Lui en telefoonverslaafd: het imago van Generatie Z is te negatief, vindt deze psycholoog

Ze zijn lui, telefoonverslaafd en kunnen niet kiezen. Het is het beeld van Generatie Z, de jongvolwassenen van nu. Maar dit klopt niet, vinden psycholoog Jos Ahlers en trendwatcher René Boender. De jongeren houden juist van aanpakken en toekomstdenken.

Wie geboren is tussen 1995 en 2012 hoort bij de zogenoemde Generatie Z. Ahlers en Boender schreven het boek 'Gen Z. Verlangen naar verandering' en spraken hiervoor met twintigduizend Nederlandse jongeren, deden literatuuronderzoek en gebruikten data om de generatie binnenstebuiten te keren, de conclusie: Generatie Z is geweldig.

Negatief beeld

Maar het imago van Generatie Z laat nogal te wensen over. Ze zouden lui zijn, niet weten wat ze willen in het leven en dankzij de gemakken van alle afhaalservices kunnen ze niet eens meer een fatsoenlijke maaltijd koken.

Dit staat in schril contrast met hun voorgangers: de prestatiegerichte, hardwerkende, zelfontplooiende generatie Y. Zij maakten de opkomst van internet mee en hebben geleerd dat niets onmogelijk is. Hun motto? The sky is the limit.

'Druk op Generatie Z is enorm'

Psycholoog en schrijver Ahlers wil het beeld over de jongeren van nu graag nuanceren. "De druk op Generatie Z is enorm", zegt Ahlers. "Ze moeten al op hun 13e of 14e een profiel kiezen en daarna nog een studie. Ze hebben zoveel keus en dat maakt het erg lastig. En als je verkeerd kiest, ben je de sigaar."

"Bij sommigen werkt deze druk positief, maar anderen gaan erdoor 'op slot'", legt hij uit. "Zij nemen een tussenjaar en dan nog één en nog één. Uiteindelijk komt het met iedereen goed, alleen hebben sommigen last van opstartproblemen."

Formatieve jaren

Zo heeft Generatie Z in hun 'formatieve jaren' de economische crisis meegemaakt. Hierdoor zijn ze pragmatisch en economisch ingesteld. De formatieve jaren zijn ongeveer van het 12e tot 20e levensjaar en vormen je voor de rest van je leven.

Stel, de ouders van een kind verloren hun baan in de crisis. Dat krijgt het kind ongetwijfeld mee en zal daardoor later minder risico's nemen op de arbeidsmarkt. Hij of zij kiest voor een stabiele basis. Jongeren van Generatie Z kiezen daardoor eerder voor een opleiding waar toekomst in zit dan voor een opleiding waar hun passie ligt, maar die geen toekomst biedt.

Generatie Z aan het woord over hoe zij zichzelf en de wereld zien.

'We' in plaats van 'me'

Dat ze doelgericht kiezen voor een opleiding met toekomst betekent niet dat ze niet idealistisch zijn. Zo vinden de jongeren het klimaat bijvoorbeeld erg belangrijk en voeren ze actie voor een betere wetgeving. De millennials van Generatie Y hebben nauwelijks geprotesteerd voor het klimaat, terwijl de klimaatproblemen al heel lang spelen.

Een mogelijke verklaring voor hun inzet is dat Generatie Z meer gericht is op gelijkheid en een betere toekomst. "Generatie Z is gefocust op 'we', generatie Y op 'me'", zegt Ahlers.