Meer feeling met nieuw ontwerp eurobiljetten? 'We hoeven er geen wonderen van te verwachten'

De Europese Centrale Bank wil nieuwe eurobiljetten ontwerpen, om zo Europeanen meer 'feeling' te laten krijgen met onze valuta. Maar hoe verbonden voelen we ons eigenlijk met de euro? Weet jij bijvoorbeeld wat er op een briefje van 20 staat?

"De bedoeling is om de biljetten zo te ontwerpen dat het voor jongeren herkenbaarder is en Europeanen zich er beter mee kunnen identificeren", zegt de president van de Europese Centrale Bank Christene Lagarde.

Digitale samenleving

Identificeren wij als Nederlanders ons überhaupt met de euro? Volgens Nibud-directeur Arjan Vliegenthart deden we dat vroeger wel met de gulden, maar zijn de tijden flink veranderd.

"Dat komt doordat de samenleving simpelweg veel digitaler is geworden en mensen minder met contant geld betalen", zegt Vliegenhart.

'Nederland was trots op de euro'

Bij de invoering van de euro was Nederland een grote voorstander, vertelt Harald Benink, hoogleraar Banking and Finance aan de Tilburg University. "Nederland was ook heel trots op de euro en dat lijkt nu een stuk minder te zijn."

De reden? De bankencrisis van 2008. "Daardoor kwamen veel euro-landen, met name in Zuid-Europa, in de problemen. Daar werden enorme reddingspakketten voor opgetuigd. We hebben dus een crisis gehad met de euro en ik denk dat dat daardoor mensen in Nederland, en ook andere Noord-Europese landen, sceptischer zijn geworden", zegt Benink.

Hoe kijkt Europa naar haar eigen munt?

Ook in die Zuid-Europese landen is het imago van de valuta sindsdien veranderd. "De euro werd veel te hoog gewaardeerd ten opzichte van de oorspronkelijke valuta's als de drachmes en lires", vertelt Hendrie van Maanen, docent Europese cultuur aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE).

"De economische crises hadden echt met die euro te maken, en daarin is de euro dus helemaal niet zo positief."

Baltische landen

In Oost-Europa is het weer een heel ander verhaal, vervolgt Van Maanen. "Wat lange tijd in Oost-Europa het geval was, is dat men betaalde met dollars of met de D-mark, omdat hun eigen munt instabiel waren. Daar is een einde aan gekomen sinds de komst van de euro."

Maar of dat dan ook automatisch betekent dat ze zich daardoor met de munt identificeren? "Dat vraag ik me af", zegt Van Maanen. "De houding tegenover Europa in landen als Polen en Hongarije is niet altijd overtuigend. Ik denk dat de meest positieve landen toch wel de Baltische landen zijn, zoals Estland en Letland."

Wat delen wij?

"Sinds de jaren 60 is Europa bezig met eenheid, maar dat is verdraaid ingewikkeld omdat we niet diezelfde taal spreken", zegt Van Maanen. "Dat komt omdat we geen gedeelde culturele achtergrond en religie hebben. Maar men probeert het wel, bijvoorbeeld met zo'n munt."

Maar die munt is niet het enige. "Je hebt de Europese vlag, of het lied van Europa, Ode An die Freude, wat heel weinig mensen overigens met Europa identificeren. Sommige mensen vinden dat Europa het Eurovisie Songfestival is, en anderen weer de Champions Leauge", zegt Hendrie van Maanen.

Betalen met een Merkeltje?

Nu staan er deuren en poorten op de euro biljetten, maar hoe moeten de nieuwe biljetten er uit komen te zien? Volgens Hendrie van Maanen van de CHE moet dat iets of iemand zijn die voor iedereen herkenbaar is. "Maak dan een biljet van 50 met Erasmus, zodat je gelijk weet: dit is een Erasmus. Of Merkel bijvoorbeeld. Al is zij nog iets te jong in de geschiedenis om heilig te verklaren."

Maar of dat een verdeeld Europa bijeen brengt, is ook maar de vraag, zegt hoogleraar Harald Benink. "Dat hebben ze volgens mij 20 jaar geleden geprobeerd, om beroemde auteurs en schrijvers af te drukken, maar dat geeft altijd in een deel van de landen weer oppositie. We moeten hier geen wonderen van verwachten."