Misbruikdrama: sportwereld en strafrecht moeten samenwerken

De overheid moet meer doen om misbruik binnen de sportwereld tegen te gaan. "Er moet nadrukkelijker worden samengewerkt tussen de sportbonden en het strafrecht." Daarvoor pleit hoogleraar Sport en Recht Marjan Olfers.

Olfers wil dat er een centraal meldsysteem komt dat het tuchtrecht van de sportbonden en het strafrecht met elkaar in verbinding brengt. Zo kan iemand die over de schreef gaat geen Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) meer krijgen. De Atletiekunie wil ook dat de wet snel wordt aangepast om zo ontuchtplegers uit de sportwereld te kunnen weren. Nu heeft alleen een strafrechtelijke uitspraak gevolgen voor het verkrijgen van zo'n Verklaring Omtrent het Gedrag.

Bekentenis

De roep om maatregelen komt nadat dit weekend het nieuws naar buiten kwam over een grote misbruikzaak binnen de sportwereld. Atletiektrainer Jerry M. uit Rotterdam misbruikte tientallen jaren meisjes tussen de 11 en 18 jaar oud. Dat gebeurde bij meerdere sportclubs. De man heeft afgelopen zomer een bekentenis afgelegd bij de tuchtcommissie van het Instituut Sportrechtspraak (ISR). Vervolgens is hij geroyeerd als lid van de Atletiekunie.

Er is geen aangifte tegen hem gedaan en dus hoeft hij niet voor de rechter te verschijnen. Olfers: "De sport streeft een veilige sport na, maar strafrecht streeft maatschappelijk belang na. We hebben dat strafrecht niet voor niets, als jij een straf begaat hoort daar een sanctie op gevolg nu is dat deze man vrij rondloopt en dat is verschrikkelijk. En als je dat ziet vanuit een maatschappelijk oogpunt hoort daar straf uit te volgen."

Dader loopt vrij rond

De zaak van deze Jerry M. legt de problemen van seksueel misbruik en intimidatie binnen de sportwereld opnieuw bloot. Ondanks verschillende meldingen en signalen kon hij jarenlang doorgaan met het seksueel misbruiken van minderjarige sporters. Veel ongeloof is er vooral over het feit dat hij ondanks eerdere meldingen gewoon weer aan de slag kon als coach bij een andere atletiekvereniging.

Inmiddels is duidelijk geworden dat hij tenminste negen jonge meisjes seksueel heeft misbruikt, met in sommige gevallen zelfs zwangerschappen tot gevolg. Maar vermoedelijk zijn er meer slachtoffers. De Rotterdammer loopt vrij rond, omdat niemand aangifte tegen hem heeft gedaan. Ook is een aantal zaken verjaard.

Onderzoek EenVandaag: seksuele intimidatie bij amateursporters van alle sporten

EenVandaag hield eerder een groot onderzoek onder amateursporters over seksueel misbruik. Maar liefst 642 deelnemers vertelden dat zij te maken hebben gehad met seksuele intimidatie op hun sportclub, recent of in het verleden. Dit varieert van serieuze verbale intimidatie (60 procent) tot ongewenste aanraking (47 procent) en ernstiger misbruik zoals aanranding en verkrachting (14 procent). De slachtoffers doen aan allerlei soorten sporten. Voetbal, zwemmen en turnen worden het meest genoemd. Tweederde is minderjarig (67 procent), de helft (51 procent) is zelfs jonger dan 16 jaar.

Uit het onderzoek van het Opiniepanel van EenVandaag blijkt ook dat slachtoffers zich schamen om over hun ervaring te vertellen. Eén op de tien (11 procent) heeft melding gemaakt bij de sportclub en slechts 1 procent heeft aangifte gedaan. De helft (47 procent) durft niemand over de seksuele intimidatie te vertellen. Ze zijn bang dat ze niet geloofd zullen worden. Of ze denken dat 'het zo hoorde', zeker bij gevallen van langer geleden. Veel sporters vertellen hun verhaal voor het eerst in het onderzoek van EenVandaag.

Slachtoffers jarenlang niet goed beschermd

Volgens Slachtofferhulp Nederland laat het misbruikdrama binnen de atletiek opnieuw zien dat vermeende slachtoffers van seksuele intimidatie en misbruik in de sportwereld jarenlang niet goed beschermd waren. "Wij zijn dan ook blij dat (naar aanleiding van de bevindingen van Commissie De Vries) NOC*NSF en de sportbonden gezamenlijk de structuur binnen sportclubs aanpassen om op die manier seksuele intimidatie en misbruik actiever te bestrijden. Dit zijn eerste stappen in de goede richting om (potentiële) slachtoffers te beschermen. De praktijk zal moeten uitwijzen of de nieuwe structuur effect sorteert."