Marijke wacht al maanden op de juiste psychische hulp: 'Ik ben bang dat het verkeerd gaat'

"Als ik niet op tijd geholpen word, dan ben ik bang dat het verkeerd gaat." Marijke Groot staat al maanden op de wachtlijst voor de psychische hulp die ze nodig heeft bij een ggz-instelling.

Het personeelstekort in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) leidt tot calamiteiten en soms zelfs met fatale afloop. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft voor De Groene Amsterdammer en dagblad Trouw gekeken naar incidenten in instellingen met een dodelijke afloop. In bijna de helft van de onderzochte gevallen van de afgelopen anderhalf jaar speelde personeelstekort een rol. Onder een incident valt bijvoorbeeld zelfmoord of een poging daartoe, brand, medicatiefouten of een geweldsincident.

'Uitknijpcontracten' zorgverzekeraars

Cobie Groenendijk, psychiater in Amsterdam, verbaast zich niet over het personeelstekort binnen de ggz. "Verzekeraars persen de ggz-instellingen met 'uitknijpcontracten' uit. Alles moet goedkoper en bedden worden afgebouwd. Ook ervaren zorgverleners een enorme administratiedruk. Gevolg is dat personeel de ggz verlaat. Dat is ontzettend jammer."

Koen Venekamp van Zorgverzekeraars Nederland herkent zich niet in het beeld dat Groenendijk schetst. "Dat er bezuinigingen plaatsvinden is onjuist. Uitgaven aan de volwassenen-ggz zijn de afgelopen jaren juist gestegen: van 3,2 miljard euro in 2013 tot 3,5 miljard euro in 2017. Eind vorig jaar werd bovendien bekend gemaakt dat er juist beveiligde bedden bijkomen. Dat was een wens van onder meer de sector, politie en justitie. Het met beschuldigende vinger wijzen naar één partij helpt niet om het probleem op te lossen. Het blijkt niet eenvoudig alle wachttijden terug te brengen tot een acceptabel niveau. Daarom moeten we samen de schouders eronder blijven zetten."

De ggz ligt al langer onder vuur. Zo lukt het maar niet om de wachtlijsten korter te maken. Dat ervaart Marijke op dit moment. "Een jaar geleden pleegde mijn broertje zelfmoord. Dat was het moment dat ik er aan onderdoor ging. Ik raakte overspannen en in een depressie." Inmiddels staat ze al maanden op een wachtlijst voor hulp. "Mijn behandelaar zei tegen me: dat ga je niet overleven." Via sociale media schreef ze een brandbrief over het probleem. Inmiddels is deze door duizenden mensen gedeeld.

'Het gaat niet zo lekker in de ggz'

Cobie Groenendijk herkent zich in het verhaal van Marijke. "Ik vind het droevig, maar ben wel blij dat ze strijdbaar is. Dat hebben we nu nodig. Patiënten en zorgverleners moeten de werkelijkheid van de ggz naar buiten brengen. Je kunt blijven zeggen dat we kampen met wachtlijsten en een tekort aan zorgverleners hebben, maar dit is gevolg van gekozen beleid. Je krijgt geen betekenisvolle zorg meer. Dat frustreert me."

Marijke denkt dat als de wachtlijst korter was geweest, ze beter met haar problemen om had kunnen gaan. "Dan was de kans dat ik een paar weken geleden op de intensive care lag een stuk kleiner."

Politiek moet regie nemen over zorg

Groenendijk vindt dat zorg niet meer uitbesteed moet worden aan zorgverzekeraars met commerciële belangen. Er ligt wetgeving in de Eerste Kamer waarin staat dat zorgverzekeraars winst willen gaan uitkeren aan aandeelhouders. Dat geld moet niet naar de aandeelhouders, maar naar de patiënten en zorgverleners. Dan komt er de financiële ruimte om professionals weer de ggz in te krijgen. De politiek moet daar de regie in nemen." Koen Venekamp bestrijdt dat. "Zorgverzekeraars hebben geen commerciële belangen, de belangen die zij hebben zijn die van hun verzekerden."

Marijke wacht nog steeds op de beste behandeling. "Ik zoek nu hulp buiten de ggz-instellingen om. Ik probeer de strijdlust vast te houden en te zorgen dat ik hulp krijg, maar als ik langer moet wachten dan ben ik bang dat het verkeerd gaat."

Heb jij of een dierbare hulp nodig? Stichting 113 Zelfmoordpreventie is 24/7 per dag bereikbaar via 0900 0113 of via www.113.nl.