Misbruikslachtoffers in de sport: 'Het is zo moeilijk om je verhaal te vertellen'

Er komen steeds meer schokkende details naar buiten in de misbruikzaak rond de Rotterdamse atletiektrainer Jerry M. Omdat niemand aangifte deed, kon hij jarenlang rond blijven lopen. Hij kreeg zelfs een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG).

Hoe kan het dat hij zo lang bleef rondlopen en hij door de jaren heen bij meerdere clubs kon toeslaan? Zwemster Ela Hutten, zelf slachtoffer van seksueel misbruik, heeft wel een idee waarom. "Er zijn heel veel voorvallen waar we niets van weten, en dat zijn er veel meer dan we denken."

'Het gaat heel sluipend'

Hutten schreef een boek over het misbruik door haar zwemcoach, 'Onder Water'. Tussen haar twaalfde en haar veertiende hield dat misbruik aan. "Het gaat heel sluipend, al had ik al vrij snel door dat het niet klopte. Maar je zit er al snel diep in, en hoe kom je daar dan weer uit?"

Over het misbruik durfde ze lang niet te vertellen, onder andere door chantage van haar zwemcoach. Ook werden haar schreeuwen om hulp vaak niet gehoord. "Ik probeerde het een vriendinnetje te vertellen, dat hij me had gezoend, maar daar deed ze niets mee. Mensen hebben ook gezien dat hij bijvoorbeeld op mijn kont sloeg, maar volwassen mensen hebben dat niet als grensoverschrijdend gedrag opgevangen."

Koude rillingen

Ook oud-Vitessespeler Renald Majoor herkende veel in de misbruikzaak rond Jerry M. "Je krijgt er koude rillingen van. Ik heb het hele verhaal doorgelezen en het is echt ongelooflijk dat dit gebeurt." Als twaalfjarige jeugdspeler werd Majoor misbruikt door zijn teamleider. Vorig jaar vertelde hij uitgebreid zijn verhaal, wat op veel aandacht kon rekenen. "Ik schrok ervan hoe groot dat werd."

Majoor deed aangifte tegen zijn misbruiker, net als Vitesse. "Maar het is ontzettend moeilijk om je verhaal te vertellen. Het is een heel pijnlijk proces."

Taakstraf

Het is begrijpelijk dat veel slachtoffers daar niet doorheen willen. Ook Ela Hutten wilde soms dat ze liever geen aangifte had gedaan. Toen zij uiteindelijk over haar misbruik vertelde, werd de KNZB ingelicht, maar een officiële aangifte bij de politie gedaan. "Mijn coach is strafrechtelijk vervolgd, maar dat komt niet bij de KNZB terecht. Hetzelfde speelt nu bij de atletiekbond, waar het misbruik bij de tuchtrechter is gemeld."

Doordat het proces zo lang duurde, kwam de dader er met een taakstraf vanaf. "Al heeft hij daar zelf voor gezorgd. Na mij zijn er nog meer slachtoffers van dezelfde man geweest. Soms denk ik: had ik maar geen aangifte gedaan."

Signaleringsborden

Renald Majoor pleit voor signaleringsborden op elke sportclub, om misbruik bespreekbaar te maken. "Op die borden moet iedereen binnen een vereniging kunnen zien wat de weg is als grensoverschrijdend gedrag zich voordoet. Er zou een soort meldpunt moeten zijn waar je je verhaal kan vertellen."

Om slachtoffers hun verhaal te laten vertellen, begon hij ook een stichting: De Stilte Verbroken. Hier kunnen misbruikslachtoffers in de sport bij lotgenoten hun verhaal kwijt. Een deskundig vangnet daarachter kan helpen bij vervolgstappen. Ela Hutten benadrukt ook het belang van het verhaal van slachtoffers aanhoren. "Vaak worden ze niet serieus genomen en dan gaat het al fout. Meldingen raken kwijt, of aangifte doen wordt afgeraden. Slachtoffers móeten gehoord worden."

Eind 2017 deed EenVandaag onderzoek onder 15 duizend sporters in verenigingsverband. Honderden van hen zeiden dat ze te maken hebben gehad met seksueel misbruik. Ook toen vertelden veel slachtoffers hun verhaal: