtenaren hebt die goed in een dossier zitten en het goed in de vingers hebben, dat je plat gezegd als minister soms alleen nog maar je handtekening hoeft te zetten. Maar uit het ministerie komt het nu dus ook niet."

"Wat je hoort is dat wat er nu gevraagd wordt van het ministerie, zo ingaat tegen het denken van de afgelopen jaren. Het is een transitie en kennelijk is het heel moeilijk om die omslag te maken. Er is iemand nodig die heel sturend optreedt, dat was dus niet de sterkste kant van Henk Staghouwer, kunnen we wel oordelen."

3. Is het ministerie van Landbouw een moeilijk ministerie om te besturen?

"Eigenlijk had je heel simpel gezegd een good cop-, bad cop-situatie. Met minister Christianne van der Wal van Stikstof als bad cop, die zegt dat de uitstoot minder moet worden en Staghouwer als good cop, die met een tegengeluid kon komen, met 25 miljard euro als zijn jackpot. Maar dat is dus niet gelukt. Van der Wal deed wel haar werk en daarmee is het scheef getrokken. Remkes is aangesteld om het nu glad te strijken, maar dat had Staghouwer moeten doen."

"Wat je ook ziet is dat dit ministerie erg gericht was op de boeren, maar nu ook moet communiceren met afnemers. Met de supermarktketens en de verwerkende industrie. Maar het ministerie blijft hangen op het niveau van de boeren en blijft achter met wetgeving voor de afnemers."

4. Welke namen gaan er rond in Den Haag om Staghouwer te vervangen?

"Ik sprak Segers net en hij is op zoek. Er is een long list, maar het kan nog wel even duren, zei hij net tegen mij. 'Ga uit van minimaal een week, misschien wel twee', zegt hij. Het is natuurlijk ook wel een hele lastige klus. Segers wil diepgaande gesprekken voeren, omdat iemand sterk genoeg moet zijn om deze klus te klaren."