De Nederlandse ministeries hebben in 2018 voor 25 miljoen uitgegeven aan het inhuren van de landsadvocaat. Dat blijkt uit cijfers in handen van EenVandaag. Nog nooit was het bedrag hoger.
De landsadvocaat, het kantoor Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn, adviseert en vertegenwoordigt de Nederlandse Staat in juridische procedures. In 2017 kostte het inhuren van de landsadvocaat de ministeries nog 23 miljoen euro.
Justitie en Veiligheid is koploper
Koplopers als het gaat om het inhuren van de advocaat zijn het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Defensie. Justitie en Veiligheid gaf in 2018 5,5 miljoen euro uit, bij Defensie was dat 4,7 miljoen. Deze kosten staan nog los van de juridische kosten die binnen de ministeries worden gemaakt. Het ministerie van Algemene Zaken huurde de landsadvocaat het minst in: daar bleef de teller steken op 100 duizend euro.
De duurste zaak van 2018 is van Defensie. Het gaat om advies over het project 'Grensverleggende IT', het zogeheten GrIT-programma. Defensie gaf hiervoor in 2018 1.338.000 uit aan de landsadvocaat.
De duurste zaken van 2018
- Advies programma GrIT - 1.338.000 euro (Defensie)
- Herziening Gasgebouw - 335.000 euro (Economische Zaken en Klimaat)
- Arbitrage (ver)bouw rechtbank Zwolle-Lelystad - 330.000 euro (Binnenlandse Zaken)
- Advies saneringssubsidies woningcorporaties - 169.000 euro (Binnenlandse Zaken)
- Procedure financiële zekerheid kernenergie - 161.000 euro (Infrastructuur en Waterstaat)
- Staat/Stichting Urgenda - 158.000 euro (Economische Zaken en Klimaat)
- Geschil Julianakanaal Limburg - 153.000 euro (Infrastructuur en Waterstaat)
- Tuchtprocedure accountant woningcorporatie - 148.000 euro (Infrastructuur en Waterstaat)
- Aansprakelijkheidsprocedure (bestuurders) trustkantoor - 147.000 euro (Financiën)
- Staat/LTO (Fipronil) - 145.000 euro (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
De procedure- en advieskosten in de zaak rond stopzetting kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst (282.000 euro) staan hier niet bij, net als de afwikkeling schadeverzoeken van de gaswinning Groningen, omdat het 'om 2400 individuele zaken gaat'. Dat kostte het ministerie van Economische Zaken en Klimaat 966.000 euro.
Orde van advocaten: 'Toename schuurt ten opzichte van bezuinigingen rechtsbijstand'
De Nederlandse orde van advocaten vindt de toename in de uitgaven van de ministeries zorgelijk. "Het schuurt dat de overheid steeds meer geld uitgeeft aan rechtszaken onder meer tegen burgers, terwijl er volstrekt onvoldoende budget beschikbaar wordt gesteld voor rechtsbijstand aan diezelfde burger."
Minister Dekker van Rechtsbescherming wil de rechtsbijstand fors herzien. Volgens hem is een rechtszaak vaak geen échte oplossing voor een probleem. In zijn plannen voor een nieuw stelsel wordt ingezet op het terugdringen van het aantal rechtszaken door burgers. "Ook in dat licht is het op z'n minst merkwaardig te noemen dat de overheid zelf steeds meer procedeert en daar steeds meer geld voor uittrekt", aldus de orde van advocaten.
SP: 'Onacceptabel'
Het recordbedrag dat ministeries afgelopen jaar uitgaven aan inhuren van de landsadvocaat, komt bovenop de kosten die de ministeries al maken met hun eigen juridische afdelingen en hun eigen advocaten.
"Onacceptabel", zegt Michiel van Nispen van de SP. "Deze toename is onverklaarbaar en niet acceptabel. De toegang tot het recht voor mensen staat onder grote druk, sociaal advocaten worden zwaar onderbetaald. Maar de overheid huurt zelf volop dure advocaten in om tegen mensen te procederen. De uurtarieven moeten nu ook openbaar worden gemaakt. De minister heeft wat uit te leggen." Van Nispen kondigt aan Kamervragen te gaan stellen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.