De luchtkwaliteit is ondermaats in Nederlandse klaslokalen. Kinderen zitten gemiddeld driekwart van de tijd in lokalen met te veel CO2 en dus te weinig zuurstof. Daardoor blijven ze achter in hun ontwikkeling.
Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Maastricht. Leerlingen die in een slecht geventileerd klaslokaal zaten, scoorden lager op de CITO-eindtoets, met als resultaat 13 procent minder kans op een havo- of vwo-advies.
'Maatschappelijk belangrijk resultaat'
"Ze hebben daarmee een veel lagere kans op deelname aan het hoger onderwijs", zegt hoogleraar vastgoedfinanciering aan de Universiteit Maastricht, Nils Kok.
"Gezien de economische waarde van een hbo- of wo-opleiding in het werkzame leven is dit een opmerkelijk en maatschappelijk belangrijk resultaat."
Muf en bedompt
Vaak weten leerkrachten intuïtief wel dat de luchtkwaliteit in hun klaslokaal ondermaats is: het lokaal is dan muf en bedompt. Maar volgens de onderzoekers van de Universiteit Maastricht is hier weinig aandacht voor vanuit de inspectie. Er worden wel controles van de luchtkwaliteit uitgevoerd, maar vaak is dat een momentopname en dus niet representatief.
Sinds februari dit jaar kunnen scholen een gratis CO2-meter krijgen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op deze meter kun je zien wanneer een raam of deur open moet. Maar voor het systematisch verbeteren van luchtkwaliteit is een grootschaliger investeringsprogramma nodig, vindt de PO-raad, de koepelorganisatie van Nederlandse basisscholen.
CO2-norm massaal overschreden
Schoolgebouwen moeten voldoen aan een minimale luchtverversingsgraad om zo de hoeveelheid CO2 in het gebouw te verminderen. Dat is vastgesteld in de ventilatierichtlijn van het RIVM in het Bouwbesluit. Daarin staat dat scholen die voor 2012 gebouwd zijn maximaal 1200 microgram CO2 per liter lucht mogen hebben. Voor scholen die na 2012 gebouwd zijn is de maximale grens 950.
Maar uit het Maastrichtse onderzoek blijkt dat de maximale CO2-norm massaal wordt overschreden. "Driekwart van de dagen dat de kinderen in de klas waren, zaten ze in lucht boven die 1200-norm. Dat betekent dat kinderen in Nederlandse scholen gemiddeld genomen in lucht zitten waar te veel CO2 en dus te weinig zuurstof in zit", zegt hoogleraar Nils Kok.
'We moeten investeren'
Onlangs presenteerden de PO-raad en de Verenging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een manifest voor Goede Schoolgebouwen. In dit manifest roepen ze op om van goede, gezonde en duurzame schoolgebouwen een beleidsprioriteit te maken.
"Decennialang is er onvoldoende geïnvesteerd in onze schoolgebouwen, de middelen schieten tekort", zegt voorzitter Freddy Weima van de PO-raad. "Jaarlijks is er zo'n 730 miljoen euro nodig, gedurende 30 jaar, om het op orde te krijgen. Doen we dat niet, dan blijven we te maken hebben met een gebrekkig binnenklimaat." Hoogleraar Kok is het daarmee eens: "Dit is het moment om regelgeving voor luchtkwaliteit aan te scherpen. Dat betekent dat we de gestelde maximale CO2-niveaus streng moeten handhaven."
'Het laatste dat je wil'
In een reactie laat minister Dennis Wiersma weten dat het sluiten van een school 'het laatste is dat je wil'. "Daarom zet ik alles op alles om te zorgen voor goede ventilatie op scholen. Een werkende CO2-meter in iedere klas wordt verplicht, zodat we weten wat de situatie in een klas is."
"Sinds dag 1 trek ik alles uit de kast om samen met scholen te zorgen voor een gezond binnenklimaat", vervolgt de minister. "Om verschillende redenen hebben niet alle scholen daar nog alles aan gedaan. Dus ik roep iedereen op dat wel te doen. Via de maatwerkregeling kunnen scholen een subsidieaanvraag indienen om aanpassingen te doen."
Onderzoek in het kort
Begin 2018 plaatsten onderzoekers van de Universiteit Maastricht sensoren in 270 klaslokalen in 27 basisscholen. Zo konden ze gedurende 5 jaar van minuut tot minuut het binnenklimaat meten.
Ook onderzochten ze het effect van een slechte luchtkwaliteit op de leerprestaties van de kinderen. Leerlingen werden 5 maanden blootgesteld aan een beter of slechter binnenklimaat dan eerder. De toetsresultaten werden vervolgens vergeleken met eerdere prestaties.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.