Mart op maandag: Oranje boven, of...?

Verleden week werd me gevraagd of ik de prestaties van Ajax en Tom Dumoulin naast elkaar kon zetten en kon verklaren waarom de Amsterdammers de Europese beker gingen winnen en waarom de Maastrichtenaar Tom Dumoulin met afstand de Giro ging winnen. 

De dienstdoende redacteur van het programma liep waarschijnlijk in de polonaise mee die zich snel in Nederland gevormd had. Als wij ook maar ergens een beetje succes zien, vooral op populair sportief gebied, dan gaan we in de overdrive en overdrijven we ook meteen.Ik moest begrijpen dat Ajax alleen maar het veld op hoefde te komen in Stockholm en dan kwam alles voor elkaar. Manchester United? Makkie.

Hoe dat verlopen is, zal ook bij u lezer, flink aangekomen zijn. Zelden verloor een voetbalploeg kanslozer dan Ajax in Zweden. Heel Nederland steigerde toen die eigenwijze coach van Manchester arrogant op zijn gat bleef zitten bij de eerste goal van zijn ploeg. Heel Nederland had moeten steigeren om de verschrikkelijke blunder die Ajax-verdediger Riedewald maakte, een blunder die al het gehele seizoen het spel van Ajax dicteert en soms zo hinderlijk vervelend maakt. Een ingooi betekent dat je de bal moet zien te behouden en er iets leuks mee kunt gaan doen, maar dat lukt Ajax maar heel zelden. Deze ingooi was een blunder; nooit had de betrokken speler nagedacht over wat hij deed. Nooit had hij voorzien wat de gevolgen van zijn ondoordachte actie waren. Triest. De bal weggeven zoals nu gebeurde was gênant tot in de derde macht. Wedstrijd gespeeld en die, zoals men zei, arrogante Portugees had meteen zijn zin.

Dit was een wedstrijd waarin ervaring zo’n hoofdrol speelde, dat je meteen wist dat die spelers van Ajax er verder niet aan te pas kwamen. Van coach tot en met de laatste speler kon je zien dat er geen antwoord gevonden kon worden op datgene dat Manchester deed.

Topsport heeft een bovenlaag, zeg maar een zolder. Daar, op het hoogste niveau, komt een mens zelden. Ajax heeft eraan mogen ruiken, maar zo’n uitgenashte ploeg als United, met spelers die allen iets meer in hun geestelijke bagage meetorsten, wist op eigenlijk eenvoudige wijze de zwaar tegenvallende finale te beheersen.

Helaas voor Ajax, maar velen, maar zeker niet allen zullen hiervan geleerd hebben. Top-sport speelt zich in kringen af waar geestelijk evenwicht en overleg, alsmede het vinden van oplossingen op overzichtelijke problemen de hoofdbestanddelen van het gehele spel zijn. Ajax en iedereen erbij betrokken, bleken nog niet zover te zijn in hun ontwikkeling. De 2-0 was een dodelijk pak slaag. Wel leerzaam overigens.

En hoe kwam het toch dat vrijwel iedereen in ons land, bijna ongegeneerd, er maar vanuit ging dat het voor de Amsterdammers wel een makkie zou worden. Waar komt die bijna gulzig aandoende zelfoverschatting toch vandaan?

Afgelopen week, toen Dumoulin een goede twee en een halve minuut voorsprong op alle tegenstanders had, wisten we het ook zeker: makkie. Alleen nog al die hanige aanvallers in de bergetappes volgen en dan kwam het wel goed.

Zo ging het dus niet. De laatste week werd een geweldige test voor de Limburger die, op een zeldzaam stomme fout na (door achterin het peloton te gaan zitten in een bergetappe) een vrij slimme manier van koersen aan zichzelf voorlegde. Hij wist dat hij iets minder was in de beklimmingen en dat hij slechts overeind kon blijven als hij zichzelf niet in het rood zou fietsen. Zoiets vraagt zelfbeheersing, overleg en een behoorlijk geestelijke rijpheid. Zeker op de laatste zaterdag toen hem het licht uit de ogen werd gereden door de mannen die hem gezamenlijk wilden slachten. Omdat al die mannen wisten dat hij op zondag meer kon dat zij samen.

Ook dat is topsport; het kennen van de sterke en zwakke kanten van je tegenstander(s).

Natuurlijk moest ook Dumoulin in samenwerking met Jungels en Mollema zijn topsport uit gaan oefenen, omdat voor hem een identieke manier van samenwerking daarom vroeg.

Soms is topsport ook vreselijk vilein, gemeen, oneerlijk of wat wil je meer? Dan is veel toegestaan.

Maar Dumoulin wist ook dat hij, fysiek kapotgereden als hij was, op slechts één manier zijn doel kon halen: geloven in zichzelf, zichzelf in zijn eigen comfortzone zien te krijgen en daar nooit meer uit weggaan.  Of zoals het me eens is uitgelegd: geestelijk sterker zijn dan fysiek.

Zo’n oplossing is geen sinecure. Dat betekent dat je karaktervast, sterk en vasthoudend moet zijn; er is dan geen plaats voor fouten en die maakte hij dus ook niet. Hij versloeg niet alleen de gezamenlijke tegenstand, hij verpulverde de geesten van die mannen, die niets anders konden doen dan zwakjes lachen op het ereschavot en daarachter, zwak lachen en meteen opkrassen. Hun nederlaag was hard aangekomen.

Dumoulin bewees dat geestelijke rijpheid waarschijnlijk het meest belangrijke onderdeel van topsport is. Weten wat je doet, waarom je het doet en je niet laten afleiden. Nooit. Het proces om zover te komen is boeiend en niet beschikbaar voor iedereen. De gehele Ajax-selectie kon hiervan leren.

En wat onze bijna ongegeneerde Oranje jubel betreft: op naar Het Vrijthof en juichen voor die jonge vent die bleef nadenken. Zelfs in uiterst kritieke situaties. Topsport is een vak voor eenzamen.