Ineens kwamen er 2 weken geleden grote groepen Moldaviërs naar Ter Apel om asiel aan te vragen. Terwijl er wordt gewerkt ze zo snel mogelijk uit te zetten, worden ze sober opgevangen. Wie zijn deze mensen en in hoeverre vinden zij de opvang sober?
De gymzaal van het asielzoekerscentrum in Budel is in allerijl ingericht voor de onverwachte instroom van de Moldaviërs midden november. De wandrekken zijn verwijderd, maar de baskets hangen nog en enkele houten gymbanken staan langs de muur. De zaal is volgestouwd met ruim 100 stapelbedden. In totaal verblijven hier 208 mensen, inclusief minstens 70 kinderen.
Winter in Frankrijk
Zodra de mensen doorhebben dat tolk Marysia Russisch spreekt, komen ze op haar af om hun verhaal te doen. Wat blijkt: het zijn Roma, die rechtstreeks vanuit Frankrijk naar Nederland zijn gekomen. In Frankrijk kregen ze geen asiel en leefden ze 'in bossen en op velden' in zelfgemaakte hutjes. De winter staat voor de deur en het werd steeds moeilijker in de buitenlucht.
Ze besloten de bus naar Nederland te pakken. De meesten kennen elkaar. Ze komen uit de dezelfde regio rondom de hoofdstad in Moldavië. Via mond-tot-mond werd de groep steeds groter. Sommigen zaten in het noorden van Frankrijk, anderen in de buurt van Parijs. "Ieder schraapte geld bij elkaar en we zijn op de bus gestapt", zegt de 39-jarige Marina.
Keer op keer asiel
Ze vertelt dat ze al vaker asiel heeft aangevraagd in Europa. Ze probeerde het al eens in Duitsland en ook in Nederland woonde ze al eens 4 maanden. Keer op keer werd ze teruggestuurd naar Moldavië. De laatste keer ging ze dus naar Frankrijk, maar daar is het ook niet gelukt.
"Ik hoop gewoon ergens een beter leven te kunnen opbouwen." In haar eigen land lukt dat niet. Daar worden Roma gediscrimineerd, kunnen ze geen banen krijgen en worden hun kinderen op school vernederd of geslagen, vertelt ze. Net als haarzelf, zijn bijna alle Roma in de gymzaal laaggeletterd of analfabeet, inclusief de tientallen kinderen. "We hebben wel een Moldavisch paspoort, maar we zijn geen Moldaviërs".
Sprookje
Een andere vrouw vertelt dat ze bijna een jaar in Duitsland heeft gewoond tijdens de asielprocedure. Ze had een woning en haar kinderen gingen naar school. "Het was als een sprookje, echt een sprookje", zegt ze met glimmende ogen. "Ik voelde me voor het eerst mens."
Sober
De opvang die de Moldaviërs krijgen is sober, heeft staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie laten weten. Ze krijgen geen leefgeld. Alles is in natura. Elke avond worden warme maaltijden uitgedeeld met brood, beleg en fruit voor de volgende dag. Koffie en thee staat in kannen klaar. Door middel van grijze schermen is een klein deel van de gymzaal afgeschermd, waar de mensen die wat rust willen zich kunnen terugtrekken.
Volgens COA-medewerker Elke wijkt dat af van wat andere asielzoekers krijgen. Die zitten bijvoorbeeld met hun gezin in een kamer of krijgen geld om zelf te koken. Ook kunnen die waterkokers of magnetrons gebruiken. Vanwege de beperkte stroomcapaciteit in de gymzaal zit dat er voor de Moldaviërs niet in.
Beter dan de openlucht in Frankrijk
Marina zegt heel blij te zijn met de voorzieningen. Veel beter dan in de open lucht in Frankrijk en ook beter dan in Moldavië. Ze zitten liever nog maanden op elkaar in een volle gymzaal in Nederland, dan terug gaan naar eigen land. In alle antwoorden komt steeds weer naar voren hoezeer ze tegen de winter opzien. "We hebben geen huis daar en kolen kopen voor vuur is heel duur."
De afvaardiging van de IND heeft de mensen net laten weten dat ze zo snel mogelijk zullen worden uitgezet naar Moldavië. De boodschap dat het nog voor het einde van de winter is, is hard aangekomen.
Oorlog
De IND heeft uitgelegd dat ze niet uit een oorlogsgebied komen en dus Nederland weer uit moeten, terug naar eigen land. In meerdere landen asiel aanvragen, wat Marina en veel anderen hebben gedaan, kan sowieso niet. Weet Marina niet dat het kansloos is? Ze zegt dat niet te hebben geweten. "Ik probeer voor mij en mijn zoon een beter leven te krijgen."
Als ze weer terug is in Moldavië, gaat ze het misschien in Kazachstan proberen. In Oekraïne en Rusland heeft ze al een tijdje gewoond, maar daar was het moeilijk de eindjes aan elkaar knopen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.